Verdwalen in jezelf

Abel Schreuder heeft het helemaal gehad met zijn reguliere leven. Zijn vriendin heeft hem de deur gewezen en zijn werk dreigt in het slop te raken. Na een bezoekje aan zijn oma in het verzorgingstehuis besluit hij weg te gaan, te ‘verdwalen’ zoals hij dat noemt. Hij springt op de eerste de beste trein en vertrekt richting Berlijn.

Pureerfabriek

Het is een wat magere basis waarmee Michiel Stroink zijn road novel de wereld in stuurt. Vanaf de eerste bladzijde is duidelijk dat de schrijver deze constructie nodig heeft om zijn uiteindelijke bedoeling mee te ondersteunen. Het is vooral een kwestie van het laten reflecteren van de hoofdpersoon – en dat gaat het beste tijdens een reis – om zo een raamwerk voor de kern van het verhaal op te richten.

Aangenaam is wel dat Abel Schreuder zich met veel ironie en scherpe observaties door de materie heen slaat. De wijze waarop hij naar het tehuis van zijn oma kijkt is spitsvondig en uiterst treurig tegelijk: “In feite is een bejaardenhuis een pureerfabriek”. Om vervolgens het pureren van voedsel, interieur, personeel en bejaarden samen te vatten als “een grote geestdodende en smakeloze mix op een bedje van gebrek aan respect”.

Berlijns partyleven

Als Abel in de trein een meisje aanspreekt, doet hij zich voor als de schrijver van het boek dat zij aan het lezen is. Een succesvolle binnenkomer aangezien hij de indruk wekt ook werkelijk een boek te willen schrijven. De steeds duidelijker wordende flashbacks in zijn hoofd duwen het verhaal met een zekere verwachting naar een openbaring van deze dwalende hoofdpersoon.

Opeens wordt de reis van Abel, inmiddels gestrand in Hannover, onderbroken door een apart hoofdstuk dat verhaalt over het treurige leven van zijn vader. Even verderop krijgen we eenzelfde deel met de nog treuriger geschiedenis van zijn grootvader. Het is een indrukwekkende inbreuk op het voortsukkelende avontuur dat Abel vooralsnog in het ruige partyleven van Berlijn heeft doen belanden.

Volle rugzak

Met die ingevoegde interrupties probeert Stroink op rigoreuze wijze de verwarring in het hoofd van zijn personage te duiden. Een jongen van dergelijke komaf – met een frauderende vader en een drankzuchtige opa – móet haast wel in de knoop komen met zijn zelfbeeld. Daar weet de schrijver goed de vinger op te leggen, zij het dat de vorm van deze raamvertelling wat ongenuanceerd overkomt.

Ondertussen is Abel aan het verdwalen in de Berlijnse clubscene. Hij reageert niet meer op berichten van zijn bezorgde vrienden in Nederland en wordt opgenomen in een nieuwe kring van exotische feestvierders. Dan volgt een voorspelbaar verloop: Abel wordt verliefd, beleeft een heftige tijd onder invloed van drank, drugs en seks en verlaat tenslotte, als een gedesillusioneerde puber, het strijdperk der verwachting.

De opzet van Michiel Stroink is helder: afkomst is een volle rugzak die je niet zomaar van de schouders kunt laten glijden. Hij wil, in zijn tragikomische stijl, aantonen dat ‘van je af schrijven’ de meest doeltreffende therapie is. De hoofdzakelijk eendimensionale verhaallijn, samen met de geconstrueerde terugblikken, maken Exit niet tot de samensmelting die de schrijver voor ogen moet hebben gehad. Gelukkig heeft hij wel het lef zijn hoofdpersoon verder te laten verdwalen in een open einde.