Muziek / Achtergrond
special:

Motel Mozaïque 2006 is (on)beperkt gastvrij

Motel Mozaïque staat sinds jaar en dag bekend als het festival van de gastvrijheid. Een heel weekend lang is de stad Rotterdam één groot welkom voor liefhebbers van popmuziek, theater en kunst. Popmuziek neemt hierbij duidelijk de belangrijkste plaats in en kan qua vooruitstrevendheid gemakkelijk wedijveren met het Eurosonic festival in Groningen. Twee dagen lang is er veel te veel te beleven om in het format van één 8WEEKLY artikel te passen. Daarom hier een relatief kleine selectie van de meest bijzondere acts van het festival.

Postrock

Mogwai
Mogwai

Een belangrijk terugkerend thema op het festival was toch wel de postrock. Dat is een verzamelbegrip voor alternatieve of indie rock met eigenschappen van progressieve rock uit de jaren zeventig. De grote publiekstrekker op de eerste avond was zonder meer het Schotse Mogwai. Een van de invloedrijkste band op het festival, lees ook het programmaboekje er eens op na en zie dat de naam Mogwai zeer vaak wordt genoemd bij andere bands. Mogwai maakte met Mr. Beast eindelijk weer een mooie plaat en speelde op Motel Mozaique als vanouds een snoeiharde set. Doordat de band zijn trage, meeslepende songs ongekend hard speelt, is een optreden van Mogwai per definitie een ervaring. Je voelt elke noot en elke klap op de drums in je lichaam doordreunen. De een vindt het enerverend de ander dodelijk saai, de balans op Motel Mozaique sloeg door naar het enerverende.

CocoRosie
CocoRosie

Wat het folky postrock gezelschap Akron/Family niet lukt, lukt Battles (eveneens uit de VS) wel: Groots en Meeslepend zijn. All-star bands als deze, met leden van Helmet, Don Caballero, Prefuse 73 en Lynx in de gelederen, moeten altijd een grote belofte waar zien te maken. En dat lukt ze. Ogen stijf dicht en genieten is wat ze teweegbrengen bij het publiek.

Folk

Motel Mozaïque heeft Nederland aan de folk gekregen door het programmeren van vernieuwende folk-acts. Ook dit jaar wordt die traditie in ere gehouden. CocoRosie was een absolute must see en maakte die status meer dan waar. Indianentooien, schitterende visuals, een human-beatboxer in tutu, prachtige buitenaardse liedjes en een gelukzalig enthousiasme waar je de tranen van in je ogen krijgt. CocoRosie schrikt er niet voor terug het roer ineens om te gooien van kleine prachtige tokkelliedjes naar bescheiden dancekrakers en een cover van Kevin Lyttles Turn Me On. Of het allemaal mooi is, valt te bezien, maar het past allemaal bij de overweldigende positieve totaalervaring die CocoRosie is.

Paavoharju
Paavoharju

In Nighttown gebeurde er iets in de lawaaierige theaterzaal. Het Finse collectief Paavoharju speelde daar hun sfeervolle volksmuziek. Zelden stond er zo’n bizar, onooglijk stelletje op een podium. Bandleden praatten met elkaar tijdens nummers van anderen, hier en daar leek het op een amateuristische oefensessie. Nighttown was helemaal niet stil, maar het maakte allemaal niet uit. De veelal breekbare muziek die deze commune-achtige groep maakt is zo schrikbarend mooi, dat de muzikanten zelf helemaal geen probleem leken te hebben met een wat rumoerige zaal. Deze muziek blijft nog overeind wanneer je met een bulldozer passeert. Een geheel andere ervaring was het optreden van Paavoharju de volgende dag in de stille Arminius kerk. In deze gewijde stilte viel alles op zijn plaats, werden de nummers magisch en na afloop waren de cd’s terecht niet aan te slepen.

Midaircondo
Midaircondo

En zo waren er nog meer ‘stille’ artiesten te bewonderen. Het festival opent op vrijdag in de schouwburg goed met het prachtige Midaircondo uit Zweden. Drie vrouwen in groene jurken op een kruk, met een microfoon in de hand en een sampler op schoot. De muziek is experimenteel, klein, subtiel en bijzonder inventief. Er wordt veel geïmproviseerd, wat hier en daar eens een dood momentje oplevert, maar vooral ook bijdraagt aan een speelse levendigheid en soms godsgruwelijke schoonheid. Singer/songwriter Emiliana Torrini heeft de grote zaal van de schouwburg in de houdgreep met haar prachtige, uiterst breekbare, kleine liedjes en aandoenlijke verhaaltjes. Misschien mist zij echter een beetje de twist die je zoekt in een artiest op een festival als Motel Mozaique. Het wilde maar niet vorderen met de tijd.

Doodzonde en een magische cirkel

Isobel Campbell
Isobel Campbell

Een festival heeft altijd wel een paar optredens die een stille dood sterven, of een lawaaierige, het is net hoe je het bekijkt. Het hippieduo Mi and L’Au bleef compleet onopgemerkt in de moeilijke theaterzaal van Nighttown en kreeg soms niet eens applaus voor de verschrikkelijk zachte, rustige liedjes. Isobel Campbell had eveneens problemen. Hoewel haar nieuwe album Ballad of the Broken Seas samen met Mark Lanegan bijzonder sterk is, heeft haar muziek complete stilte of veel volume nodig. Beide factoren ontbraken, waardoor de wanhoop in de hertenogen van Campbell steeds groter werd en Lanegan-vervanger Eugene Kelly (The Vaselines) almaar bozer ging kijken. Hoewel het publiek de groep bleef aanmoedigen was het alleen nog leuk voor de eerste rijen. Doodzonde.

