Boeken / Fictie

Het perspectief van een Lolita

recensie: Frederique Schut - Met Muijs

Hij: zesenveertig. Zij: veertien. Een combinatie die de meeste mensen niet meteen aanzet tot aanmoediging. Toch stort de veertienjarige Floo zich vol overgave in een relatie met de veel oudere Muijs.

Frederique Schut heeft met haar debuut gedeeltelijk haar eigen geschiedenis beschreven. Ze heeft sinds haar zestiende een relatie met een zesentwintig jaar oudere man. In een persoonlijk interview met JAN zegt ze daarover: ‘Het is fictie, maar natuurlijk zitten er autobiografische elementen in. […] Toch heeft het me goed gedaan het boek te schrijven. Nu ik erop terugkijk denk ik dat ik het in zekere zin voor mijn jongere zelf heb gedaan.’

Zorgen
De wereld van de jonge Floo is niet geheel zonder zorgen. Ze stort zich vol overgave in het avontuur met Muijs (kort voor Van Muijsingen) en dat levert niet alleen mooie momenten op. De heimelijkheid waarin de relatie zich noodgedwongen afspeelt eist zijn tol. De relatie bezorgt de veertienjarige de nodige psychische en fysieke problemen. Onder invloed van de spanningen die een dergelijk dubbelleven met zich mee brengt, ontwikkelt Floo een eetstoornis.

Met Muijs is een boek dat de lezer vervult met een dubbel gevoel. Aan de ene kant gruwel je van het pedofiele karakter van de relatie tussen Muijs en Floo. Wat zet een zesenveertigjarige man er toe aan een relatie aan te gaan met een veertienjarig meisje, maar vooral: waarom wordt het meisje verliefd op de man? De spaarzame en met weinig woorden gevulde conversaties tussen beiden versterken het gevoel dat deze twee mensen eigenlijk weinig met elkaar gemeen hebben. Het lijkt in eerste instantie een typische seksueel gedreven uitvlucht van een man in zijn midlifecrisis.

‘Ik ga het aan mijn ouders vertellen,’ zei ik. Niet omdat ik echt van plan was om het te doen maar omdat ik wilde zien hoe hij zou reageren bij de gedachte dat hij mijn vader onder ogen zou moeten komen, mijn moeder, en zou moeten toegeven dat hij me twee jaar lang van school had gehaald en mee naar bed genomen had.

Worstelen
Aan de andere kant is er de worsteling van Floo, die vecht voor haar liefde in een wereld die niet kan en wil begrijpen dat zij echt van Muijs houdt. De weerstand die haar relatie oproept, noopt haar tot het geheim houden van haar liefde voor de oudere man. En door deze opgekropte gevoelens levert ze een psychische en fysieke strijd tegen zichzelf en de argwanende buitenwereld. Met o.a. anorexia tot gevolg.

Maar ook Muijs blijkt ondertussen te worstelen met de relatie met Floo. Hoewel hij zich zelden uitspreekt over twijfels of gevoelens laat de dramatische ontknoping geen twijfel bestaan over de strijd die ook de oudere man levert in verband met deze onalledaagse verhouding. Het einde van het boek laat je dan ook achter met allerlei vragen die blijven rondspoken door je hoofd. Wat bezielt deze mensen? Overwint liefde echt alles? Hoe om te gaan met de druk van de buitenwereld? En meer van dergelijke beschouwingen.

Ingrijpen
Met Muijs is een heftig debuut dat een, voor velen ongeloofwaardige, relatie op een geloofwaardige manier beschrijft. Je merkt dat Frederique Schut kan putten uit eigen ervaringen. De strijd die Floo levert voelt heel naturel aan en laat je de problemen die een veertienjarige heeft in een relatie met een veel oudere man meebeleven en meevoelen. En dat zijn niet perse prettige gevoelens. Hierdoor schuurt het boek langs je zenuwen en lopen soms de rillingen langs je rug. Je wilt ingrijpen: het meisje verlossen van de verstikkende greep van de liefde die ze voor Muijs voelt.