Film / Films

Verloren toekomst

recensie: Never Let Me Go

Mark Romaneks derde speelfilm is gebaseerd op het gelijknamige boek van Kazuo Ishiguro. Never Let Me Go volgt het vastomlijnde leven van drie mensen, van de kindertijd tot de prille volwassenheid. Achter het beheerste tempo en de prachtige shots gaat een gruwelijke werkelijkheid schuil, die menigeen niet onberoerd zal laten.

~

Never Let Me Go is ingedeeld in drie hoofdstukken. De eerste volgt de drie kinderen Kathy, Tommy en Ruth tijdens hun verblijf op Hailsham, een strenge kostschool waar alles tot in de puntjes georganiseerd is. Maar de nieuwe voogdes Miss Lucy vindt niet alles zo vanzelfsprekend. Waarom mogen de kinderen niet buiten de hekken van de school? Waarom is er zoveel aandacht voor hun gezondheid? Dan komt ze achter de verschrikkelijke waarheid: de toekomst van de kinderen is al vanaf hun geboorte uitgestippeld. Ze zullen nooit in een supermarkt werken of naar Amerika verhuizen. De kinderen, gekloond naar hun evenbeeld, zullen kortstondig volwassen zijn. Zij zijn ter wereld gebracht om hun vitale organen te doneren, waarmee andere levens verlengd worden. Het is een toekomst waaraan zij zich niet kunnen onttrekken.

Via een voice-over vertelt Kathy hoe het verder gaat met hun levens. Emoties als verlangen en verliefdheid gaan ook aan hen niet voorbij, ondanks de geringe hoop op een lang en gelukkig leven. Lijdzaam ziet Kathy toe hoe Ruth Tommy voor zich wint. De drie worden na Hailsham geplaatst in een Cottage, waar sommigen toestemming krijgen om verzorger voor donoren te worden. Maar verzorger of donor, het voltooien van de donaties is het onvermijdelijke eindstation.

Verwijzingen naar schilders, architecten en fotografen

Never Let Me Go, gebaseerd op het gelijknamige boek van Kazuo Ishiguro (die tevens het verfilmde Remains of the Day schreef) is Romaneks derde speelfilm. De regisseur is voornamelijk bekend als videoclipmaker, zoals Closer van Nine Inch Nails en het prachtige Hurt van Johnny Cash. Zijn videoclips verwijzen sterk naar werken van schilders, architecten en fotografen. De invloed van Stanley Kubrick is weer terug te zien in de clip Jump They Say van David Bowie en de steriel vormgegeven thriller One Hour Photo. In Never Let Me Go laat Romanek wederom zien wat hij in huis heeft. De prachtige cinematografie legt het Engelse landschap en de donkere en statige kostschool vast. De shots zijn bedachtzaam in beeld gebracht en zijn van een ware schoonheid. Alles klopt, van de composities tot het kleurgebruik. De beheerste stijl komt ook terug in het scenario en het acteerwerk. De personages zijn ingehouden en passief, maar onderliggend gaan grootse menselijke emoties schuil: de angst om alleen achter te blijven en het  verlangen naar liefde en een echt leven.

~

Want ondanks de verschrikking van de donaties die de drie te wachten staat, is Never Let Me Go een liefdesverhaal. Van begin af aan is de liefde tussen Kathy en Tommy voelbaar, ook al kiest hij voor Ruth. Of beter gezegd: kiest Ruth voor Tommy. Hun volwassenwording maakt op schrijnende wijze duidelijk dat alles aangeleerd en voorgeprogrammeerd is. Op Hailsham worden rollenspelen gedaan, om de kinderen voor te bereiden op de korte tijd die zij doorbrengen in de buitenwereld. Hoe bestel je koffie? Hoe ga je om met echte mensen? De Hailshamkinderen krijgen in de Cottage eventjes de kans om er aan te proeven. Het resulteert voor de drie hoofdpersonen in een ongemakkelijke scène in een eethuis, waar ze murw geslagen door het contact met de echte wereld niet weten wat ze moeten bestellen. Maar Hailsham heeft zich vergist in het vermogen van de kinderen om lief te hebben. Een leven valt te programmeren, liefde niet. Met het gegeven van oprechte liefde komt er in het tragische verhaal een sprankje hoop.

Berusten in het lot

Romanek had voor zijn film een flink budget ter beschikking en dat is te zien aan een uitmuntende casting met grote namen als Charlotte Rampling, Keira Knightley en Andrew Garfield. Toch is het vooral Carey Mulligan die de film draagt in haar rol van Kathy. Ze berust in haar lot en dwingt zichzelf niet toe te geven aan haar dromen, want de realiteit moet draaglijk blijven. Die bedaardheid enerzijds en verlangens anderzijds zijn perfect in balans en nergens gedramatiseerd. Het enige minpunt in deze zo gebalanceerde film is de flinke bak aanzwellende violen die Romanek er tegenaan gooit. Die vergroten het dramatische effect, terwijl de film dat allesbehalve nodig heeft.