Zita Swoon
Zita Swoon

Zita Swoon komt wel goed uit de verf. Ze hadden voor het concept A Band in a Box een podium, nou ja, een cirkel midden in de schouwburg. Het publiek kon er om heen zitten en daardoor oog en oog komen te zitten met een Stef Kamil Carlens in topvorm. Toen er op een gegeven moment iemand uit het publiek ging staan, gingen ze allemaal staan en werd het optreden een magische belevenis. Een prachtige mix van dansnummers, ingetogen liedjes en covers van Bob Dylan en Leonard Cohen. Een hoogtepunt.

Tegelijkertijd staat het dieptepunt in de Nighttown geprogrammeerd: The Cardigans, misschien wel de meest misplaatste band op Motel Mozaique. Hoewel er veel animo voor deze Zweden was, kan je toch zeggen dat de we hier niet met een van de meest creatieve of opzienbarende groepen te maken hebben. Een succes, maar misschien meer geschikt voor Pinkpop of Lowlands.

The Cardigans
The Cardigans

Een volledig op zichzelf staande act op dit festival is Maxence Cyrin, een jonge Franse concertpianist. Ademloos zit een handjevol bezoekers te luisteren naar de klassieke composities die Cyrin gemaakt heeft van Eurodiscoknallers, Moby en Kraftwerk. Curieus…

Dans en disco

Later op de avonden laten we alle postrock, folk en andere stille acts achter ons om te dansen, eerst op bands, later op dj’s. De afsluiters van de eerste avond waren de wat gezapige dancepioniers van Coldcut en het avant-gardistische noisy housegezelschap Black Dice uit New York dat genadeloos op het publiek inhakte. Een publiek dat zich daar gedeeltelijk helemaal in kon vinden.

De allerlaatste band van dag twee brengt een bijzondere disco ervaring die niet in één hokje is te vangen. De setting van Kelly Polar is ijskoud. In wit verlichte engelenpakken staan een man en een vrouw samenzweerderig fluwelen melodiën te zingen op de electrobeats van Polar en een heus strijkje op de achtergrond. Het resultaat is een onderkoelde nichtendisco, die niet irriteert, maar in vervoering brengt.

Niet voor zwakke magen

Battles
Battles

En was er even geen muziek om je in vervoering te brengen, dan kun je je altijd nog laten meevoeren door Motel Mozaïque’s beroemde gidsen, naar theater, de stad Rotterdam, een religieus ritueel, kunstwerken en andere belevingen. In de Schouwburgfoyer en backstage kun je het een en ander letterlijk aan den lijve ondervinden. Nietsvermoedend word je meegevoerd naar een glazen kamer waar je door twee buitenaardse wezens een kap over je hoofd wordt getrokken. Er zit niks anders op dan volledige overlevering aan hun zachte handen. Terwijl je wordt verzorgd met gekleurde doeken, plumeau, wollige balletjes en natte spons, kijken verbaasde bezoekers nieuwsgierig toe aan de andere kant van het glas. Ook erg ‘lijfelijk’ is het anatomisch theater. Liggend in een halve cirkel van multiplex en met een lap katenspek over je ogen, spreekt een van je lichaamsorganen je toe in literaire stijl met een Belgische tongval, door een koptelefoon. Tegenover je staat het betreffende orgaan te weken op sterk water. Bizar en niet geschikt voor vegetariërs of zwakke magen.

Jenny Lewis and the Watson Twins
Jenny Lewis and the Watson Twins

Ook de Heavy Metal Stoelendans in het Poortgebouw op zondagmiddag is niet geschikt voor zwakke lijven. Stel je voor: een strak spelende keiharde metalformatie van Rotterdamse makelij en een kring stoelen. Binnen die kring een stel losgeslagen jongelingen die duwen, trekken, stuiteren, botsen, vallen, weer opstaan en vechten om een stoel als Dead by Dawn opeens stilvalt. Hilarisch.

Evenmin voor zwakke zielen, maar wel voor iedereen met persoonlijke problemen en liefhebbers van spoken word hiphop is de duivelsuitdrijvingsdienst van het Evangelisch Centrum. De twee nieuwsgierige Motel Mozaïque-bezoekers en drie journalisten steken bleekjes en mager af bij de vaste bezoekers die hier elke week zitten. De energieke dominee, zelf een ex-junkie, geeft een staaltje gesproken exorcisme weg, waar menig hiphopper jaloers op zou worden. Er wordt gezongen, gebeden en in de bijbel gelezen. Na een uurtje van ‘prijs de Jezus!’ en ‘maak hun harten vrij!’ verlaat iedereen opgelucht en gereinigd het gebouw. ’s Nachts is er de mogelijkheid om te overnachten in één van de vele kerken van Rotterdam.

De thema’s van Motel Mozaïque 2006, gastvrijheid en religie, lagen mooi in elkaars verlengde. Kerken en geloofshuizen openden joviaal hun deuren voor excursies en overnachtingen. Maar dit mooie concept werd ruw verstoord in de schouwburg en Nighttown door wel erg lange wachtrijen, zeer beperkte toegang tot de zalen en al te doeltreffende security. Bovendien laat je je gasten natuurlijk niet betalen voor je toilet. Ondanks deze irritaties kijken we nu al uit naar wat Motel Mozaïque 2007 gaat verzinnen om uiting te geven aan haar gastvrijheid. 8WEEKLY is dan zeker weer van de partij.