De meester van de minimal music in Groningen

Philip Glass

Een sleutelrol in het Groningse Philip Glass Festival wordt, naast Stichting Prime, gespeeld door het Noord Nederlands Orkest (NNO), dat als initiatiefnemer ook twee Nederlandse premières zal spelen van Glass: zijn Achtste Symfonie (2005) en de Concertfantasie voor twee paukenisten en orkest. Het NNO fungeert dit jaar als de organisator en tevens producent van de sessies met Philip Glass zelf. 8WEEKLY sprak artistiek manager Marcel Mandos over dit en eerdere festivals.

“Zeven jaar geleden begon het NNO samen met Stichting Prime met het eerste festival rondom een hedendaags toonaangevend componist. We hebben Rihm, Terry Riley, Hans Werner Henze, Arvo Pärt, Harrison Birtwistle en Goebbels & Gubaidulina al gehad. Ons doel is om een statement te maken, om het beste in de eigentijdse muziek met alles wat we hebben te ondersteunen. De opzet nu is anders dan vorig jaar; toen was het, met Heiner Goebbels en Sofia Goebaidoelina, een festival van contrasten, van uitersten tegenover elkaar.”

Was er een specifieke reden om over Glass te gaan nadenken?
“Zelf heb ik een ambivalente verhouding met Glass. Soms is het echt muziek die me zeer raakt, soms wordt het me wat te veel. Glass is dit jaar zeventig geworden en nadat ik contact met hem had opgenomen bleek hij er wel oren naar te hebben. Hij schreef een nieuw werk voor zijn zeventigste verjaardag, Book of Longing, dat hij op veel plaatsen in de wereld uitvoert. Na wat meer gesprekken bleek Groningen, bij toeval, in zijn agenda te passen.”

“Philip Glass is een man waar ik respect voor heb omdat hij rücksichtslos z’n eigen gang is gegaan; iemand die zo trouw aan zichzelf blijft waardeer ik wel. Hij heeft zich niet laten afleiden, evenals eerder Arvo Pärt. Wat Glass ooit in de underground heeft geschreven kan nu zo de concertzaal in. Hij heeft in alle genres gepubliceerd: orkest, opera, filmmuziek en solomuziek. Hij geeft overigens zelf ook toe dat ouder worden hem heeft geholpen: ‘Als ik, zoals een achttiende-eeuwse componist, maar zevenendertig zou zijn geworden, zou ik nu niet zijn waar ik ben’.”

Marcel Mandos (foto: Reyer Boxem)

Was het een soepel contact?
“Nou ja, bijna alles gaat via een manager – en voordat ze ook reageren duurt het wel even. En je moet echt alles aan ze vragen, alle programma’s die je bedenkt moet je voorleggen. Ze willen controle houden.”

Terug naar het festival: wat beschouw je als de hoogtepunten?
“Book of Longing wordt door Glass’ eigen ensemble gespeeld in Groningen. Het is gezet op poëzie van Leonard Cohen, een beroemde singer-songwriter en een vriend van Glass. Ze kregen ooit het idee om iets samen te doen, maar Cohen ging het klooster in en bleef acht jaar bij de monniken. Drie jaar geleden kwam Cohen echter weer naar buiten en toen hebben ze het idee weer leven ingeblazen. Book of Longing bevat tweeëntwintig songs van Cohen die door Glass op muziek zijn gezet. Daarnaast speelt Glass een pianorecital: tachtig minuten lang eigen werk; tenslotte is er op 27 oktober de door ons [NNO] uitgevoerde première van de Achtste Symfonie en zijn Concertfantasie voor twee paukenisten en orkest. Dat is een van de betere werken van Glass, in status gelijk aan zijn vioolconcert.”

Hoe verder na Glass?
Steve Reich zou een optie zijn, maar ook iemand uit de Darmstadt-school [waar zowel Glass als Reich zich altijd tegen hebben afgezet, IN]. Zo zou het prachtig zijn om hierna Boulez te hebben – maar ik vrees dat dat onmogelijk is – of iemand van het kaliber Penderecki, Stockhausen of Adés.