John Frusciante

Voor wie het nog niet weet: Frusciante maakte al eerder soloalbums. De eerste, Niandra LaDes and Usually Just a T-Shirt verscheen in 1994, nadat hij de Peppers had verlaten.

Na regen komt zonneschijn

Voor velen was dit album een schok, de gitaar klinkt rammelig en vals, zijn stem is piepklein, krakend en trillend. Het was voor de VPRO reden om de rockster Frusciante op te zoeken. Het leverde een ontluisterende documentaire op, waarin we de gitarist broodmager en met verrotte tanden in een gore kamer zien zitten. Het album werd gemengd ontvangen, de reacties varieerden van bagger tot genialiteit. Ik pleit voor het laatste, 78 minuten lang een constante brom, experiment en emotie. Het tweede soloalbum, Smile from the Streets You Hold, werd wederom geheel zelf gespeeld op een 16sporen recorder is zo mogelijk nog valser. Maar deze plaat is om een andere reden ook vals: het verscheen in 1997, het jaar waarin Frusciante’s misère zijn dieptepunt had bereikt. Voor dit album gebruikte hij opnames die hij reeds voor zijn toetreden tot de Peppers had opgenomen en vermengde die met nieuw materiaal.
Hij heeft Smile from the Streets enkel uitgebracht om wat geld te verdienen, om zijn verslaving te kunnen bekostigen. Vandaar ook dat hij het album heeft teruggetrokken uit de handel.

Maar na regen komt zonneschijn en nadat hij is afgekickt en bij de Peppers weer is aangenomen als gitarist, brengt hij als soloartiest To Record Only Water For Ten Days uit. Dit is wederom een teken van ’s mans genialiteit en veelzijdigheid. Alle instrumenten zijn door Frusciante zelf opgenomen en ingespeeld. Begin dit jaar verscheen Shadows Collide with People, het meest aangeklede album tot nu toe, waarvoor hij vrienden uitnodigde om mee te spelen, onder andere Chad Smith, Flea en Josh Klinghoffer. Ook werd er een (voor zijn doen) legertje ingehuurd om de opnames transparant en perfect te doen klinken.

Lo-fi, maar dan anders

Voor The Will to Death vroeg Frusciante wederom vriend Josh Klinghoffer (een gigantisch talent die speelde met the Bicycle Thief, Thelonious Monster, Beck en PJ Harvey) om mee te spelen. Met dit album keert Frusciante weer terug naar de Lo-fi, het is in vier dagen opgenomen en de nog te verschijnen albums in dezelfde tijdspanne. In een brief aan zijn fans op zijn website schrijft hij dat hij na Shadows, waarop alles klinkt zoals hij het in zijn hoofd had, weer terug wilde keren naar de imperfectie, de ruimte voor improvisatie en het niet-bedoelde. Nu wil Lo-fi hier niet zeggen dat hij als een slaapkamermuzikant klinkt; Frusciante weet genoeg van de studio om het album volwaardig te doen klinken. Het Lo-fi gehalte zit hem in de spontaniteit en onbevangen manier van spelen.

De teksten zijn hoogstpersoonlijk en staan in één lijn met zijn vorige albums. Steeds weer keert hij terug naar zijn junkie-ervaringen en de thema’s die hij daaruit put. Bijvoorbeeld op Loss, wanneer hij zingt: “There was a time when all was empty. Unorganised, a clog, a death scene. Things opened up and there’s so many. Paths to walk, ports of entry”, maar vergis je niet, het is niet alleen maar negatief. Hij vervolgt verder in het nummer: “I’ve learned everything from loss”. Een ander voorbeeld valt te vinden op het titelnummer The Will to Death, in gesprek met zichzelf: “Have you put them aside, your crazy thoughts and dreams? No, they are a part of me”. Op zijn solodebuut Niandra LaDes zong een gekwelde Frusciante “My smile is a rifle, won’t you give it a try?”, maar nog steeds is de lach niet louter positief: “Laughter is an ugly friend of mine”, een vriend, jazeker, maar wel een lelijke vriend. Welkom in de zieleroerselen van Frusciante, waarin weinig is zoals het lijkt.

Productief

In eerste instantie zou je wellicht denken dat Frusciante wel erg veel hooi op zijn vork neemt; de vraag lijkt gerechtvaardigd of zes cd’s in een jaar (een half jaar eigenlijk) niet teveel van het goede is, zeker als we bedenken dat hij ook full-time Peppers gitarist is. Die vraag kan pas beantwoord worden als alle albums verschenen zijn. Maar The Will to Death heeft niets van een haastklus in zich. De plaat balanceert tussen wat meer up-tempo nummers en wat rustigere. De meer up-tempo nummers zijn eigenwijs en misschien wat lastig toegankelijk maar geven hun geheimen na verloop van tijd prijs. De langzamere nummers zijn verschrikkelijk mooi en intens en doen pas écht recht aan Frusciante’s stem (in het bijzonder The Mirror, The Days Have Turned en The Will to Death). Wanneer hij niet hoeft aan te zetten om over de instrumenten heen te komen, horen we dat hij – in tegenstelling tot wat sommigen zeggen – wel degelijk een mooie zangstem heeft. En dan vinden we middenin het album de brug tussen langzaam en up-tempo, in het magistrale A Loop, dat ingetogen en sereen begint, maar uitmondt in een orgastisch en chaotische explosie van geluid.

Kippenvel

Ondanks dat Frusciante terugkeert naar de Lo-fi, is het geen herhaling van wat hij eerder maakte. Natuurlijk; af en toe heeft het wat van de Peppers weg, maar dat lijkt meer een bevestiging van zijn invloed in deze megaband. The Will to Death heeft alle bestaansrecht, het is een erg goed album geworden dat soms zelfs kippenvel bezorgt. En zijn de mooiste albums niet degenen die in een haast en minimaal gemaakt zijn? Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan Alexander Spence’s Oar, Beck’s One Foot in the Grave, het oeuvre van Daniel Johnston of één van de mooiste Nederlandse platen ooit; Krang van André Manuel.

De grote vraag is of Frusciante niet in herhaling zal vallen met de te verschijnen albums, het antwoord hierop moeten we nog even afwachten. Maar hij verdient gezien dit The Will to Death het volledige voordeel van de twijfel. Of in zijn eigen woorden: “Hey doubt, come on around any time. Anyhow, mistakes are what lead you through life”.