Theater / Voorstelling

Cynische lachspiegel voor de Doorsnee Nederlander

recensie: Soul (RO Theater)

Een vrouw in een dikke winterjas, met een grote cello-hoes op de rug gebonden, loopt kletsend en kakelend achter een vrouw in een dun roze hemdje aan. De vrouw in de winterjas staat op het punt om weg te gaan, ze heeft geen tijd om te blijven. Zegt ze. Ondertussen vertelt ze haar hele verhaal van a tot z. En maar praten, praten, praten. Als de vrouw in het roze hemdje even van het toneel verdwijnt, dan klampt de pratende vrouw een ander aan. Ze heeft een ‘aandachttekort-stoornis’. En ze is toch zo bang dat mensen haar vervelend zullen vinden. Dat is ze inderdaad: vervelend. Eigenlijk zijn alle personages in Soul van het RO Theater nogal vervelend. Maar ook erg herkenbaar: met dit soort mensen is Nederland gevuld. Types die structureel ontevreden zijn, altijd iets te zeuren hebben. Soul zet de Doorsnee Nederlander een cynische lachspiegel voor.

~

Het is altijd linke soep om muziek in een toneelvoorstelling binnen te halen. De muziek onderbreekt het verhaal, waarna het verhaal de muziek weer afkapt. Regisseur Pieter Kramer slaagt er echter in Soul in de combinatie harmonieus te laten verlopen, door de muziek te brengen als de gemeenschappelijke passie in de levens van een groep totaal verschillende mensen. Ze hebben niets met elkaar gemeen, behalve hun liefde voor zwarte soulmuziek, de oude Motown-sound. En omdat alle personages uitdrukkelijk worden opgevoerd als amateurs die in hun vrije tijd muziek maken, hindert het niet wanneer sommigen vervolgens half-vals blijken te zingen. Allicht, het zijn ook geen professionele musici, is de boodschap.

Mislukkelingen

Het verhaaltje op zich is flinterdun. In een treurig, uitgewoond gymzaaltje komt een groepje mensen eens per maand samen om zwarte muziek te maken. Deels om zich ongegeneerd te kunnen uitleven, maar zeker ook om hun verhaal kwijt te kunnen bij mensen die het geduld hebben hun gezemel aan te horen. Want feitelijk zijn dit allemaal losers, mislukkelingen. Rob, de baas over het stel in het gymzaaltje, is een kantoorklerk die door collega’s wordt gepest met punaises op zijn stoel en lijm aan de telefoonhoorn. Taxichauffeur Leo (een mooie rol van Stijn Westenend) wil knallen in zijn BMW, maar wordt dwarsgezeten door bekeuringen en “GroenLinks-stemmers” in langzame autootjes. De jeugdige Bianca dweept met zwarte mannen met grote geslachten, maar tobt ondertussen in haar eentje met een zwart baby’tje.

Inleiding

~

Allemaal diepmenselijke verhalen, die in het eerste deel van de voorstelling een stortvloed aan monologen opleveren; alsof je luistert naar een nooit ophoudende inleiding. Je vraagt je alsmaar af wanneer het echte verhaal nou een keer gaat beginnen, want er is geen dramatische ontwikkeling. Bovendien zijn er zo veel personages dat er geen beginnen aan is ze onderling echt met elkaar in verbinding te brengen. In dialoog met elkaar zijn ze uitwisselbaar, maakt het nauwelijks uit tegen wie iemand aan staat te leuteren.

Hertenkamp

Dat Soul desondanks heel vermakelijk is, komt doordat de monologen wel ijzersterk zijn. Ze zijn geschreven door Ton Kas, bij het grote publiek vooral bekend als de lange dunne in de ‘Goeie-actie-van-Pearl’-reclames. Hij maakt van sommigen te eendimensionale typetjes, maar het merendeel krijgt wel degelijk een verrassende diepgang mee, die nog grappig is ook. Zijn teksten tillen Soul op tot het niveau van de hilarische televisieserie Hertenkamp, die ook werd geregisseerd door Pieter Kramer.

Gouden keel

~

Pas in de tweede helft komt de voorstelling werkelijk tot bloei. Dan is iedereen zwart geschminkt, en barst de muziek los. Professionele musici, die in het eerste deel voor spek en bonen meededen, zorgen voor ondersteuning. In de tweede helft schittert vooral actrice Eva Van der Gucht: de naieve, seks-beluste moeder met het zwarte baby’tje kruipt als soul-zangeres daadwerkelijk uit haar schulp. Dat Eva Van der Gucht kan zingen, was al te horen toen ze een Schlagerzangeres neerzette in de film Iedereen beroemd. In Soul trekt ze met haar gouden keel moeiteloos en swingend de kar.

Al met al is Soul een aardige en vermakelijke voorstelling. Niet heel diepgravend, wel herkenbaar vanwege al die zeurende mensen met hun zorgjes en frustraties. En liefhebbers van de oude Motown-sound kunnen hun hart ophalen.

Soul is in ieder geval nog te zien tot en met 12 maart 2006. Kijk hier voor een uitgebreide speellijst.