Ska-klassieker nog steeds topper

De populariteit van de groep in het Verenigd Koninkrijk nam binnen drie jaar na het verschijnen van het debuutalbum bijzondere vormen aan. Ze staken in die periode  recordhouder van hitsingles, The Jam, naar de kroon, maar wisten ze net niet te verslaan. Wel bond Madness een bredere groep fans aan zich. Jong en oud waardeerde toen – maar ook nu nog – de muziek van deze band. The Jam trok voornamelijk het jeugdige publiek aan.

In ieders geheugen

One Step Beyond… sloeg in als een donderslag bij heldere hemel. Niet alleen het openingsnummer, dat start met een heftig appèl op de luisteraar en iedereen op een feestje laat opkijken, is een instant hit. Het muzikale loopje schrijft popgeschiedenis en zit in ieders geheugen gegrift. Ook ‘My Girl’, ‘Night Boat to Cairo’ en ‘The Prince’ zijn klassiekers. Eigenlijk is ieder nummer van het album een bijna-hit op de dansvloer, net als de songs van The Specials overigens. Dat Madness heden ten dage nog steeds een grote aanhang heeft en albums uitbrengt die wat te betekenen hebben, laat zien dat de band zich in de afgelopen ruim dertig jaar heeft ontwikkeld, zonder zich helemaal los te maken van waar ze in 1979 mee gestart zijn. De jaarlijks georganiseerde Madstock-feesten, waar fans uit binnen- en buitenland elkaar ontmoeten, laten de gekte rond de band duidelijk zien.

Muzikaal tijdsgewricht
Madness verschijnt op het muzikale toneel als de punk en new wave in Engeland nog niet zijn uitgeraasd. Bands als The Jam, The Stranglers, The Clash en The Sex Pistols, maar ook solisten als Elvis Costello en Joe Jackson hebben net hun opwachting gemaakt. Ze schudden de ingedutte Engelse muziekscène wakker en laten menig ster op zijn voetstuk trillen. De vaste waardes van de pop, rock en symfo worden ingeruild voor de ruigheid van de punk en de ongepolijstheid van de new wave. “Waarom vasthouden aan oude waardes en de rechte paden blijven belopen?” is het credo in de late jaren zeventig. In die tijd grijpt Madness terug naar de upbeat-reggae die bijna iedereen is vergeten. Ska is lekker snel, feestelijk en vraagt de luisteraar om uit de stoel te komen en te dansen. Het is  wonderlijk dat zowel Madness als The Specials bijna tegelijkertijd debuteren met albums (die de tand des tijds zullen doorstaan) in een genre dat teruggrijpt en – na later zal blijken – vooruitblikt naar een revival. Ze leveren traditie in een tijd van muzikale opstand tegen de gevestigde orde.

Madness sound
De sound van Madness wordt bepaald door de beat van de ska die de drums en bas als een tapijt neerleggen. Ook piano, orgel en saxofoon zijn belangrijk voor de Madness-sound. De gitaar zit er lichtjes doorheen gevlochten terwijl de zang (en het feest) bijna altijd de boventoon voeren. Toch kan Madness ook excelleren in instrumentale pareltjes als ‘The Prince’ en ‘Swan Lake’. Het nummer dat de naam van de band draagt mag natuurlijk niet onvermeld blijven, evenals de afsluitende chant ‘Chipmunks Ar Go!’ dat voor menig feestje als afsluiter dient. Tijdens het schrijven van dit artikel verlaat One Step Beyond… niet voor het eerst en niet voor het laatst de platenkast; het is telkens een feest om de nog geen veertig minuten te beluisteren. In de 30th Anniversary Edition is het album aangevuld met allerhande b-kantjes, John Peel Sessie opnamen, live-tracks en singles die de band in dat jaar uitbracht. Deze extraatjes zijn zeer smakelijk, maar de hoofdschotel blijft het album zelf.