Muziek / Voorstelling

Donizetti’s Liefdeselixer als Vegas-show

recensie: Gaetano Donizetti – L'elisir d'amore

Komische opera’s zijn er in overvloed, maar zijn buitengewoon lastig op de planken te brengen. Veelal ontstijgen ze het niveau van de klucht niet, en pogingen tot modernisering of abstraheren maken het er vaak niet beter op. Nog ergerlijker is het als een regisseur de toeschouwer wil laten zien dat achter de klucht eigenlijk een groots en universeel drama schuilgaat, dat lukt vrijwel nooit en te lachen valt er dan helemaal niet.

Gelukkig heeft regisseur Guy Joosten dat goed begrepen, en gaat hij met zijn enscenering van Donizetti’s L’elisir d’amore voor De Nederlandse Opera helemaal over the top. Komische uitvergroting is hier een understatement. En juist daardoor krijgt deze enscenering toch nog een diepere, zij het flinterdunne, laag.

Beroepskwakzalver

~

Centraal in de opera staat de rondreizende beroepskwakzalver Dulcamara, die alles aan de man kan brengen. Zijn ’toverdrank’ is meer dan een medicijn:

Het verhelpt elk mankement,
elk aangeboren gebrek,
en verleent schoonheid
aan het lelijkste schepsel.
Oude knollen gaan weer lopen,
het werkt bulten en bochels weg,
laat elk storend gezwel
spoorloos verdwijnen.

Dulcamara handelt in illusies, en als je er maar in wilt geloven, werkt het. Dat geldt zeker voor de suffige jonge boer Nemorino, die verliefd is op hooghartige Adina, die op haar beurt lijkt te kiezen voor de opgeblazen sergeant Belcore. Wanneer aan het eind van de opera Nemorino door toeval een rijk man is geworden én Adina veroverd heeft, twijfelt hij geen seconde aan het liefdeselixer. En Dulcamara is er als de kippen bij om het succes te claimen:

Maar wat jullie niet wisten en niet konden weten,
is dat deze wonderdrank in een ommezien
niet alleen liefdesverdriet geneest,
maar ook arme drommels rijk maakt.

Ultieme Italiaanse praatjesmaker

~

Dulcamara is een moderne TellSell-verkoper, gladder dan glad en bovenal een showman. Plaats van handeling is bij Joosten dan ook niet een Italiaans dorpje, maar een woestijn bij Las Vegas, met een metersgroot billboard, autowrakken en verroeste badkuipen als blikvangers. Werd in de eerste voorstellingreeks in 2001 Dulcamara nog vertolkt door Bryan Terfel als Elvis in zijn Vegas-jaren, bij deze herneming is de Italiaanse bariton Lucio Gallo de ultieme gladde Italiaanse praatjesmaker. Hij lijkt zo weggelopen uit een van de onbegrijpelijke showprogramma’s van Rai Uno. Hij schmiert niet, hij is een en al show. Prachtig is zijn opkomst in glitterpak, bovenaan een zuurstokroze trap, compleet met showgirls. Hij rijdt uiteraard in een enorme Amerikaanse slee (met startproblemen) en heeft een kofferbak vol met flessen goedkope Bordeaux die hij iedereen als elixer verkoopt. Zelfs de dirigent moet eraan geloven.

Hoewel ook de overige solisten uitstekend zijn, trekt Gallo de show volledig naar zich toe. Een prachtige vondst is het daarom om zijn thema, maar dan in rocksetting, voor de voorstelling en in de pauze in de foyers eindeloos uit de luidsprekers te laten knallen; het is meteen hardnekkiger dan welke reclametune ook. Ook de trailer (zie onderaan deze pagina) die De Nederlandse Opera voor deze productie heeft gemaakt, is geen gewone trailer, maar een campy reclamespot en op het doek staat in enorme letters: ‘Hier had uw advertentie kunnen staan’, compleet met telefoonnummer, uiteraard.

Campy is allerminst de begeleiding van het uitstekend spelende Nederlands Kamerorkest onder leiding van Danielle Callegari en ook het koor van De Nederlandse Opera verdient alle lof, al was het maar om het openingskoor, dat als metersgrote flessen gezongen wordt. Het eindresultaat is hilarisch en vol glitter and glamour – precies wat deze komische opera van Donizetti verdient.

L’elisir d’amore is nog te zien tussen 28 juni en 11 juli 2010.