Spiegelbeeld van man en vrouw

Nu: een man en vrouw

Een monoloog van Samuel Beckett (Text for nothing no. 7), moderne dans én een spel tussen illusie en werkelijkheid. Al deze elementen worden gevangen in theatervoorstelling Dubbelspoor (Double track). In 1986 werd Dubbelspoor voor het eerst in Nederland opgevoerd. Toen speelde Beppie Blankert zij aan zij met een andere vrouw. In 1999 stond de voorstelling met twee mannen op de planken, ter gelegenheid van het Holland Dance Festival. Bij de huidige versie is Blankert choreografe. Dit keer dragen een man en vrouw de hoofdrollen. Reden voor deze remake is een prijs die Louis Andriessen in ontvangst mocht nemen. Andriessen componeerde de muziek van Dubbelspoor. Blankert werkte bij de ontwikkeling van de voorstelling intensief met hem samen.

Wonderen op de planken

Wat normaal gesproken niet kan op het toneel, gebeurt wel in Dubbelspoor. Plotselinge verschijningen van acteurs, dansers die dwars door elkaar heen bewegen of opeens doorzichtig worden als rook. De truc? Een spiegelwand. Voor de toeschouwers is het even wennen, zo met de rug naar het toneel. Wat onzeker staren zij in de spiegel. Naar de man op het toneel achter hen en soms schichtig naar elkaar. Het went gelukkig snel. Acteur John Taylor speelt alsof er niets aan de hand is. Hij danst alsof hij niet tegen talloze achterhoofden en een tweede versie van zichzelf aankijkt, in de spiegel. Zijn gemak maakt de ongewone theatrale opstelling ook voor de toeschouwers vlug vertrouwd. In de hoofden van het publiek vormen de stem van de acteur (achter) en het beeld (vóór) al snel één geheel.

En juist op het moment dat de toeschouwers dit onder de knie hebben, verschijnt er een vrouw op het bankje. Let wel: zonder dat zij vanuit de coulissen op is komen lopen. Ze is er gewoon, opeens. Hillary Blake Firestone blijkt een danseres aan de andere kant van de spiegel. Dankzij een strak uitgevoerd lichtplan van Kees van Zelst, kan zij naar believen verschijnen en verdwijnen. Deze toevoeging geeft het (al zo gelaagde) stuk nog een extra niveau. Een risico is hierbij misschien dat Dubbelspoor zich verslikt in technische hoogstandjes. Dat het stuk een kunstje wordt in plaats van een sfeervolle dans- en muziekvoorstelling. Gelukkig is dit niet het geval. Het evenwicht tussen bewonderenswaardige effecten, de sfeer en het verhaal is nagenoeg perfect.

Opnames van een bankje

Verveling is simpelweg geen optie bij Dubbelspoor. Naast de spiegelwand en de verrassende effecten hangen aan de spiegelwand twee beeldschermen. Op ieder is een video-opname te zien. Een bankje op een perron, vergelijkbaar met het decor op het toneel. Links zit een man te wachten, rechts een vrouw. Eens in de zoveel tijd dendert er een trein voorbij. Deze video duurt zestig minuten: precies even lang als de voorstelling zelf.

Met Dubbelspoor heeft Blankert een sfeervolle en intrigerende theatervoorstelling neergezet. De spelers zijn hierin zowel acteur als danser. Op beide fronten blijken zij uitmuntend. Taylor en Blake Firestone weten de aandacht van het publiek moeiteloos vast te houden. Bovendien getuigt het van vakmanschap dat ze de illusie met de spiegelwand, schijnbaar zonder enige moeite, hoog weten te houden. De tekst van Beckett geeft de voorstelling bovendien extra allure. Dubbelspoor is technisch bijzonder en theatraal sterk.

Dubbelspoor is nog van 27 januari t/m 1 februari te zien in Theater de Regentes in Den Haag.