1001 platvloerse vertellingen

Vertellingen van 1001 nacht gaat vertolken. Het Zuidelijk Toneel slaat de plank echter totaal mis. Het resultaat: een inhoudsloos, fragmentarisch geheel, doorspekt met platvloerse grappen.

Na Reis om de wereld in 80 dagen uit 2009, staat Het Zuidelijk Toneel voor de tweede keer op de planken met een grote voorstelling. Wederom worden artiesten van buitenaf ingevlogen: deze keer Marc-Marie Huijbregts en de acrobatische Ashton Brothers. De voorstelling wordt opgehangen aan het raamwerk van de vertellingen van 1001 nacht, waarin een door een vrouw bedrogen sultan zweert nooit langer dan één nacht een vrouw lief te hebben. Hij trouwt een maagd, eet met haar, slaapt met haar en laat haar vervolgens ter dood brengen. Huijbregts kruipt in de huid van Sheherazade, de bruid die de sultan verleidt met haar erotische verhalen en daarmee haar executie steeds uit weet te stellen.

Typisch Huijbregts

Het getuigt van lef om Marc-Marie Huijbregts te casten in de rol van Sheherazade. Aan het begin van de voorstelling zien we Huijbregts nog even als verteller. Hij vertelt op karakteristieke wijze de geschiedenis van de sultan totdat het verhaal van Sheherazade begint: ‘En toen koos hij zijn duizendeerste vrouw. Mij.’ Bepruikt en bejurkt vervolgt Huijbregts het verhaal. Door zijn typische maniertjes en stem is het voor het publiek onmogelijk om een Sheherazade te zien in plaats van gewoon Huijbregts met een pruik.

Niet dat het veel uitmaakt dat Huijbregts onovertuigend is als Oosterse schone. Er gebeurt zoveel op het podium dat de aandacht nergens lang blijft hangen. Het Zuidelijk Toneel wil simpelweg te veel: verhalen, zang, muziek, beelden en acrobatiek. Het liefst allemaal tegelijk. Een enkele keer leidt dit tot een goede integratie van het kaderverhaal van Sheherazade en het verhaal dat zij de sultan vertelt. Op die momenten vullen de twee verschillende verhaallijnen elkaar mooi aan. Vaker, helaas, wordt het een onoverzichtelijk geheel. Muziek wordt dan niet gemaakt omdat dat bijdraagt aan de voorstelling, maar omdat het kan. Het lijkt alsof regisseur Matthijs Rümke het geld voor de Ashton Brothers terug wil verdienen door hen in iedere scène in te zetten. Dit is onnodig en met grote regelmaat zelfs irritant. Less is more gaat voor deze voorstelling zeker op.

Smaakloze grappen over seks

Wat deze voorstelling gedenkwaardig maakt, in de negatiefste zin van het woord, zijn de enorm platvloerse sekstaferelen en grappen over seks. Het publiek krijgt verhalen voorgeschoteld over een vrouw die met apen slaapt of een dwerg die een vrouw bevredigt. Het absolute dieptepunt is de man die luchtgitaar speelt op zijn enorme penis alvorens er drie zussen mee te penetreren, maar niet voordat het publiek wordt blootgesteld aan een verbale diarree van synoniemen voor zowel de mannelijke als vrouwelijke geslachtsdelen. Oh, er wordt echt wel om gelachen, maar hoogstwaarschijnlijk meer uit gène dan van plezier.

Slechts een enkele keer is enige authenticiteit te bespeuren. Het verhaal van Aziez en Azieza komt nog het dichtst in de buurt en ook de ontmaagding van Sheherazade leek even de angst van een tienermeisje bloot te leggen. Dit soort momenten is van korte duur voordat zij ruw onderbroken worden door de zoveelste schuine grap of een vorm van onnodig visueel spektakel.

Vertellingen van 1001 nacht was de populairste voorstelling van het jaar voor Theaters Tilburg, met de langste wachtlijst voor kaartjes. Toch zijn de mensen op de wachtlijst het meest benijdenswaardig, want hun zijn vele momenten van plaatsvervangende schaamte bespaard gebleven.

Vertellingen van 1001 nacht is nog te zien t/m 12 mei 2012 op verschillende locaties. Klik hier voor de speellijst.