Grootste sterren in domste rollen

Voor Burn After Reading zijn de Coens er wederom in geslaagd de grootste Hollywood-sterren van dit moment te overtuigen zich volkomen belachelijk te maken. George Clooney speelt Harry Pfarrer, een seksbeluste, voormalige US Marshall die vrouwen uitnodigt plaats te nemen op zijn zelfgeknutselde dildostoel. Een uitvinding die nu al een prominente plaats in het wonderlijke universum van de Coens heeft verworven. Ook Brad Pitt spaart zijn imago niet. In zijn debuut voor de Coens is Pitt erg geestig als een overenthousiaste fitnessinstructeur, onafscheidelijk van zijn korte broek, iPod en sportdrankje, die een plan bedenkt dat gedoemd is te mislukken.

Hopeloos complex

Het plot laat zich nog het best omschrijven als een spionagethriller in Washington, hoewel dat de vele nuances van het scenario te kort zou doen. Als CIA-analist Osbourne Cox (John Malkovich) wordt ontslagen, besluit hij zijn memoires te schrijven. De aantekeningen daarvan komen door een ongelukkig toeval in handen van twee fitnessmedewerkers, Chad Feldheimer (Pitt) en Linda Litzke (Frances McDormand). Litzke ziet de kans om met het geld dat ze voor de informatie kunnen krijgen, haar lichaam compleet te verbouwen, en besluit met Chad de CIA-analist te chanteren, waarna alles volledig uit de hand loopt. Onderweg komen nog een handvol personages langs die de situatie hopeloos complex maken, waaronder de vrouw van Osbourne Cox (Tilda Swinton) die een relatie heeft met Harry Pfarrer, en de baas van het fitnesscentrum (een melancholische rol van Richard Jenkins) die verliefd is op Litzke.

Burn After Reading, waarin alle oude stokpaardjes van de broers weer van stal worden gehaald, is een perfecte introductie tot het werk van de Coens. Daarmee is echter ook direct het enige bezwaar tegen de film genoemd. Hoe leuk en goed het allemaal ook is, we hebben het in Fargo en The Big Lebowski al eens eerder en beter gezien. Ook daarin raakten de sympathieke, maar niet al te snuggere personages door eigen toedoen verzeild in op het oog onschuldige situaties die uiteindelijk ontaarden in moord en doodslag.

De enkele nieuwe elementen die de Coens in Burn After Reading hebben toegepast, zijn dan wel weer erg geslaagd. Vooral het camerawerk van Emmanuel Lubezki, die eenmalig vaste Coens-cameraman Roger Deakins vervangt, maakt indruk. Lubezki, normaal gesproken bekend om zijn visuele tour de forces (Children of Men, The New World) filmt opvallend functioneel en geeft de film het noodzakelijke realistische tintje, waardoor de idiote gebeurtenissen in de film toch nog binding houden met de realiteit.

Niet te bevatten

Ondanks de aanwezigheid van de grote sterren, is het de minder bekende JK Simmons, de manische hoofdredacteur van de Daily Bugle uit de Spiderman-films en de vader van Juno, die voor de beste momenten zorgt. Simmons is in zijn schaarse scènes niets minder dan briljant als hoofd van de CIA die op hilarische wijze probeert te bevatten wat er nu precies is gebeurd nadat de memoires van Osbourne Cox zijn uitgelekt. Dat het niet te bevatten is, is misschien wel de belangrijkste conclusie van Burn After Reading.