dEUS live
De eerste dat ik kennismaakte met dEUS was toen ik op Alternative Nation, waar is dit programma gebleven, de clip van Suds & Soda zag. Schreeuwende mannen hadden een plaatsje veroverd in de categorie “beste nieuwkomer”. Worst Case Scenario, dEUS’ debuutalbum, verscheen, optredens volgden, en uiteindelijk het succes. Dit succes beperkte zich niet alleen tot dEUS, maar strekte zich uit naar een reeks bandjes die België prominent op de muzikale kaart zette en de Nederlandse popscene deed verbleken. Nu enkele maanden terug al een verzamelalbum van dEUS is uitgebracht leek optreden de volgende logische stap. En zo geschiedde. Niet alleen is dEUS een belangrijke headliner op het festival van Werchter maar werd ook Nederland aangedaan voor een dubbelslag. De eerste avond werd het Amsterdamse Paradiso bezocht, Nighttown in Rotterdam volgde een dag later.
Hoge verwachtingen.
~
dEUS zou vrienden meenemen, stond te lezen op de websites van zowel Nighttown als Paradiso. Craig Ward, de Schotse gitarist die Tom Barmans rechterhand en jeugdvriend Stef Kamil Carlens heeft vervangen, zou weer meespelen, ondanks dat ook hij gezegd had niet meer te willen optreden met dEUS. De twee avonden vertoonden grote overeenkomsten, maar verschilden uiteindelijk als dag en nacht qua sfeer.
Alomvattende regie
dEUS combineert live al jaren zachtdwarse luistermuziek als Serpentine met decibelrijke gitaaruitbarstingen zoals die met name op de vroegere albums te horen waren. Experimenteel, grillig, vernieuwend, kernwoorden die altijd in het verlengde van dEUS genoemd werden. Voor beide avonden gold dat het experiment werd geduld, maar strikt in toom werd gehouden door een alomvattende regie die ervoor zorgde dat het experiment nergens een spontaan karakter kreeg. Ik zal in het midden laten of het dan nog gerechtvaardigd is het woord ‘experiment’ in de mond te nemen, feit is dat bijvoorbeeld de versie van Hotellounge briljant intiem gebracht werd en dat vooral in Nighttown het achtergrondkoortje, de Sissy Spacek Singers, een nummer als Sister Dew zuiver en waardevol aanvulden. Ook de versies van oerklassiekers als Suds & Soda en vooral Worst Case Scenario, het beste nummer van beide avonden, zullen bij een band als Kane nooit gehoord worden.
Toch.
Treedt er een band op?
~
Luidruchtigheid stond de band met het publiek in de weg, een band die zo belangrijk is omdat de combinatie tussen luid en zacht, experiment en kwetsbaarheid, valt en staat met een geïnteresseerd publiek. dEUS speelde vanaf een setlist en raffelde de nummers af, zich duidelijk ergerend aan de stemmen uit de zaal. Natuurlijk kan geopperd worden dat als dEUS overtuigend genoeg zou zijn geweest, het publiek vanzelf stil zou zijn geworden. Inderdaad, het getuigt van weinig vernieuwing om oude nummers te kopiëren, om klassiekers van stal te moeten halen om echt op gang te komen, en vooral om vanaf een setlist te spelen. Echter, de tweede avond bewees het tegendeel.
Meer ontspannen
In Nighttown speelde dEUS exact dezelfde nummers in exact dezelfde volgorde als de avond ervoor. Dit mag schandalig genoemd worden en is vooral bij dEUS, de band bij uitstek die de setlist verdoemde, onacceptabel. Toch, het effect was beduidend intenser. Ten eerste luisterde het publiek, waardoor zelfs het rustige, uitgebalanceerde nieuwe nummer Nothing Really Ends” overkwam. Ten tweede was het geluid in Nighttown veel beter. Hierdoor was het disco-intermezzo uit Fell of the Floor Man te volgen, en verloor Dream sequence no. 1 weinig van zijn schoonheid.
Tenslotte oogden de bandleden meer ontspannen. Ze zijn wat ouder, wat uitgebalanceerder, en wat dikker. Of de frituurpan heeft in huize Janszoons, de violist van dEUS, overuren gedraaid, of Klaas is een grootmoedig bierproever in zijn eigen café. Resultaat is een vadsig ogend marionetpoppetje dat koppig hetzelfde hempje als tien jaar geleden aan blijft trekken.
dEUS heeft een deel van de spontaniteit verloren, maar deze vervangen door bedachtzaam uitgedokterde volwassenheid. Niet alleen Klaas Janszoons is gegroeid, dEUS in zijn geheel.
Joost Festen 
