IFFR 2012

In deze eerste recensies onder andere kameraadschap ten tijde van de Culturele Revolutie, homoseksualiteit onder Afrikaners en Italië in de jaren zeventig.

DEEL 1 | DEEL 2 | DEEL 3 | DEEL 4 | DEEL 5 | DEEL 6 | DEEL 7

Inhoud: Les géants | 11 Flowers | Skoonheid | Anna | The Anabasis of May and Fusako Shigenobu, Masao Adachi and the 27 Years Without Images | Louise Wimmer

Een modern sprookje
4.0
Les géants — Spectrum
Bouli Lanners • België/Frankrijk/Luxemburg, 2011

Zak, Seth en Danny hebben het niet gemakkelijk als (bijna) veertien- en vijftienjarigen. Danny wordt getiranniseerd door zijn manische broer die werkt voor de lokale drugsdealer, de Os. Zak en Seth wonen in de zomer in het huis van hun overleden opa en wachten daar op hun moeder. Hun oma blijkt echter niet veel belangstelling voor ze hebben. Als het eten opraakt besluiten ze het huis te verhuren aan de Os, zonder er bij stil te staan dat ze dan zelf geen dak meer boven hun hoofd hebben.

Het avontuur van de drie pubers ontvouwt zich als een jongensboek. Hoewel er weinig zicht op verbetering is, blijven ze optimistisch, en als in een modern sprookje brengt elke situatie die ze tegen komen ze een stap verder. In afwezigheid van hun echte familie bouwen ze een nieuwe. Hoewel de keuzes van de drie meerdere malen irrationeel overkomen deert dat niet. De Arkadische sfeer die regisseur Lanners opbouwt maakt de wereld van de jongens logisch, alsof ze weten dat hun band alles overwint. Met prachtig ensemblespel van drie engelachtige pubers, lichtjes geholpen door een ongelukje in de badkamer, vertelt Les géants een sprookjesachtig verhaal waarin we allemaal willen geloven. (Erik Kersten)
Terug naar boven

Kameraden tijdens de Culturele Revolutie
3.5
11 Flowers — Spectrum
Xiaoshuai Wang • China/Frankrijk, 2011

1975. Wang Han is elf en groeit op in China waar de Culturele Revolutie op zijn eind loopt. Hij en zijn drie beste vrienden beleven jongensavonturen en halen streken met elkaar uit op dezelfde manier als jongens over de hele wereld dat doen. In hun beleving is de staatscontrole, de armoede, het af toe oplaaiend geweld en het feit dat het hele dorp in dezelfde fabriek werkt normaal. Als Wang Han na lang zeuren een nieuw shirt krijgt omdat hij gekozen is om de ochtendgymnastiek te leiden wordt dat hagelwitte hemd een katalysator voor gebeurtenissen op kleine en grote schaal.

De film weet de omstandigheden op beide niveaus invoelbaar te maken. De druk die Wang Han voelt om verantwoord met zijn shirt om te gaan, wordt gespiegeld in de druk op alle dorpsbewoners. Voor intellectuelen, Wang Hans vader bijvoorbeeld, is geen plaats in de gepropageerde heilstaat, maar toch lijkt hij er niet onder te lijden.

De sterkste elementen van de film zijn de realistische periodisering en het bewondering afdwingende samenspel van de vier kameraden. Net als in Les géants creëren de jongens hun eigen werkelijkheid tegenover een soms niet te bevatten realiteit. 11 Flowers is bij vlagen echter nogal sentimenteel en biedt een verzachtende blik op een periode waar China niet altijd met evenveel trots op terug kan kijken. Alsof het regime goedkeurend over de schouder van regisseur Xiaoshuai Wang heeft meegekeken. (Erik Kersten)
Terug naar boven

Echte mannen
4.5
Skoonheid — Bright Future
Oliver Hermanus • Zuid- Afrika/Frankrijk, 2011

François van Heerden (Deon Lotz) heeft het als blanke, conservatieve Zuid-Afrikaan goed voor elkaar. Een liefhebbende vrouw, geslaagde kinderen, een eigen houthandel in Bloemfontein en een uitgebreide vriendenkring. Maar dat ideale plaatje vertelt niet het hele verhaal. Onder bekenden geeft François flink af op ‘moffies’ terwijl hij zelf al zijn hele leven te maken heeft met homoseksuele gevoelens. Die gevoelens kan hij met andere mannen delen wanneer ze afspreken in een afgelegen landhuis waar ze de lusten op elkaar loslaten. Als een van de deelnemers een jonge, enigszins verwijfde kleurling meeneemt, is dat duidelijk niet de bedoeling. ‘Nie kleurlinge, nie moffies nie.’ Echte mannen zijn het, echte Afrikaners. Maar dan komt de 23-jarige zoon van een oude vriend in François’ leven en raakt hij geobsedeerd door de jongen. De knappe Christian is net zo makkelijk in de omgang als François stug is. De Afrikaner begint zijn fantasieën op de jongen te projecteren en langzaam maar zeker verliest hij de controle over zijn georganiseerde leven.

Regisseur Oliver Hermanus bouwt in het eerste deel van Skoonheid aan het personage van François. Hij wil liefde en intimiteit beleven met een man, maar kan dat niet door de omstandigheden waarin zich bevindt. Christians vrijheid confronteert hem met zijn eigen gemiste kansen en een leven dat anders had kunnen lopen als hij de durf had gehad. Hermanus toont Christian als een geïdealiseerd personage door wie François wordt aangetrokken als een bij tot een bloem. Omdat de film zo uitgebreid bouwt aan de sympathie voor de protagonist en de logica van zijn keuze voor Christian, komt de uiteindelijke egoïstische daad van François des te harder aan.

