Geldklopperij of must have?

Nog niet zo lang geleden kwam de zoveelste editie van het Stevie Ray Vaughan album Couldn’t Stand The Weather in een Legacy Edition op de markt. Natuurlijk is dat album een standaard in de moderne blues en een van de meesterwerken die wijlen Stevie Ray Vaughan ons naliet.

Definitieve uitgave
Rechtvaardigt deze uitgave opnieuw een investering van de liefhebber? Deze keer hebben we het over een Legacy Edition: twee glimmende schijfjes vol met muziek. Natuurlijk staat op de eerste schijf het originele album, deze keer in sublieme geluidskwaliteit en aangevuld met extra tracks uit de tijd dat het album werd opgenomen.

Studio left overs en wat live-opnames daarbij: ook deze keer weer een aantal dat nog niet in de openbaarheid kwam. De tweede schijf wordt gevuld met een concert uit dezelfde tijd als het album Couldn’t Stand The Weather verscheen. Opnames die nog niet eerder zijn verschenen. Kortom, hier kan er gesproken worden van de definitieve uitgave van het album. Een gerechtvaardigde heruitgave die alle andere edities overbodig maakt. Of je moet het interview dat op de geremasterde editie staat er heel graag bij willen hebben, maar een interview is meer iets voor het extra menu van een dvd.

Historie, ook verleden tijd?
In het verleden kregen albums een zogenaamde Deluxe Editie-behandeling omdat het album van belang was voor de artiest, de popmuziek of vanwege het succes. Maar als er helemaal niets meer te melden is uit de opnamesessie of de tijd van het album, doet een dergelijke behandeling eigenlijk niet ter zake. Zo zagen we van Joe Jackson’s Night and Day een editie verschijnen met wat aanvulling van zijn Mike’s Murder-soundtrack, die helemaal niet thuishoorde op de Deluxe Editie van Night and Day. Maar er was gewoon niet meer voor handen uit de opnamesessie van toen. Het ware dan beter geweest het album niet ’te eren’ met een uitgebreide editie die geen hout snijdt. Mocht een remaster wel een beter geluid brengen, dan is een enkele cd meer op zijn plaats, zoals de heruitgave van Johnny Winter’s The Progressive Blues Experiment, dat werkelijk fantastisch klinkt. Zijn Second Winter kreeg wel een Deluxe Editie omdat er voldoende materiaal was.

Het lijkt erop dat de platenmaatschappijen de laatste tijd hun lessen geleerd hebben als het gaat om historisch materiaal. Voor nieuwe albums die een enorm succes worden is het een heel ander verhaal. Zo werden we onlangs getrakteerd op een Deluxe Edition van de albums van Caro Emerald en Tim Knol. Dat is voor de fans een regelrechte ramp. Opnieuw krijg je het originele album plus deze keer een extra schijf die je als fan wel moét hebben. In het geval van Emerald een dvd met een diversiteit aan materiaal. Bij Tim Knol een speciaal voor de fans recent opgenomen akoestische versie van zijn album. De tweede schijf is in beide gevallen niet los aan te schaffen. Liever zouden we zelf onze toekomstige cadeaus uitzoeken dan ze door de platenmaatschappij doorgedrukt te krijgen. Wat zou het toch mooi zijn als beide extra’s ook los verkrijgbaar zouden zijn. Dat moet voor de platenfirma’s toch niet zo moeilijk zijn?

De ideale heruitgave
Het is altijd lastig om te praten over een ideale uitgave. Dat kan namelijk voor iedereen anders zijn. Voor de doorgewinterde fan die helemaal idolaat is van één artiest bestaat er namelijk geen slechte uitgave. Die fan wil gewoon alles hebben waar maar de naam van de artiest op vermeld staat. Als een album in vier verschillende hoezen wordt uitgebracht zal een dergelijke fan ze gewoon alle vier willen en moeten hebben.

Als we praten over een muziekliefhebber, dan liggen de kaarten heel anders. Hij of zij is geïnteresseerd in uitgaves met een betere muziekkwaliteit of een aanvulling op het repertoire, dan wel bijzondere uitvoeringen van de reeds op het album staande composities. Zo’n muziekliefhebber is gebaat bij een ideale uitgave van een album. Hij/zij zou ook moeite willen doen om een eerste uitgave te pakken te krijgen, omdat er wat extra’s bij zitten. Maar zo’n fan heeft een hekel aan een heruitgave met leuke extra’s enkele maanden na de eerste uitgave die zijn eerste aanschaf overbodig maakt.

Betere kwaliteit
Recente voorbeelden van een voorbeeldige heruitgave zijn er natuurlijk makkelijk te vinden, zoals Is A Woman van Lambchop met een volledige extra schijf met bijzondere muziek voor een schappelijke prijs. Bruce Springsteens Darkness On The Edge Of Town is voorbeeldig heruitgebracht in een  boekwerk met heel veel extra’s. Maar hier zijn de demo-opnamen in de vorm van een dubbel-cd apart verkrijgbaar in de vorm van het album The Promise; dat is voor de minder daadkrachtige fan een uitstekend alternatief.

Maar ook zonder toevoegingen zijn er goede voorbeelden, zoals de heruitgaven van alle albums van de Beatles voor een redelijke prijs, maar in een uitstekende geluidskwaliteit. Toch is daar ook wat op aan te merken: het is jammer dat de albums die ook in mono zijn uitgebracht niet samen zijn verpakt met de stereo-uitvoering. Deze mono-uitvoeringen zijn zelfs alleen in een boxje te koop en niet los. Voor de fan is dat jammer want ze klinken echt anders en soms zelfs beter dan de stereo-edities.

Speciale edities kunnen zeker iets toevoegen, maar het blijft goed opletten wat precies wordt aangeboden. Platenmaatschappijen zijn natuurlijk commerciële bedrijven die de verzamelaar als beste klant zien. Of die verzamelaar nu een doorgewinterde fan is of een muziekliefhebber is niet zo relevant, als hij of zij de waar maar koopt. Gelukkig is er in de afgelopen jaren veel ten goede veranderd voor alle partijen en worden we met de regelmaat van de klok positief verrast.