Netwerkbeurs met laptopgaleries

Tien edities geven genoeg ruimte om dingen uit te proberen, en de beurs te ontwikkelen. Hoe is dit precies gegaan? Volgens Huyser is Art Rotterdam de afgelopen vijf jaar echt een stuk internationaler geworden, met veel meer aandacht voor serieuze hedendaagse kunst. “Vooral de laatste drie edities konden we onszelf echt een internationale, grote kunstbeurs noemen. Een brede beurs waar van alles te zien is, en bijna iedere kunstvorm wel vertegenwoordigd is.” En ook dit jaar gaat dat weer op: de diverse galeries tonen naast tekeningen, schilderijen en beelden ook glaskunst en videowerken.

Filmfestival

Iets anders dat de afgelopen jaren steeds prominenter is geworden, is de ruime programmering van nevenactiviteiten. Extra tentoonstellingen, lezingen en debatten maken een steeds groter deel van het programma uit. Heeft Art Rotterdam dan niet de ambities om eigenlijk veel meer te zijn dan een kunstbeurs alleen? Volgens Huyser is dat niet zo. Art Rotterdam wil niet net zoals de grootscheepse biënnales zijn – kunstevenementen die vaak hele steden maandenlang in hun greep houden. “Maar,” zo heeft ook hij wel ervaren, “je moet mensen wel naar je beurs toe lokken, want voor een verzameling galeries alleen komen ze niet meer.” Vandaar dat Art Rotterdam voortdurend heeft ingezet op satellietbeurzen en interessante manifestaties naast de ‘moederbeurs’.

De grootste lokkers van dit jaar zijn Object Rotterdam, een internationale designbeurs die nu voor het eerst gelijktijdig met Art Rotterdam valt, en Trendbeheer Presenteert…, een expositie vanuit de rasechte Rotterdamse kunstscene. Hiermee blijft Art Rotterdam net als voorgaande jaren tevens een dialoog aangaan met de stad. “Eigenlijk hebben we dat een beetje afgekeken van het filmfestival,” stelt Huyser. “We zagen dat zij veel activiteiten met een directe basis in het leven van de stad zelf rondom hun programma organiseerden. Vaak kwamen mensen uit eigen beweging aankloppen om mee te mogen doen. Dat werkte goed, en we hebben ons erdoor laten inspireren.”

Huyser vind het wel jammer dat de Project(or) Art Fair niet meer wordt gehouden. “Het was een groot succes, en we zagen veel kruisbestuiving qua publiek.” Deze alternatieve beurs werd vorig jaar georganiseerd door de kleine kunstruimte Showroom MaMa, en hoewel hun beurs enthousiast werd ontvangen konden ze het dit jaar organisatorisch niet bolwerken. “Maar,” zo licht Huyser een tipje van de sluier op, “misschien doen ze volgend jaar weer mee.”

Hard netwerken
Naast dat er veel verschillende kunst in en om de beurs te zien is, is ook het publiek erg divers. In de eerste plaats bezoeken natuurlijk veel belangstellenden de beurs; kunstliefhebbers die in veel gevallen ook kopers zijn. Daarnaast vragen veel galeriehouders ook hun kunstenaars aanwezig te zijn, en voor veel andere kunstenaars is het natuurlijk een goede gelegenheid om met galeriehouders in contact te komen. Volgens Huyser komen ook regelmatig organisatoren van andere beurzen een kijkje nemen. “Die lopen dan bij ons rond en denken ‘Hé, dat kan wel eens wat gaan worden’. En volgend jaar willen zij die galerie dan ook op hun beurs.” Het is dan ook niet voor niets dat Huyser er prat op gaat opkomende galeries vroegtijdig in zijn catalogus te kunnen opnemen. Wat dat betreft vervult Art Rotterdam wel degelijk een voorhoedefunctie.

Met al die vernieuwende namen in huis wordt de organisatie natuurlijk voortdurend geconfronteerd met actuele bewegingen in de kunst. Wat is nu de meest prominente ontwikkeling die de afgelopen tien jaar heeft plaatsgevonden? Volgens Huyser is dat duidelijk: “Veel meer internationale samenwerkingen, en een toegenomen rol van het internet. De kunst verschijnt evenzogoed online als aan de wand, en galeries van tegenwoordig zijn op het web zó ontzettend hard aan het netwerken.” Met internet is de hele kunstwereld volgens Huyser dan ook een stuk transparanter geworden. “Mijn collega’s en ik zijn vandaag de dag meer en meer beheerders van een laptopgalerie.”

Een man of vijftig
Maar is Art Rotterdam gezien de verschuiving naar netwerken dan nu een verkoopbeurs, of juist een netwerkbeurs? “Beide,” aldus Huyser, “want hoewel er veel contacten worden opgedaan wordt er natuurlijk ook veel ter plekke verkocht. Toch zie ik ook op de beurs dat netwerken duidelijk steeds belangrijker wordt.”  En dit geldt niet alleen voor op de beursvloer, maar ook zeker voor het proces wat er aan voorafgaat. “Het geheim van een kunstbeurs als de onze,” zo vertelt Huyser, “zit hem bijna helemaal in een goed netwerk. We reizen stad en land af, en zijn vooral veel aan het praten, praten, praten.” Zo bezocht hij onlangs potentiële deelnemers in Zürich, en is hij net terug uit Frankrijk. Daar nodigde hij kort voor de opening nog persoonlijk een delegatie van het Parijse Musée d’Art Moderne uit om de beurs dit jaar te komen bezoeken. “Rotterdam leek ze wel wat. Nu komen ze met zo’n man of vijftig naar de beurs.”

Voor Art Rotterdam is Huyser niet alleen verantwoordelijk voor een geslaagde entourage, maar brengt zijn bezoekers ook met elkaar in contact als hij denkt dat ze elkaar wat te vertellen hebben, of mogelijk geïnteresseerd zijn om zaken te doen. Naast artistiek directeur van de beurs voelt hij zich dan ook vooraleerst een echte gastheer.