Spoken

De schrijver Silvano Landi is opgenomen in een psychiatrische kliniek, waar hij zich volledig afsluit van alles om hem heen en alleen maar tekeningen maakt van een tankstation en een boom. Hoe de artsen ook proberen door te dringen tot Landi, een uitleg van de beelden blijft uit. Behalve voor Landi zelf lijken de boom en het tankstation geen betekenis te hebben.

Gewicht van het verleden
De persoonlijke situatie van Landi ligt ten grondslag aan zijn aandoening. Hij is geobsedeerd door brieven van zijn overgrootvader die in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog vocht. Die obsessie vergroot sluimerende problemen in zijn dagelijks leven. Problemen die zo groot worden dat Landi de grip op de realiteit verliest.

De boom die Landi voortdurend tekent is de boom waar zijn overgrootvader onder schuilt in de oorlog. Bij de wortels van die boom verstoppen hij en een andere, gewonde soldaat zich voor de Duitsers. De verwondingen zijn zo erg dat ze niet weg kunnen. Het is een definiërend moment in het leven van zowel overgrootvader Landi als zijn achterkleinzoon. Het is een last die generaties overstijgt.

Emotioneel
Het verhaal zelf van eenverhaal is vrij eenvoudig van opzet. Gipi vertelt simpelweg hoe de schrijver Landi worstelt met wat hij en zijn overgrootvader hebben meegemaakt. In flashbacks naar de Eerste Wereldoorlog ziet de lezer wat zich destijds heeft afgespeeld, zodat de crisis die Landi doormaakt langzaam steeds begrijpelijker wordt. Zeker door de combinatie met flashbacks naar Landi’s eigen verleden, waarin de relatie met zijn dochter centraal staat. Eenverhaal draait niet om een spannend plot of een ontwikkeling van een mysterie. De waarom-vraag staat centraal in het boek.

Het beantwoorden van die vraag gaat in een rustig tempo. Gipi neemt de tijd om te vertellen over beide Landis en hun strubbelingen. Door het gebruik van flashbacks en het druppelsgewijs toevoegen van informatie blijft eenverhaal interessant tot op het laatste moment. Het trage ritme van het boek past uitstekend bij wat het vertelt.

Stijlvol en gevarieerd
Waar eenverhaal absoluut in uitblinkt is in de tekeningen. Nou ja, tekeningen is een te beperkt woord. De delen over Landi in de kliniek zijn simpele lijntekeningen, in een stijl die lijkt op die van Peter van Straaten De flashbacks zijn lijntekeningen ingekleurd met aquarel-verf, in kleurenschema’s die verschillen per onderwerp of tijdsperiode. Wat zich in de oorlog afspeelt is getekend met verschillende bruine kleuren, de stukken uit het nabije verleden zijn in donkere en rode kleuren weergegeven. De tekeningen zelf zijn expressief en dragen bij aan de betekenis van het verhaal. Ze lijken allemaal uit de verbeelding van Landi te komen. Daardoor geven ze inzicht in het hoofdpersonage van het boek.

Het verhaal dat Gipi in eenverhaal vertelt is een mooi verhaal, ook als is de premisse niet heel bijzonder. Maar de manier waarop het wordt weergegeven is dat wel. De combinatie van de verschillende stijlen, het expressief gebruik van kleur en de vertekende weergave van de werkelijkheid zorgen ervoor dat eenverhaal diepgang krijgt die het in een andere vorm niet had kunnen hebben.