Het is niet moeilijk om in Skoonheid een politieke film te zien. Centraal staat het verlangen van de blanke middenklasse naar schoonheid en overzichtelijkheid in een verwarring oproepende interraciale samenleving. Ook intertekstueel zit Skoonheid vol mythologische en filosofische thema’s, in directe lijn met die in Thomas Manns Dood in Venetië. Net als Tadzio, het hoofdpersonage uit Manns boek, symboliseert Christian een romantisch verlangen naar absolute schoonheid. Maar bovenal is de film een universele zoektocht naar vrijheid door het loskomen van door de maatschappij opgelegde regels. Geholpen door een fantastische hoofdrol van Deon Lotz, die op knappe wijze zowel de zachte kant van zijn personage als de harde kant laat zien, is Skoonheid een statement van jewelste in een samenleving die duidelijk nog niet klaar is voor Hermanus genuanceerde blik op ‘schoonheid’ en ‘waarheid’. (Erik Kersten)
Terug naar boven

Registraties van een gevallen vrouw
4.0
Anna — Signals: Regained
Alberto Grifi & Massimo Sarchielli • Italië, 1975

De vier uur durende experimentele documentaire Anna is een hele zit, maar biedt de kijker een uniek beeld van het leven in Rome in de jaren zeventig. Een tijdperk tussen de vrije sixties en de paranoia van de Anni di piombo (de jaren van lood, toen politiek extremisme leidde tot terreur van links en rechts). Centraal staat Anna, die door filmmakers Alberto Grifi en Massimo Sarchielli gespot wordt op Piazza Navona in Rome. Anna is zestien en zwanger. Ze glimlacht, maar haar ogen kijken wantrouwend en zij is duidelijk vermoeid. Zij leeft van dag tot dag op straat en af en toe crasht de jonge moeder bij hippies. Een van de filmmakers ontfermt zich over haar, deels uit medeleven, maar ook vanwege de kans om haar te filmen. Wat volgt is een film met een losse structuur die een perfecte afspiegeling is van de chaotische levens van de filmmakers en de mensen die zij filmen.

Zo worden er mensen geinterviewd die hun mening geven over Anna’s situatie. Ongevraagd mengen anderen zich in het gesprek en ontstaan discussies over de Italiaanse maatschappij. Daarnaast zijn er beelden te zien van protesterende feministen die hardhandig door de politie worden neergeslagen. De film heeft een onopgesmukte puurheid en toont de rommelige levens van mensen die zich afzetten tegen verouderde waarden, maar zichzelf verliezen in dat proces. Anna is geen makkelijke film en daagt je als kijker uit. De pijnlijkste scenes zijn die waaruit blijkt dat de filmmakers Anna ook uitbuiten door haar te registreren in haar kwetsbaarheid. Al met al is de film een tijdscapsule die je meeneemt in het verstikkende leven van de Romeinse zelfkant. Uniek en onevenaarbaar en nu opnieuw te zien in een gerestaureerde versie. (George Vermij)
Terug naar boven

Verborgen leven
3.5
The Anabasis of May and Fusako Shigenobu, Masao Adachi and the 27 Years Without Images — Bright Future
Eric Baudelaire • Frankrijk 2011

De Japanse May Shigenobu wordt in Libanon geboren in de jaren zeventig. Haar moeder, Fusako Shigenobu, is actief in de terreurgroep het Japanse Rode leger en houdt het bestaan van May geheim. In Eric Baudelaires evocatieve documentaire is May aan het woord, terwijl beelden te zien zijn van het hedendaagse Libanon en Japan. May haalt herinneringen op aan haar vreemde en verborgen leven in het Midden-Oosten en de constante gevaren waaraan zij wordt blootgesteld.

Parallel aan Mays verhaal verteld de Japanse filmmaker Masao Adachi over zijn carrière en hoe hij zich met zijn films zich op radicale wijze afzet tegen het conservatieve Japan. Af en toe hanteert Baudelaire ook fragmenten uit de films van Adachi, zoals AKA Serial Killer (1969), waaruit blijkt dat hij erg beïnvloed is door de cinema van Jean-Luc Godard. De verhalen over May en Adachi komen samen als Adachi in de jaren zeventig naar Libanon vertrekt om een Palestijnse verzetsgroep te filmen en daar Mays moeder ontmoet. Baudelaires film is erg subtiel in het oproepen van een verloren tijd door de combinatie van voice-overs en alledaagse beelden. Het merkwaardige leven van May wordt zo tastbaar net zoals een vergeten tijdperk van politiek radicalisme in Libanon. (George Vermij)
Terug naar boven

Beschadigde goederen
3.0
Louise Wimmer — Bright Future
Cyril Mennegun • Frankrijk, 2011

Louise Wimmer is in de vijftig en leeft in haar auto. Zij is net gescheiden en kan geen nieuw appartement vinden. Al haar bezittingen zitten in de opslag en om nog wat te verdienen maakt zij schoon in een hotel. Cyril Menneguns solide portret toont hoe iemand al snel in een afgrond terecht kan komen als de vaste zekerheden van het leven wankel worden. Actrice Corrine Masierio, die Louise speelt, draagt de film en weet overtuigend de groeiende wanhoop van haar personage over te brengen. Van dag tot dag probeert zij er het beste van te maken, terwijl de tegenslagen zich ophopen: de schulden worden hoger en de motor van haar auto begeeft het. Gelukkig blijft Mennegun niet te lang in dit van-kwaad-tot-erger-scenario hangen. Er kunnen ook momenten zijn van geluk en opluchting in het leven. Louise Wimmer heeft in stijl en inhoud overeenkomsten met het sterkere L’emploi du temps, maar ook met Wendy and Lucy. De film weet over het algemeen te overtuigen, maar biedt in zijn genre geen verrassingen. (George Vermij)
Terug naar boven