Eens een hoer, altijd een hoer

Jeune & Jolie

~

Jeune & Jolie bestrijkt een jaar uit het leven van zeventienjarige studente Isabelle, waarin elk seizoen staat voor een levensfase. Het begint met de zomer, waarin Isabelle, gespeeld door nieuwkomer Marine Vacth (23), wordt ontmaagd op het strand door haar zomerliefde Felix, een Duitse jongeman. Dan komt de herfst, waarin het verhaal echt vorm begint te krijgen. Isabelle begint zichzelf onder het pseudoniem Lea te prostitueren. In mantelpakje en pumps spreekt ze af in dure hotels. Haar clientèle bestaat vooral uit mannen op middelbare leeftijd waarvan sommigen Viagra gebruiken. Voor driehonderd euro doet Lea alles wat hun hartje begeert. In winter en lente worden de gevolgen getoond van haar opstandige gedrag.

Vrouwenfantasie of vrouwonvriendelijk?

De Franse regisseur François Ozon heeft tijdens het filmfestival in Cannes, waar Jeune & Jolie weliswaar was genomineerd voor een Gouden Palm, ook kritiek gekregen op de film. Volgens feministen impliceerde de film dat sommige vrouwen prostitueren als een fantasie hebben. Isabelles rol zou vrouwonvriendelijk, onrealistisch, denigrerend en aanstootgevend zijn. Niet de fantasie van sommige vrouwen, maar de fantasie van François Ozon zou zijn verfilmd.

Wordt prostitutie daadwerkelijk verheerlijkt? Is het in sommige gevallen niet mogelijk dat prostitutie niet gelijk staat aan uitbuiting? Isabelle heeft geen pooier, regelt zelf haar afspraken via een website, zit niet verlegen om geld en seks met oudere mannen lijkt haar (op termijn) niet te deren. Jeune & Jolie oppert de vragen, maar wijst niet met het vingertje. Het publiek mag het zelf beslissen, waarbij het geslacht van de toeschouwer wel eens de doorslag zou kunnen geven.

Francois Ozon gunt zijn publiek nauwelijks een kijkje in de psyche van zijn hoofdpersoon en houdt Isabelle mysterieus. Vacth die haar lichaam blootgeeft, maar op psychologisch vlak gesloten blijft, is geknipt voor de rol. Ze is stil, maar boeiend. Je wilt weten wat er in haar om gaat, maar ze is niet te doorgronden. Alleen in haar ogen is soms verdriet of blijdschap af te lezen. Haar glimlach na een sms van een gewillige man is echter veelzeggend: Isabelle doet dit niet met louter tegenzin.  

Misbruik of gebruik?

Het is niet zozeer de seks die Isabelle opwindt. Ze geniet er regelmatig niet van en staart dan zielloos voor zich uit. Ze is dan ook geen nymfomane. Maar er is evenmin sprake van een slachtofferrol. Isabelle kickt vooral op de macht die ze op mannen uit kan oefenen, wat goed tot uiting komt in de scene waarin ze een van haar klanten tegenkomt tijdens een theatervoorstelling. Ze is beeldschoon, weet dat en maakt er misbruik van. Of gebruik, het is maar hoe je het bekijkt.

Er komt een punt in de film dat de morele waarden vervagen. Waar eerst de expliciete beelden van Isabelle en de oudere mannen choqueren, is het later vooral choquerend dat Isabelle de gang van zaken als normaal gaat beschouwen. ‘Eens een hoer, altijd een hoer’, bijt een cynische klant haar toe. Voor Isabelle is seks voor geld net zo vanzelfsprekend geworden als studeren. Ze doet beiden, naast elkaar.

Na de seks vouwt Isabelle de biljetten genoegzaam in haar portemonnee. In haar kledingkast – ze woont nog thuis – zit een opbergtasje met een klein fortuin erin: haar verdiensten. Waar ze voor spaart weten we niet. Of Isabelle het zelf wel weet blijft de vraag.