Consumeren tegen beter weten in

De vloer ligt bezaaid met lege blikjes. Drie actrices waden luid door de blikkenzee naar een van de twaalf witte plastic stoelen. In ordinaire panter- en tijgerprintkleding gekleed, beginnen Pam (Lies Pauwels) en Liezel (Manja Topper) een dialoog over welke mannen deze keer hun behoeftes zullen vervullen. De Afrikaanse mannen worden de hemel in geprezen, maar daar staat uiteraard iets tegenover. Alles is te koop in Afrika.

Afrika onderaan, het Westen aan de top
De drie vrouwen discussiëren over hoe de Afrikanen te behandelen. Ze hebben elk een duidelijke eigen mening over hoe om te gaan met het feit dat zij blank en rijk zijn, terwijl ze buiten de hekken van het resort omringd worden door armoede en ellende. Zo probeert Nadja (Ellen Goemans) ‘haar’ Afrikaanse Sam mee naar Nederland te nemen. In dit proces stuit ze op de onmogelijke bureaucratie die daarbij komt kijken. Liezel vindt dat de wereld één grote gemengde wereld moet worden. Pam stelt juist dat er altijd een Afrika zal blijven en vergelijkt het ‘wereldsysteem’ met dat van Montessori: Iedere cultuur heeft zijn eigen ontwikkeling; Afrika staat onderaan en de Westerse wereld aan de top.

De egoïstische en naïeve kijk op Afrika van de drie hoofdpersonen in Freetown geeft alle stereotype meningen weer. Deze ideeën over hoe wij Afrika zouden moeten helpen, zijn verhuld in humoristische dialogen. De boodschap is duidelijk: nooit zal Afrika goed geholpen kunnen worden wanneer er geen algemeen belang is. Een algemene conclusie kunnen de drie vrouwen na anderhalf uur discussiëren dan ook niet trekken. En dat is precies wat de regisseur en de schrijver met deze voorstelling hebben willen overbrengen. Het decor draagt hier aan bij; het symboliseert namelijk dat Afrika de vuilnisbelt van het extreme consumptiegedrag van het Westen is. Dus genieten de vrouwen binnen het resort van de gekochte vrijheid en luxe, terwijl ze donders goed weten dat het er buiten de hekken heel anders aan toe gaat. Zij houden tegen beter weten in de situatie in stand.

Moeilijk te volgen actrices
Schrijver Rob de Graaf heeft goed werk geleverd. De scherpe vergelijkingen en ideeën waarover de vrouwen discussiëren zijn grappig, maar door het schelle geschreeuw en veel te snelle gepraat van Topper en de zware wollige stem van Goemans komen veel grappen helaas niet over. Tegenover deze mindere acteerprestaties van Topper en Goemans staat Pauwels. Zij is ondanks haar Vlaamse accent goed te verstaan en iedereen hangt aan haar lippen als ze prachtig beeldend haar monoloog houdt. Terecht is Pauwels dan ook genomineerd voor de Colombina 2011, de prijs voor de beste vrouwelijke ondersteunende rol. Als de acteerprestaties van Topper en Goemans overtuigender waren geweest, was dit stuk meer tot zijn recht gekomen. Al met al is Freetown een grappige voorstelling die het Afrikaanse probleem vanuit verschillende perspectieven laat zien en de toeschouwer hierover na laat denken.

Freetown van Dood Paard is nog tot 10 september in Nederland te zien.