Deel 3 - IFFR 2012 - 8weekly.nl

In het derde verslag van het Internationale Filmfestival in Rotterdam onder andere aandacht voor Italiaanse geplaag, de stad Helsinki, het Chinese platteland, een Goede Vrijdagprocessie in Sicilië en allochtoonse boefjes in Zweden.

3.0
Helsinki, Forever — Signals: Peter von Bagh
Peter von Bagh • Finland, 2008

De Finse regisseur Peter von Bagh, aan wie in Rotterdam een apart programmaonderdeel is gewijd, is persoonlijk aanwezig bij de vertoning van zijn documentaire Helsinki, Forever. Met humor en relativeringsvermogen introduceert hij zijn archiefcompilatiefilm, die ontstond omdat de artikelen die hij over Helsinki in de film had geschreven in zijn ogen nooit echt recht deden aan het onderwerp. Een liefdevolle ode aan Helsinki moeten we echter niet verwachten, want ook al woont Von Bagh er, hij heeft er naar eigen zeggen eigenlijk een hekel aan.

Von Bagh koos verschillende bronnen om zijn stadsverhaal te vertellen: schilderijen, foto’s, quotes van dichters en schrijvers in voice-overs. Maar het bulk bestaat uit bewegende beelden, zowel fictie als non-fictie. Daar zitten ware pareltjes bij, zoals de opening: zwart-wit beelden van een enorme ijsbreker aan het werk die begeleidt wordt door drommen wandelaars op het ijs. Qua opbouw kiest hij de ene keer voor de chronologie, dan weer voor een aanpak per stadswijk. Dat maakt het er – voor de niet-Helsinkikenner – niet altijd even gemakkelijk op de/een draad te volgen, waarbij de lastige Finse plaatsnamen niet in het voordeel werken. Iets meer duiding was zo nu en dan wel prettig geweest; zo zal bijvoorbeeld niet iedereen buiten Finland helder zijn wat de Winteroorlog precies inhield. De film lijkt een beetje op twee gedachten te hinken: enerzijds het willen geven van een los, poëtisch beeld van Helsinki en anderzijds een visuele geschiedenis van de stad. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Meisje in China

3.5
Egg and Stone (Jidan he shitou) — Tiger Awards Competition
Ji Huang • China, 2012

In lange, veelal statische shots zonder muziek wordt het leven van het zwijgzame jonge tienermeisje Honggui op het grauwe Chinese platteland geschetst. In de uitgesponnen scènes overhandigt speelfilmdebutante Ji Huang de kijker kleine, subtiele puzzelstukjes over de penibele situatie waarin Honggui zich bevindt. Ze woont niet bij haar ouders maar lijkt door hen gedumpt bij familie op het platteland. Welkom lijkt ze daar overigens niet: het meisje op haar beurt beperkt het contact met haar pleegouders tot het minimum. Bovendien lijkt ze geobsedeerd te zijn door haar uitblijvende menstruatie.

Het vergt enig geduld van de kijker, maar het trieste beeld van meisjes en vrouwen in China dat aan de hand van ‘het geval’ Honggui geschetst wordt, maakt in z’n schijnbare eenvoud toch indruk. Het naturel spel van de niet-professionele acteurs speelt hierbij een cruciale rol. Huang levert een stijlvol debuut af, met soms prachtig gecomponeerde beelden. Hierbij mag een vermelding van Ryuji Otsuka, die niet alleen voor de soms fraaie beelden zorgde, maar ook als editor en producent optrad, niet achterwege blijven. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

De verbroedering des lijdens

4.0
Way of Passion — Spectrum
Joerg Burger • Oostenrijk, 2011

Terwijl in het Siciliaanse kuststadje Trapani het leven z’n gang gaat zoals het waarschijnlijk al eeuwen gaat — er wordt gewandeld over straat, de barbier scheert enige mannen, in een kroeg wordt gebiljart of heftig sticulerend gediscussieerd — wordt tegelijkertijd in de kerk hard gewerkt om op tijd klaar te zijn voor de processie op Goede Vrijdag. De Oostenrijkse regisseur en cameraman Joerg Burger filmt vanaf het moment vlak voordat de processie begint. Meteen wordt duidelijk dat het er daar in de kerk een stuk informeler aan toegaat dan hier; zo wordt er wordt volop in gerookt en gebeld. Het thema (wellicht is ‘doel’ een betere omschrijving) van de processie is lijden; precies zoals Jezus Christus dat destijds heeft gedaan. Nou ja: “precies”. Het lijden houdt hier niet in met spijkers aan een kruis genageld te worden, maar met een groep mannen een beeldengroep die een Bijbels tafereel uitbeelden door de binnenstad te dragen. Die grote beelden zijn, zo wordt als snel duidelijk als een man of tien tot vijftien (het blijkt overwegend een mannenzaak) zichtbaar moeite heeft om het gevaarte te tillen, enorm zwaar. Hiernaast heeft Burger ook oog én oor voor de muziekgroepen die de processie de gehele tijd begeleiden.

