VPROJazzLive Weekend

De derde dag van het weekend stond in het teken van de ‘groove’, zoals Vingerhoeds het aankondigde. Twee formaties vormden het decor van de afsluitende zondag in een opvallend goed gevuld Bimhuis. Niet alleen jazzliefhebbers, ook muzikanten, journalisten en programmeurs bezochten het jazzcentrum van Nederland. Dat is niet voor niets. Hoewel ook van de eerste band, het Nederlandse Oruga, spektakel verwacht mocht worden, keken velen reikhalzend uit naar het tweede deel van de avond. De Amerikanen van de cultgroep Rudder ondervinden al ruim tien jaar waardering, maar hun oneindige energie in unieke klanken is nu plotseling contemporain.

Oruga

Eerst nog de vijfmansformatie van Oruga. Ooit vonden zij voornamelijk inspiratie in Ethiopische muziek, inmiddels zijn er meerdere landen en genres bij betrokken. De kern van de band, Jasper de Beer (bas), Mark Tuinstra (gitaar) en Yonga Sun (drum) geeft een stabiele basis, die barst van gesyncopeerde ritmes. De laidback grooves, regelmatig refererend aan African beats, staan centraal. Niemand keek er van op dat na enkele composities, die zich vaak in duovorm hadden samengepakt in een nummer, de praktijken uitmondden in reggae en dubstep. In vijfkwartsmaat overigens, het tekent de creativiteit en kundigheid. Vooral de veelzijdige Sun vulde de luie ritmes fantasierijk op.

Wolter Wierbos (trombone) en Oene van Geel (viool) completeerden voor deze gelegenheid Oruga. Beiden zijn onvergelijkbare klasbakken en grootheden in de Nederlandse impro-jazz. Zij beschouwen hun instrument als allesbehalve vanzelfsprekend. Ook aan de hand van effecten (van Geel) brachten de twee muzikanten met subtiliteit en brute kracht zeldzame klanken. De vraag is wat er van Oruga overblijft zonder de twee veelzijdige helden. Een stabiele basis ja, maar een mooi idee wint aan identiteit door individuele solistische krachten. Zeker als dit idee kracht behoeft door de grote variëteit in genres. Buiten een goede uitvoering, brengen sterke persoonlijkheden de argumenten voor een muzikaal statement.

Rudder

‘Many who approach music with a traditional approach should take note, it’s this attitude that proves that it’s the innovators not the imitators who will always succeed.’ De uitspraak van toetsenist Henry Hey is de filosofie van Rudder in een notendop. ‘Grunge-jazz’ of ‘hard-driving aggressive exploratory jazz’, muziek met originele insteek is nimmer gemakkelijk in woorden te vatten. Even leek het of er een metalconcert zou gaan aanvangen. Grote mannen in zwarte kledij en een enorme kit van drummer Keith Carlock (bekend van Sting en Steely Dan) voorspelden in ieder geval een goede portie geweld.

Het kwartet uit New York kan dankzij grote individuele kwaliteiten en kennis van composities alles gooien op energie. Zij durven de ander vrij te laten in solo’s, maar richten zich hoofdzakelijk op gezamenlijk raggen. De dynamiek straalt er vanaf. Elk lid van de band heeft tal van andere projecten en Rudder vormt een uitlaatklep, dit is in alle facetten te zien. Het resultaat is niet alleen een hoop plezier onderling, ook spannende toevoegingen als balkanklankkleuren van saxofonist Chris Cheek, Hey’s droogkomische en funky keyboardmelodietjes en weerzinwekkend harde metalklappers van Carlock. Rudder is een combinatie van de funkende Medeski, Martin en Wood en het brullende New Yorkse Tyft. Waar onstuimige bands van zulk kaliber nogal eens willen verzanden in ordinair beukende bands zonder creativiteit, blinkt Rudder ook uit door een mooie portie nuance. Sierlijke spierballenmuziek.

De concerten zijn terug te luisteren en te zien op vprojazzlive.radio6.nl. Op 15 april ook op Cultura 24.