Boeken / Strip

Een aanlokkelijk klein verhaaltje

recensie: Robert van Raffe - Syrena

Scott McCloud daagde ooit Steve Bissette uit om binnen 24 uur een volledige comic te maken. Het werd een wereldwijd fenomeen: 24-Hour Comics Day. Robert van Raffe deed voor de vierde keer mee en leverde een verleidelijk verhaal: Syrena.

Het lijkt bijna ondoenlijk om binnen 24 aaneengesloten uren een beetje behoorlijk stripverhaal af te leveren. Toch doen ieder jaar duizenden mensen een poging. Voor Van Raffe zit de aantrekkingskracht in de tijdsdruk, om binnen de tijd een echt verhaal te maken, zonder duidelijke kunstgrepen. En in Syrena is dat hem behoorlijk gelukt.

Toegegeven, de tekeningen hadden mooier gekund en het verhaal doet misschien wat mager aan. Maar, vergeleken met andere 24-hour comics, zoals McClouds eerste, is het een gedegen verhaal dat behoorlijk is uitgewerkt. Waar McCloud – en velen met hem – zijn toevlucht zoekt in surrealistische vertellingen, veel zwarte vlakken en veel paginavullende tekeningen blijft Van Raffe veel gedetailleerder werken. Slechts één keer laat hij een volledig zwarte tekening zien, maar die is functioneel en geeft het verhaal een mooi rustpunt.

Keerpunt
Syrena vertelt over een jongen wiens naam niet genoemd wordt. Tijdens een vakantie op Corfu leert hij een meisje kennen, met wie hij op het strand speelt. Thuisgekomen gaat het leven verder; de jongen gaat naar de middelbare school en daarna psychologie studeren. Maar er blijkt iets gebeurd te zijn. Iets tijdens de vakantie heeft hem geraakt, op zo’n manier dat het hem jaren later nog steeds beïnvloedt. Aan zijn Corfu-T-shirt te zien draagt hij het zijn hele leven met zich mee. Het lijkt zijn relaties met meisjes te verstoren. Tot die ene nacht tijdens zijn studie – die blijkt een keerpunt in zijn leven.

Zoals gezegd is het verhaal niet heel erg uitgediept, maar wel compleet. Veel blijft ongezegd, zonder dat er te veel onbekend blijft. Het is een mysterieus verhaaltje, dat uitnodigt om door te lezen, om op zijn minst erachter te komen wat er nu aan de hand is. Dat Syrena zo dun is maakt dat alleen maar makkelijker.

Geen onbezonnen werk
Ook zorgt Van Raffe voor een mooi ritme in zijn verhaal. De rustige tekeningen doen af en toe wat schetsmatig aan, maar dat hoort bij de vorm – een 24-hour comic is nooit volledig uitgewerkt. Het is op zich al een prestatie als het lukt. Neil Gaiman, toch niet de minste, slaagde daar bijvoorbeeld niet in – wat leidde tot de ‘Gaiman-variant’: na 24 uur stoppen, ongeacht of het verhaal af is of niet. Maar buiten dat het Van Raffe wel gelukt is, is er ook zichtbaar nagedacht over de compositie van de pagina’s.

De eenheid van de bladzijden is goed in de gaten gehouden. Nergens is er sprake van een afgeraffelde pagina, of een reeks plaatjes die schijnbaar willekeurig op papier zijn gezet. Dat er af en toe elementen van het ene plaatje naar het andere doorlopen onderstreept dit en is een duidelijk teken dat Van Raffe niet zomaar is begonnen met tekenen.

Dat belooft wat
Maar wat het verhaal pas echt aantrekkelijk maakt zijn de omissies – wat niet gezegd wordt maakt nieuwsgierig. Er wordt in Syrena veel niet verteld, de gebeurtenissen blijven mysterieus. Willen weten wat er gebeurd is speelt een grote rol bij het lezen. Maar daarin is de lezer niet alleen. Ook de hoofdpersoon probeert erachter te komen wat er nu gebeurd is op die vakantie. En zo kun je samen op zoek naar antwoorden.

Het verhaal is mooi opgebouwd, wat voor een bevredigende leeservaring zorgt. Ook het onderwerp is interessant – hoe betrouwbaar herinneringen zijn lijkt de centrale vraag. En ondanks de simpele en weinig uitgewerkte tekeningen maakt het wel nieuwsgierig naar het andere werk van Van Raffe. Want hoewel bij Syrena misschien wel een wat meer uitgewerkte stijl past is de basis gewoon een goed verhaal. Als Van Raffe dit in 24 uur bedenkt, schrijft en tekent, belooft dat veel goeds voor de situaties waarin hij alle tijd krijgt die hij nodig heeft.