Het geluid van beton

Deze wisselwerking tussen het eeuwige zielloze steen en de vluchtige levende mens staat centraal in de performance Ik beweeg en het beton danst. Beeldend en audiovisueel kunstenaar Frouke Wiarda en mimespeler Janneke Albers maakten in het kader van het project Retort & Friends in korte tijd samen een kunstwerk. Deze performance was de zesde en laatste van dit project.

Overal steen

De ruimte is vormgegeven door middel van een enorme hoeveelheid vierkante grijze tegeltjes. Ze zijn overal: kapotgeslagen, gereduceerd tot puin en stof op een grote hoop tegen een muur, als een pakketje vastgebonden met touw, een soort wandelpad door de ruimte en opgestapeld, wachtend om gebruikt te worden. Het spel van Janneke Albers is beheerst en ontwapenend, ontdaan van overbodige beweging. Langzaam zien we haar ontwaken en zich bewust worden van haar omgeving. Haar behoedzame stappen hebben iets angstigs. Het lijkt alsof ze bang is om de vloer te raken, maar tegelijkertijd ook niet haar balans kan vinden door op de tegels te staan. Het personage herrijst uit een bed van steen, en blijft in haar bewegingen overal door het beton belemmerd: een onmogelijke situatie.

Boze brieven

Zelfs het geluid is van beton. Het spel met de tegels en de brokstukken veroorzaakt geluid dat door Frouke Wiarda tijdens de performance digitaal wordt opgevangen, herhaald, vervormd en versterkt. Het geschuur, gekraak en gepiep wordt zo harder teruggekaatst naar het personage. Er is geen ontsnappen aan. Daarnaast blijken de stukken steen zelfs muziek te kunnen maken. Wiarda schuurt met een aantal brokstukken over de vloer, elk op een verschillende toonhoogte, wat samen met het vrolijke accordeonspel van Harmen Jan Homan een verfrissend effect heeft. Toch blijft Ik beweeg en het beton danst ondanks associaties met dood, verwoesting en beklemming een prettige, speelse ervaring. Weliswaar zit het personage gevangen in beton, ze blijft vrolijk en gaat er niet aan ten onder. Uiteindelijk kan het personage haar frustraties met de situatie uitleven, door een paar tegels met potlood vol te krassen. Van dichterbij is te zien dat veel meer van de tegels vol zijn geschreven. Deze boze brieven gericht aan de eeuwigheid vormen een kleine, maar triomfantelijke overwinning.

Retort

In oktober bestaat Retort tien jaar. De Retort & Friends werkstukken zijn dan weer te zien, samen met meer werk van overige Retort kunstenaars. 10 Jaar Retort aan de Schinkel is 11 en 12 oktober te bezoeken.