Le Carnaval des Animaux
Bijengezoem, ravengekras, het gekronkel van amfibieën – als je niet was aangeleerd dat dans een abstracte kunstvorm is, zou je bijna gaan denken dat je in een wel heel concrete dierentuin bent beland. TWOOLS 17, een anthologie van zeven verschillende choreografieën plus een dessert, heeft in ieder geval een levendigheid die ze in Blijdorp niet meer hebben meegemaakt sinds Bokito in agressietherapie is gegaan.
Er zou geen thema zijn, geen verhaal, stond er in het begeleidende informatiepakketje dat voor de voorstelling overhandigd werd. Laat je niet misleiden. Een toevallige samenstelling of niet, voor deze recensent ging de avond over het ontstaan van de moderne mens uit het dierenrijk.
Tussen Darwin en Damocles
Vóór de taal was er een mensenwereld die misschien wel net zo complex was in emotie, maar die in expressie oneindig achterliep op de onze. Vreemde schepselen, tussen dieren en diepe denkers in, waren we nog niet instaat tot analyseren, herinneren, beschrijven. Als pasgeboren baby’s uitten we ons via plotse schokken met onze benen, door vast te grijpen, weg te duiken, door te staren, te worstelen. Boven alles, als een zwaard van Damocles, hing de angst niet begrepen te worden. In die primitieve tijd van stammen kon geen individu het in z’n eentje redden. Onbegrepen blijven betekent sterven.
Het is, natuurlijk, precies de wereld waarin de dans zich begeeft.
The Descent of Man
Niet zelden moest ik denken aan de openingsscène van Kubricks “2001: A Space Odyssey”, een film die uiteindelijk draait om het ontdekken van nieuwe, bewuste levensvormen. Ik had nooit gedacht dat biologie verduidelijkt zou kunnen worden door middel van dans, maar dat is precies wat er gebeurde tijdens het werkelijk fenomale “Kha” van Gentian Doda, een dansstuk waarin een wormenpoel van halfverlichte lichaamsdelen als vloeibare vlekken het toneel doorkruist totdat er uiteindelijk een steeds duidelijker wordend figuur uit naar voren komt: vissen die de grote onbekende sprong het strand op waagden. Amerikaanse evolutiesceptici zouden verplicht moeten worden ernaar te komen kijken: harmonischer is Darwin nooit verbeeldt.
No man is an Island
Ik haal nu in het bijzonder “Kha” aan, maar er waren geen gaten, geen zwakke plekken; “Raven’s Home” was net zo sterk; “Vuurvogel” – een ballet voor twee libellen – net zo radicaal. Het dessert niet meegerekend (ik zal niet verklappen wat het is), was “Vuurvogel” ook meteen de afsluiting van de avond: niet toevallig dus dat er twee androgyne wezens op het toneel overbleven. Adam en Eva? Misschien, maar in ieder geval niet in het paradijs. Laat de menselijke geschiedenis beginnen.
KarlForster 