Er is geen voice-over, er zijn geen interviews en zelfs de flarden gesprekken die we opvangen worden (met een uitzondering) niet vertaald. Enige duiding ontbreekt, maar daar gaat het Burger — die het geheel samen met een tweede cameraman en een geluidsman registreerde — ook niet om. De kijker komt er zelf wel achter dat de processie de hele nacht doorgaat en pas de volgende dag, na zo’n 24 uur, eindigt. Puur registrerend wordt mooi het toenemend lijden zichtbaar gemaakt. Er wordt op de huid gezeten van de dragers, die steeds benauwder gaan kijken, vaak onder het kaarsvet zitten en zo nu en dan afgelost moeten worden. Meeleven met de processieganger is het doel; de heftige emoties en verbroedering na afloop daardoor knap invoelbaar gemaakt. (Marcel Westhoff)
Terug naar boven

Spelen met anderen

4.0
Play — Spectrum
Ruben Östlund • Zweden/Frankrijk/Denemarken, 2011

Een groepje allochtone jongens die (meer voor de lol dan voor het materieel gewin, lijkt het) andere jongens op nogal omslachtige manier van hun spullen beroven: het is de belangrijkste, op ware gebeurtenissen geïnspireerde, verhaallijn in Ruben Östlunds Play. Er zijn meer verhaaltjes, maar die hangen lijken er een beetje bij te hangen. Zoals de wieg in de trein die, tot wanhoop van het treinpersoneel, in de weg staat maar door niemand wordt geclaimd. Die is een beetje flauw, terwijl je van korte scènes zoals van de indianen die als straatartiesten hun geld verdienen kunt afvragen wat ze in de film te zoeken hebben. Wat dat betreft zat Östlunds vorige film, Involuntary, een stuk evenwichtiger in elkaar. Maar net als daarin spelen ook nu weer een aantal onmiskenbare Östlund-elementen een grote rol.

Stilistisch wordt ook nu weer vaak gekozen voor een vast standpunt, slechts een enkele keer kiest de camera in de lange shots een ander kader. Niet zelden speelt de actie zich aan de rand van het of zelfs daarbuiten af. Het lijkt welhaast of de camera willekeurig ergens is neergezet, maar de manier waarop het geheel geënsceneerd is verraadt een zorgvuldige voorbereiding. Ook het sterke, volslagen overtuigende acteren van in dit geval merendeels kinderen maakt indruk. En ook nu weer speelt Östlund met verve met sociale conventies. Hij toont genadeloos de ongemakkelijke trekjes van sociale interacties en groepsgedrag; het schuurt regelmatig en roept niet zelden de interessante vraag op: ‘Wat zou ik doen?’. (Marcel Westhoff)

Tarantino-light
1.5
Tokyo Playboy Club — Tiger Awards Competition
Yosuke Osuka • Japan, 2011

Seikichi is eigenaar van een verlopen nachtclub. Zijn hulpje Takahiro doet zijn best om klanten te werven. Wanneer dat dan uiteindelijk lukt, wordt voor die ene bezoeker de muziek op vol gezet en worden de dames opgetrommeld voor entertainment. Met de komst van Seikichi’s oude vriend Katsutoshi (Nao Ohmori, bekend uit Takashi Miikes Ichi the Killer) wordt er nieuw leven in de club geblazen. Niet dat dit tot positieve dingen leidt, want de heetgebakerde en leeghoofdige Katsutoshi zet met zijn gedrag de boel op zijn kop. Hij zoekt ruzie met louche figuren uit het nachtleven, die Seikichi vooral te vriend wil houden. En dan gaat het goed mis. Takahiro, die op de tent moet letten, steelt geld van zijn baas om zijn zwangere vriendin te helpen. Seikichi heeft ondertussen al genoeg aan zijn hoofd, want zijn louche collega’s zijn uit op zijn geld nadat Katsutoshi hen te lijf is gegaan.

Met de opening, die vergezeld gaat van een droge en bloederige actie, belooft Tokyo Playboy Club nog veel goeds. Maar de film stelt in ieder opzicht teleur. Wat moet leiden tot spanning en intriges levert niet meer op dan voorspelbare wendingen en verveling. Ondanks de acties ligt het tempo van de film bijzonder laag. De verhaallijn is mager en net wanneer het bloederig of spannend dreigt te worden, draait de camera weer uit beeld. De film wordt wel vergeleken met de stijl van Tarantino, maar maakt die verwachting niet waar. Buiten de visuele aankleding van het louche nachtleven biedt Tokyo Playboy Club niets nieuws en verrast nergens. (Suzan Groothuis)
Terug naar boven