Boeken / Achtergrond
special: Een greep uit twee jaar recensies

Jongerenliteratuur op 8WEEKLY

Op 17 mei wordt de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs (DJP) uitgereikt aan een oorspronkelijk Nederlandstalig en een vertaald jongerenboek. Het genre ‘jongerenliteratuur’ geniet relatief weinig aanzien in de Nederlandse literatuurkritiek, hoewel de boeken uit dit genre toch vaak worden besproken.

Sommige titels op de DJP-longlist lijken verdacht veel op volwassenenliteratuur (en worden door uitgevers ook als zodanig gepresenteerd), zoals Mama Tandoori en Legende van een zelfmoord. Andere behoren duidelijk tot het kinderboekengenre. De meeste boeken bevinden zich echter ergens in het grijze gebied tussen jongvolwassenen- en volwassenenliteratuur. Er bestaat dan ook veel verwarring over de definitie van jongerenliteratuur: gaat het bij deze titels om de leeftijd van de schrijver of het hoofdpersonage, of om het ‘jonge’ perspectief van waaruit de roman is geschreven?

Een kort overzicht
8WEEKLY presenteert hieronder een selectie van recensies van jongerenliteratuur uit de afgelopen twee jaar. We pretenderen hiermee geen definitie van het genre te geven, maar volgen de richtlijnen van DJP en Wikipedia. Het resultaat is een verzameling jongerenliteratuur in alle soorten en maten. Binnenkort lees je op 8WEEKLY meer over onze visie op het verschijnsel jongerenliteratuur in een gezamenlijk essay van verschillende redacteuren over het genre en de betekenis ervan binnen (volwassen) literatuurkritiek.

Dave Eggers – Max (en de Wild Things)
‘Eggers beschrijft juist die alledaagsheid op een avontuurlijke en humoristische wijze, zoals je het van een schrijver van zijn statuur verwacht.’

Annabel Pitcher – Mijn zus woont op de schoorsteenmantel
‘De uitgever prijst Mijn zus woont op de schoorsteenmantel aan voor de lezers van Extreem luid & ongelooflijk dichtbij van Jonathan Safran Foer. Maar dat is toch echt te hoog gegrepen voor deze roman die zich voornamelijk richt op vijftien- tot twintigjarigen.’

John Green over liefde, humor en YouTube (interview)
‘In de Verenigde Staten heerst er minder een stigma op jongerenliteratuur. Sommige van onze beste schrijvers hebben jeugdboeken geschreven; J.D. Salinger, Mark Twain, Harper Lee, dus we hebben wel een traditie waarin dergelijke boeken serieus worden genomen in academische kringen.’

Philip Huff – Dagen van gras
‘Een voorspelling: Dagen van gras zal nog heel lang blijven drijven, net zolang tot Huff het met een nieuw boek zelf naar de vergetelheid schrijft. Sommige mensen hebben het nu eenmaal allemaal.’

Thijs de Boer – Vogels die vlees eten
Shortlist DJP 2011
‘Gekte is in Vogels die vlees eten een belangrijk thema. Soms spelen drugs of medicijnen bij die gekte een rol, zoals in het verhaal ‘Ketamine’, waarin de hoofdpersoon en zijn broer een aaneenschakeling van trips meemaken dankzij het gebruik van ketamine.’

David Vann – Legende van een zelfmoord
Longlist DJP 2011
‘Het boek beschrijft de impact die de zelfmoord van zijn vader op hem heeft gehad door de gebeurtenis steeds opnieuw te beschrijven, met steeds meer fantasie en onwerkelijke aspecten. Iedere fantasie eindigt anders, maar de conclusie is steeds hetzelfde: iemand sterft, iemand is radeloos.’

Erlend Loe – Muleum
‘Een boek van Loe stelt nooit teleur. You get what you want. Elk boek is een opeenvolging van absurditeiten, geschreven in een kale stijl waarin geen woord teveel staat, met in de hoofdrol een enigszins getroebleerde figuur die zich er met een geheel eigen logica doorslaat. Zijn hoofdpersonen zijn vanzelfsprekend onbegrijpelijk.’

Robert Williams – Luke & Jon
Shortlist DJP 2011
‘Twee jongens die allebei hun moeder zijn verloren, trekken samen op en brengen
zin terug in hun leven. Hoe triest het verhaal ook is, Luke en Jon is een typische
jongerenroman die niet op alle vlakken boven het maaiveld uitsteekt.’

Dag van de Literatuur (verslag)
‘In de Doelen te Rotterdam werd op donderdag 17 maart een groot literair festival georganiseerd. Scholieren zijn van heinde en verre toegestroomd voor de Dag van de Literatuur. Het theater is afgeladen.’

Ernest van der Kwast – Mama Tandoori
Longlist DJP 2011
‘Van der Kwast beschrijft niet alleen de gefictionaliseerde strapatsen van zijn moeder, maar ook die van verschillende familieleden, zoals zijn avontuurlijke Oom Herbert (die de oceaan oversteekt), zijn gehandicapte broer Ashirwad, Uncle Sharma die zijn sporen heeft verdiend als acteur in talloze Bollywood-films en die van Ernest zelf, als veelbelovend student én discuswerper die uiteindelijk toch schrijver wordt.’

Hisham Matar – Anatomy of a Disappearance
‘De kracht van deze roman zit in de beleving van zowel het kind als de volwassen Nuri die als verteller optreedt. De volwassen Nuri leert zichzelf uiteindelijk vooral als een overlevende kennen. Dit is zijn tragisch lot. Nuri heeft niet de kracht van de overlever, maar vooral de kwetsbaarheid van degenen die tegen wil en dank overblijven.’

Hanna Bervoets – Lieve Céline
‘Bijzonder is dat Bervoets ondanks de zware gebeurtenissen de roman luchtig en onschuldig houdt. Dit doet zij door op fenomenale wijze in de huid van Brooke te kruipen. Brooke weet dat dingen niet kloppen, maar ze mist de intelligentie om zaken te kunnen plaatsen.’

Niccolò Ammaniti – Jij en ik
‘Hoofdpersoon in Jij en ik is Lorenzo, een jongen van veertien, zoon van rijke ouders. Lorenzo heeft onmiskenbaar autistische trekjes, maar tegelijk doorziet hij feilloos de problematiek die veel kinderen op de middelbare school kennen. Hij vlucht in een soort menselijke mimicry, waarbij hij zich spiegelt aan de kinderen waar hij het meest bang voor is.’