Zoektocht naar de balans tussen hoofd en hart

zien dat de afstand minder groot is dan je misschien denkt.

Laura van Dolron laat zich graag inspireren door grote denkers of kunstenaars. Ditmaal neemt ze Narziss und Goldmund van Hesse onder handen en daar rolt natuurlijk een heel eigen versie uit. Normaal gesproken wordt de voorstelling gespeeld door twee mannen, Steve Aernouts en Dion Vincken. Maar Vincken is deze avond afwezig en daarom wordt zijn rol overgenomen door Van Dolron zelf. Een noodgreep, want de parallellen met de karakters van Hesse komen daardoor  minder sterk naar voren. Maar dat begrijpt Van Dolron zelf ook: ‘Met Dion werkt het beter, hoor, dus kom volgende week gewoon nog eens kijken’, roept ze een paar maal in de voorstelling.

De vriendschap tussen Narziss en Goldmund
Op een lacherige manier vertellen Aernouts en Van Dolron het verhaal van Narziss en Goldmund aan het publiek. De twee ontmoeten elkaar in een klooster en worden goede vrienden, maar hun wegen scheiden toch weer. Narziss is tevreden met zijn leven als monnik, maar Goldmund heeft problemen. Hij is rusteloos en blijft nooit lang op één plaats. Constant is hij op zoek naar een innerlijke noodzaak om iets te doen of ergens te zijn. Uiteindelijk, wanneer Goldmund op sterven ligt, ontmoeten de vrienden elkaar weer – volgens Van Dolron en Aernouts veel te laat. Dan blijkt dat de twee vertellers het belangrijkste deel van het verhaal vergeten zijn: halverwege zijn zoektocht komt Goldmund terecht bij een kunstenaar, bij wie alles klopt en alles in balans is. Daar maakt Goldmund het mooiste kunstwerk van zijn leven: een portret van zijn vriend Narziss.

Dan vraagt Aernouts zich ineens af hoe het eigenlijk bij hem zit. Voelt hij zelf wél een innerlijke drang om hier te zijn, op het toneel? Hij besluit in een hoekje te gaan zitten wachten tot hij iets voelt. Van Dolron is overgeleverd aan het publiek en ratelt de tijd vol met allerlei opborrelende gedachten, maar die gedachten verworden tot twijfels en frustraties, over mensen die altijd maar met hun gevoel bezig zijn en die daar heus niet veel beter van worden. Het ontaardt in een woedeaanval, want van alleen maar redelijk nadenken raak je soms zelf in de knoop.

Het hart of het hoofd?
Gelukkig is daar Aernouts om haar te troosten en tot rust te brengen. Het hart van Aernouts’s Goldmund en het hoofd van Van Dolron’s Narziss lijken weer even bij elkaar te komen. Maar al snel rijst de twijfel of het denken en het voelen wel zo strikt gescheiden zijn. De mysterieus zwijgende Aernouts krijgt dan wel het voordeel van de twijfel van het publiek, dat van alles op hem kan projecteren, maar is het niet veel moediger om alle twijfels hardop uit te spreken en niet, zoals hij, binnen te houden om maar sympathiek over te komen? En komen die twijfels toch niet gewoon voort uit het hart?

Het voordeel van de twijfel zit vol met bespiegelingen over hoe mensen vandaag de dag op elkaar reageren. Het is een zoektocht naar diepere zingeving, naar een ideale combinatie van gevoel en verstand. Deze spirituele invalshoek wordt met veel humor en scherpzinnigheid gebracht, wat versterkt wordt door het samenspel van de acteurs. De Vlaamse Aernouts krijgt met zijn goeiige uitstraling al snel de lachers op zijn hand, terwijl het publiek sterk meeleeft met de innerlijk worstelende Van Dolron. Waarschijnlijk is de chemie tussen Aernouts en Vincken nog sterker en daardoor ontroerender, maar het blijft een toneeltekst van Van Dolron, die daarmee de vervanger bij uitstek is.

Een antwoord op de zoektocht naar hedendaagse spiritualiteit geeft Het voordeel van de twijfel niet, maar de voorstelling bevat zoveel interessante gedachten en vergelijkingen, dat het publiek na afloop een beetje meer verlicht de zaal verlaat.

Laura van Dolron is bij het NNT met het programma Stand-up Philosophy (drie verschillende voorstellingen) te zien tot en met 24 september 2011.