Film / Reportage
special: Internationaal Film Festival Rotterdam - Deel I

Monsters en gekte

In het eerste verslag van de 48e editie van het International Film Festival Rotterdam spelen gekte en monsters een centrale rol.

The Mountain

Rick Alverson • VS, 2018
Sterren: 2

Tiener Andy, wiens moeder in een gesticht zit, komt alleen te staan als zijn vader onverwachts overlijdt. Dokter Wallace Fiennes is een ‘bekende’ van Andy’s moeder. Wally, zo noemen naar eigen zeggen de vrouwtjes hem, reist het land door om in gestichten geesteszieke patiënten te behandelen. Hij kan wel wat hulp van Andy gebruiken. Wally’s behandelmethode, een combinatie van elektroschokken en lobotomie, wordt dan – begin jaren vijftig – nog toegepast. Het duo trekt van gesticht naar gesticht, waarbij Wally (een opvallend ingetogen Jeff Goldblum) de avonden vult met drank en vrouwen. Andy’s zielenroerselen laten zich minder raden, versterkt door de monotone gelaatsuitdrukking van hoofdrolspeler Tye Sheridan (MudReady Player One).

In strak gecomponeerde maar fletse en statische shots – gedraaid in de vandaag de dag ongebruikelijke beeldverhouding van 4:3 – wordt een weinig opwekkend beeld geschetst. De film blijft erg afstandelijk, mede doordat de dialogen niet tot leven komen. Het lijkt wel alsof regisseur Rick Alverson (The Comedy) hier stiltes met diepgang verwart. Dit maakt dat de kijker zich na afloop voelt alsof hij door Wally is behandeld. Daar konden optredens van culthelden Denis Levant, Udo Kier en Larry Fessenden helaas weinig aan veranderen.

Der Unschuldige


Simon Jaquemet • Zwitserland, Duitsland, 2018
Sterren: 4

Het is verhelderend om een filmmaker te horen zeggen dat hij wist dat twee gegevens samen in een film thuishoorden, maar zelf ook niet precies kan duiden waarom. De hoofdpersoon is zowel diepreligieus als nauw betrokken bij een baanbrekend wetenschappelijk experiment. Voor de Zwitserse filmmaker Simon Jaquemet was het duidelijk iets wat in één film samen moest komen. In Der Unschuldige draait het om Ruth (Judith Hofmann). Zij is getrouwd en heeft twee tienerdochters, in het gezin speelt religie een belangrijke rol. In haar werk is ze nauw betrokken bij een poging om een apenhoofd te transplanteren. Wat haar wereld echter doet kantelen, is het feit dat haar voormalige partner na twintig jaar uit de gevangenis vrijkomt.

Der Unschuldige, de tweede speelfilm van Jacquet (na Chrieg uit 2014) begint op een bijna Dardenne-achtige manier; we volgen Ruth op de voet, terwijl ze van de ene naar de andere plek gaat. De handelingen die ze hierbij verricht zijn ogenschijnlijk onsamenhangend. De film ontplooit zich vervolgens chronologisch tot een curieuze maar uitermate intrigerende mix waarin religie, wetenschap, afscheid, en seks centraal staan. De langzame afdaling naar de hel van Ruth is bijzonder fraai in beeld gebracht door Gabriel Sandru. Het gebrek aan muziek op de soundtrack valt door de sterke geluidsmix nauwelijks op. Het blijft tot het eind een ambigu geheel in deze sterke, intrigerende Zwitserse productie. Wat gebeurt echt en wat speelt zich in het hoofd van Ruth af?

The Wind


Emma Tammi • VS, 2018
Sterren: 3,5

De western mag tig keer doodverklaard zijn, toch blijft het in handen van vakkundige filmmakers een levendig genre met vele mogelijkheden. Dat werd vorig jaar al bewezen door bijvoorbeeld The Sisters Brothers en Hostiles. Nog wel is het voornamelijk een mannenbolwerk; zowel met betrekking tot de makers als de protagonisten. Films als Meek’s Cutoff en Jane Got a Gun zijn hier een prettige uitzondering op en ook The Wind voegt zich in dit korte rijtje. De regie was in handen van Emma Tammi, het scenario van Teresa Sutherland en de editor was Alexandra Amick. Het is niet aan deze film af te zien dat dit voor alle drie hun speelfilmdebuut is.

