Sci-fi op het Kunstfort
Kunstfort bij Vijfhuizen focust op sciencefiction: kunstenaars creëren alternatieve realiteiten en bevragen bestaande systemen. De tentoonstelling H.B.O. (Hubbard’s Best Of) neemt je mee in de tegelijkertijd herkenbare en vervreemdende wereld van kunstenaar Botond Keresztesi.
Met de sciencefiction-thematiek in het achterhoofd is de keuze voor Botond Keresztesi (1987, Roemenië) in eerste instantie wat opvallend. Keresztesi maakt deel uit van een artistieke generatie waarin mediakunst de boventoon voert, maar blijft zelf trouw aan het meer traditionele schilderkunstige medium. Echter, die traditionele schijn bedriegt. Met zijn kleurrijke, figuratieve, soms bijna fotorealistische schilderijen creëert Keresztesi een zowel nostalgische als futuristische werkelijkheid. Jeugdsentiment, huis-tuin-en-keuken technologie en flarden kunsthistorie vloeien daarin naadloos met elkaar samen.
Botond Keresztesi – H.B.O. (Hubbard’s Best Of) © Kunstfort bij Vijfhuizen, 2018 foto: Simon Trel
Dubbelzinnige titels
In de titels van zijn soloshows verwerkt Keresztesi consequent drie-letterige, herkenbare afkortingen, die hij van een geheel nieuwe lading voorziet. Zo formuleerde Keresztesi eerder titels als ‘N.S.A. (National Sun Association)’ en ‘F.B.I. (Face Book Identity)’. De strekking van die titels is suggestief, maar nooit eenduidig. Dat blijkt ook uit zijn meest recente vinding. Voor H.B.O. (Hubbard’s Best Of) is de afkorting ontleend aan een bekend Amerikaans televisienetwerk. Met ‘Hubbard’ wordt verwezen naar Ron L. Hubbard, auteur van sciencefictionromans en oprichter van de scientologykerk – ook wel ‘UFO-religie’ genoemd. Je zou hem ook kunnen omschrijven als een ‘expert’ in het creëren van alternatieve realiteiten.
Tamagotchi, Dali en Lara Croft
Net als Ron L. Hubbard schept Keresztesi een eigen, gekunstelde werkelijkheid. Daarin figureren onder andere Tamagotchis, Knex-achtige spinnenpoten, een Dali-geïnspireerd landschap, Tomb Raider protagonist Lara Croft en de hand van horrorpersonage Predator. De elementen op de schilderijen zullen voor menigeen zeer herkenbaar zijn. Deze figuren zijn afkomstig uit de herinnering van de kunstenaar – een geheugen dat hij deelt met generatiegenoten. Door een merkwaardige combinatie krijgen deze elementen een nieuwe, eigentijdse betekenis.
Botond Keresztesi – H.B.O. (Hubbard’s Best Of) © Kunstfort bij Vijfhuizen, 2018 foto: Simon Trel
Echt en onecht
Herkenning en vervreemding zijn kenmerkend in het werk van Keresztesi. Alles lijkt de kunstenaar te kunnen inspireren, maar desalniettemin is hij selectief en combineert zorgvuldig. In de mengelmoes van jeugdsentiment, technologische snufjes en kunstgeschiedenis ligt de nadruk op manifestaties van het (al dan niet) kunstmatige. Te zien is bijvoorbeeld een artificiële hand onder een niet veel minder artificiële nagellak-droger (The beast and the beauty, 2017) en een klassiek beeld dat ligt te bakken onder een zonnebank (Global Warming, 2017). We kunnen ons ook afvragen hoe natuurgetrouw supervrouw Lara Croft eigenlijk is. Keresztesi zoekt de grens op tussen echt en onecht, tussen natuurlijk en kunstmatig. Op subtiele wijze toont hij hoe het artificiële inmiddels met de hedendaagse realiteit is versmolten.
Robot-bijen en een alien-slak
Op het Kunstfort en omliggende terrein worden gelijktijdig meerdere tentoonstellingen en interventies getoond. Alles sluit aan bij de overkoepelende sciencefiction-thematiek, maar enkele werken bewegen zich ook op het schemerige grensvlak tussen natuurlijk en kunstmatig. Zo zou de meer dan levensgrote slak op Lola Pertowsky’s foto L’Escargot sur Ruff (2018) zomaar van een andere planeet kunnen komen, en wordt in het meerjarig ecologisch project Bee Heroes gerept van ‘robobees’: drones die bijen vervangen als bestuivers. Door de hoeveelheid werken ligt het gevaar op de loer dat je op het Kunstfort verdwaalt – meer figuurlijk dan letterlijk. Het tegenovergestelde is echter waar. De tentoonstellingen en interventies staan op zichzelf, maar versterken elkaar ook onderling.
