Een avondje PC voor vrienden van PC

Propria Cures, Neêrlands oudste én bekendste (al denken ze over dat laatste bij Folia heel anders) studentenblad, gaat zijn dertiende decennium in en dat wordt gevierd met een avondje literair vermaak op niveau. Het thema van de avond is ‘Mieters!’, een pleidooi voor stoffige literatuur, als tegenwicht voor de Klunen en de Heleen van Royens, over wie met zoveel minachting gesproken wordt dat het lijkt alsof de happy few in het Comedy Theater die ploeteraars hun succesjes misgunt, alsof chronisch gebrek aan talent een fout is die men slechte schrijvers persoonlijk aan kan rekenen.

Gelukkig hebben ze bij PC vanavond een programma vol onversneden stoffige sufneuzen: Robert Vuijsje, Tommy Wieringa, Herman Koch, Henk Spaan, Nico Dijkshoorn, Thomas Rosenboom en P.F. Thomése, om maar eens een paar onbekende pennenlikkers te noemen.

Stof tot nadenken

De presentatie is in handen van Ellen Dikker, een meisje dat ooit bij een cabaretfestival een prijs heeft mogen ophalen en vanavond in een zwaar gedecolleteerde jurk de optredens middels een praatje of een mopje aan elkaar moet lijmen. Ellen spreekt met een Vlaams accent. Waarom ze dat doet, wordt niet echt duidelijk; iedereen in de zaal kan horen dat zij even Vlaams is als de gemiddelde inwoner van Harlingen. Na de pauze houdt ze er dan ook maar weer mee op. Haar Karin Bloemen-imitatieact houdt ze wel de hele avond vol.

De avond wordt ingeleid door twee PC-redacteuren, die ieder een verhaaltje voorlezen dat ze helemaal zelf hebben geschreven. Eerst worden de afgelopen 120 jaar even samengevat in een hilarisch zinnetje of drie en vervolgens leest iemand het manifest voor deze avond voor. Daar houden ze wel van bij PC, manifesten.

Robert Vuijsje komt op. Hij is minder dik dan op tv en daarmee uniek in de wereld. Hij hakkelt wat over zijn knaller Alleen maar nette mensen. Dat had een stoffige roman over de multiculturele samenleving moeten worden, maar dankzij een paar opgewonden negerinnen en incompetente literaire jury’s is het inmiddels een bestseller van formaat. ‘Dat was niet de bedoeling’, stamelt Vuijsje. Vuijsje heeft verder opvallend vaak over ‘zwarte negers’, een pleonasme waar het publiek om moet giechelen. Die gekke Joodse man toch, en die gekke zwarte vrouwen, en die domme jury’s toch.

Na Vuijsje bestijgt iemand het podium die wordt aangekondigd als Raymond Pelikaan. Raymond Pelikaan blijkt een vastberaden meisje met krullen, dat naar de microfoon beent en een écht PC-verhaal voorleest: beledigend en vet aangezet. Raymond recenseert het nieuwe boek van Claudia de Breij en recenseert en passant Claudia zelf ook even. Een boek vol zwangerschapsgeneuzel, dan kun je het wel schudden bij die vooruitstrevende jongens en meisjes van PC.

Volgt dan: Arthur Wevers, schrijver van de roman-in-sonnetten Bittergarnituur. Hij leest een passage voor waarin seks (natuurlijk seks, altijd seks) pagina’s lang wordt teruggebracht tot vlezige viespeukerij op rijm. Net wat je stoffig noemt.

Vlak voor de pauze wandelt Tommy Wieringa met zijn handen in z’n zakken naar de microfoon. Nonchalant, maar met een stem die resoneert tot in de uithoeken van het Comedytheater en met een ritmiek waar de overige sprekers jaloers naar zullen luisteren, voert hij het publiek mee naar de camping, een van die onderwerpen waar schrijvers, columnisten en cabaretiers met gebrek aan inspiratie altijd nog wel een stukje uit kunnen halen. Wieringa weet zelfs van een kampeersessie een homerische gebeurtenis te maken, als een klassiek componist die even laat zien dat hij ook een briljant songfestivalnummertje in elkaar kan draaien.

Wieringa is trouwens oud-redacteur van PC. Henk Spaan ook, evenals Mensje van Keulen (die in de zaal zit). Het aantal oud-redacteuren dat goed terecht komt is schrikbarend hoog, zeker gezien het niveau van PC. Het kan niet anders of de functie van oud-redacteur is niet exclusief voorbehouden aan mensen die ook daadwerkelijk in de redactie hebben gezeten.

Rosenboom begrijpt het

Na de pauze is het de beurt aan Henk ‘Studio’ Spaan en Herman ‘Het Diner’ Koch. Samen spelen zij een wat belegen conference over Harry Mulisch (Koch) die wordt geïnterviewd over zijn nieuwste roman, Alleen maar geile mensen. De Mulisch-imitatie is goed, maar ligt enorm voor de hand. Harry M. wordt door de jongens en meisjes van PC al tientallen jaren bespot, een makkelijker doelwit is in de Nederlandse letteren dan ook moeilijk te vinden. Daarna treedt Olga Kortz aan, redactrice en binnenkort dus ook toetredend tot het eliteclubje der oud-redacteurs. Haar beste opmerking is onvoorbereid: ‘Ik wilde eigenlijk een nieuw stuk schrijven, maar omdat toch bijna niemand PC leest, kan ik net zo goed een oud stuk lezen.’

De avond vordert en het wordt rumoeriger. De organisatie – onder leiding van schrijfster en PC-veterane Janneke van der Horst – bevindt zich met aanhang en vrienden achter in de zaal en het bier begint te werken. PC’ers en vrienden van PC’ers, blozende jongens en meisjes zijn het, die komische stukjes publiceren, altijd ondertekend met hun initialen. Ze behoren al lang tot de elite die ze zeggen te verafschuwen. De avond wordt gefinancierd uit de Nieuw Amsterdam-ruif, dezelfde uitgeverij die van Claudia de Breijs boek met een grote publiciteitscampagne een bestseller maakte.

Thomas Rosenboom (slachtoffer van de beste grap van de avond: ‘In de volgende PC vindt u Thomas Rosenboom op ware grootte. U kunt hem uitknippen en als boekenlegger gebruiken.’) heeft als enige spreker het manifest van deze avond gelezen: met de hem kenmerkende, astmatische dictie leest hij een volstrekt onkomisch verhaal voor. Stoffiger kan niet, dít moet de bedoeling zijn. Het applaus dat volgt is lauw.

Echt opgewonden wordt het publiek pas als P.F. Thomése een verhaal over J. Kessels voorleest. J. Kessels, met voorsprong de meest smakeloze romanfiguur uit de moderne literatuur, ligt nu weer eens te paffen op een rode hoerensprei in een bordeel, gerund door de inmiddels hoogbejaarde prostituee Xaviera Hollander.

Aan Nico Dijkshoorn de eer de avond af te sluiten. Het recept is inmiddels bekend: Dijkshoorn leest gedichtjes voor en het publiek moet daarom schateren. Zo gaat het altijd en zo gaat het nu ook. Nog nahikkend verlaten de toeschouwers het Comedytheater. Vrienden kloppen elkaar op de schouders, vriendinnen kussen de wangen van vriendinnen. Spaan groet Koch, Koch groet Thomése, Thomése groet Dijkshoorn en Dijkshoorn bestelt nog een biertje. Buiten haalt eenieder zijn fiets van het slot en het publiek, de PC-redactie en de schrijvers gaan ervandoor. Ze moeten toch allemaal dezelfde kant op, de kant van Amsterdam-Zuid.