Onze Paus laat toeschouwer onbevredigd achter

Veel valt af te leiden uit het applaudisseren van het publiek wanneer het gordijn gevallen is. Bij Onze Paus resulteerde dat in een halve zaal overenthousiaste staande ovaties. De andere helft van de toeschouwers hing verveeld onderuit, flauw klappend voor wat voorafging. Ook de media waren verdeeld in een voor- en een tegenkamp. In die zin roept Onze Paus controverse op. En jammer genoeg alléén in die zin.

De tekst werd in 2007 geschreven voor het Wspólczesny Teatr in Polen, maar heeft de bühne daar nooit gehaald. Afgekeurd wegens ’teleurstelling in de weergave van de sociale en morele observaties van de Poolse bevolking’, aldus opdrachtgeefster Krystyna Meissner. Wunderbaum dacht met dit stuk een parel in handen te hebben, die geweigerd werd omwille van een conservatieve Poolse blik. Daarmee schetsen ze al een even ridicuul bekrompen beeld van het Poolse volk als de tekst van Grunberg zelf.

Grunbergiaanse figuren
Een paar gags werken in deze voorstelling op de lachspieren. Echter, ze verliezen hun kracht door de eindeloze herhaling. Jammer, want de droge en absurde taal weet af en toe met kracht te raken. Wunderbaum heeft met protagonisten Wine Dierickx en Oscar van Rompay twee ware Grunbergiaanse figuren op het toneel staan. Ze beheersen de tekst en tillen de woordspelingen naar een hoger niveau van absurdisme en ironie. Zonder afbreuk te doen aan het talent van de andere acteurs, kan wel gezegd worden dat Dierickx en Van Rompay de voorstelling dragen.

Het decor is al even beloftevol en tegelijk teleurstellend als het verhaal. Op die manier past het plaatje wel. De voorste helft van het podium wordt bezet door de spelers, de achterste helft staat wat verborgen en rommelig achter een soort van troebel gordijn, te wachten om het daglicht te zien. Dat wekt verwachtingen, maar het gedeelte achter het gordijn blijft uiteindelijk gewoon als rekwisietenkamer fungeren.

Mislukte controversiële climax
Zo’n gordijn is de juiste metafoor voor Onze Paus. Je wacht en wacht en… wacht op een pointe, maar die blijft uiteindelijk ergens vaag hangen achter een troebel gordijn. Het stuk begint veelbelovend, maar de laatste scènes laten het ineenstorten. Overbodig en nutteloos naakt, overdreven seksuele uitspattingen en een statement van de paus dat hij van kleine jongetjes houdt – als dit een controversiële climax moet voorstellen, dan is die in wezen mislukt. Het stuk probeert de toeschouwer tevergeefs mee te slepen in een Kafkaësk verhaal dat gaat over beloftes en hoe die niet worden ingelost.

Als Wunderbaum iets van Grunberg speelt, mag je wel wat verwachten als toeschouwer. Maar die blijft hier, net als de personages in het stuk zelf, onbevredigd achter. Onze Paus garandeert enkele oprechte bulderlachen, maar in ruil daarvoor moet je uiteindelijk wel met leeg gevoel naar huis terugkeren.

Onze Paus is nog tot en met 10 december te zien in Breda, Delft, Antwerpen en Den Bosch.