Lizzy (een sterke Caitlin Gerard) woont alleen met haar man in een afgelegen hut op een immer winderige vlakte. Als op een dag een jong stel bij hen in de buurt komt wonen, lijkt dat eindelijk ook het einde van het isolement. Dit isolement is vooral zwaar voor Lizzy, omdat zij vaak alleen is als haar man op pad gaat. De komst van de nieuwe buren zet een aantal ontwikkelingen in gang die tot uitbarsting komen als Lizzy een paar dagen alleen moet blijven. The Wind begint als western, maar voegt hier in toenemende mate een flinke dosis horror en psychologisch drama aan toe. Net als in Der Unschudige blijf je als kijker nieuwsgierig naar de verklaring voor sommige raadselachtige momenten die nog eens versterkt worden door de niet chronologische vertelwijze. Hoewel de film aan het einde te ver doorschiet in zijn ambiguïteit, is het een sterk atmosferisch debuut met een overtuigende psychologische ontrafeling van het vrouwelijk hoofdpersonage.

Murder Me, Monster


Alejandro Fadel • Argentinië, Frankrijk, Chili, 2018
Sterren: 3,5

Murder Me, Monster (Muere, monstruo, muere) doet met z’n mooie cinematografie, naturel acteren, het onverbloemd in beeld brengen van zowel bloot als geweld, maar vooral door het seksuele monster, sterk denken La región sauvage van Amat Escalante. Na een bijzonder bloedige openingsscène, zien we hoe de melancholische politierechercheur Cruz (Victor Lopez) de moord op een vrouw onderzoekt wiens hoofd weg is. Hoofdverdachte is de net uit de gevangenis vrijgelaten David, toevallig de man van de minnares van Cruz. Het blijft niet bij die ene moord: er worden meerdere vrouwenlichamen zonder hoofd aangetroffen op het afgelegen Argentijnse platteland. De sterk in zichzelf gekeerde David heeft het over een monster, maar wordt voor gek verklaard.

Murder Me, Monster leent speels van diverse genres en roept meer vragen op dan dat het antwoorden geeft, waarbij scenarist en regisseur Alejandro Fade uitgebreid de tijd neemt om de zoektocht naar de dader te tonen. Het resultaat is niet echt een evenwichtig geheel te noemen, maar het heeft wel een prettig Lynchiaans sfeertje met vleugjes absurdisme (de hoofdrechercheur die op de plaatsen delict constant Forensica! roept) en surrealisme (een groepje motorrijders in de mist dat om onduidelijk reden zo nu en dan het pad van Cruz kruist). Het is bovendien een behoorlijk lugubere film die – en dat is best een prestatie – een van de bizarste monsters uit de filmhistorie heeft.

Soy tóxico


Daniel de la Vega, Pablo Parés • Argentinië, 2018
Sterren: 2

Het is fijn om het verantwoorde arthouse-aanbod op het IFFR zo nu en dan af te wisselen met een ouderwetse genrefilm van max negentig minuten. Soy tóxico voldoet hier op papier aan: het is een stuk conventioneler en rechtlijniger, wellicht zelfs ‘ouderwetser’ in z’n genre-uitwerking dan mede-Argentijn Murder Me, Monster.  Als de film uiteindelijk weinig origineels laat zien en een stuk langer aanvoelt dan anderhalf uur, is dat buitengewoon jammer.

In het Argentinië van begin volgende eeuw wordt een man wakker op een veld vol lijken. Hij is zijn geheugen kwijt en wordt al snel achtervolgd door een zombie-achtig wezen. Hij wordt van de dood gered, maar is vervolgens wel gevangene van een klein groepje overlevenden. Wat volgt zijn de sadistische spelletjes waaraan hij wordt onderwerpen, vluchtpogingen, een zoektocht naar antwoorden, en natuurlijk de zombie-achtige wezens. Die laatste zorgen echter nergens voor een gevoel van dreiging. Dat is jammer, want meeleven met de bordkartonnen personages is ook niet aan de orde.