Perikelen van de prieelvogel
Hoe staat het eigenlijk met de hedendaagse kunst in Nederland? Museum De Paviljoens in Almere neemt in een serie tentoonstellingen het werk van in Nederland werkzame kunstenaars onder de loep. Voor het eerst is een groot deel van het conceptuele werk van de Nederlandse kunstenaar Germaine Kruip in één tentoonstelling te zien.
De werken van Kruip (1970), oorspronkelijk werkzaam als theatervormgever, zijn van subtiele aard. Geen spetterende kleuren of uitvergrote gevoelens, maar vederlicht en bedachtzaam. Waar veel andere hedendaagse kunstenaars de wereld vangen in grote beelden doorspekt van ironie en verwijzingen naar de hedendaagse massacultuur, licht Kruip alledaagse fenomenen uit die normaal gesproken onopgemerkt voorbij gaan. Haar werk draait om licht en schaduw, om natuur versus cultuur, om het verstrijken van tijd en om het belang van schoonheid. Kruip stileert alledaagse verschijnselen tot een kunstwerk en toont zo de grillige grens tussen kunst en de dagelijkse realiteit.
Licht en tijd
De constructie van het gebouw van De Paviljoens met de grote ramen lijkt de werken van Kruip als een jas te passen. Veel van haar werken zijn dan ook aangepast of worden gevormd door de ruimte waarin ze getoond worden. Hoekige vormen van schaduwen en gereflecteerd licht kruipen over wanden en vloeren. Bij het werk Reading Room (2006 – 2009) glijdt een daglicht spot langzaam over een raster in het plafond en toont zo in langgerekte schaduwen het verstrijken van de tijd. De roterende spiegelende panelen van Daytime (2004-2009), die in een raam geplaatst zijn, tonen om beurten de toeschouwer en zijn omgeving en wat er buiten het museum te zien is. De mechanisch draaiende delen met spiegelende panelen van Counter Composition II en III (2007-2008) hebben als uitgangspunt Theo van Doesburgs Contra-Compositie (1924). Hetzelfde werk is gebruikt als voorbeeld voor de werken Counter Shadow I en II (2008), waarbij witte panelen een schaduw op de wand werpen in de vorm van het originele werk.
Het belang van schoonheid
De filminstallatie Aesthetics as a Way of Survival (2009) toont in close-up het ellipsvormige nest van de prieelvogel. De vogel is druk in de weer met het versieren van het ingenieuze bouwwerkje met bloemetjes, besjes en gekleurd afval. Geen paringsdans of stoer opgezette veren, maar de schoonheid van zijn creatie moet het vrouwtje verleiden. Door het gedrag van deze vogel uit te lichten poogt Kruip het belang van kunst aan te stippen en te duiden. De vogel gebruikt schoonheid als middel om zich voort te kunnen planten; esthetiek is dus noodzakelijk om te kunnen overleven. Een ander werk waarbij natuur tegenover cultuur wordt gezet is Marble Untitled (2009). Als een soort readymade afkomstig uit de natuur is een dunne plaat marmer doormidden gezaagd en gespiegeld naast elkaar gezet. De golvende vormen en grijzige pastelkleuren, die als dikke olieverf met elkaar lijken te vervloeien, zijn ontstaan buiten de invloed van de kunstenaar om. Door de twee platen aan elkaar te spiegelen creëert Kruip een symmetrie die normaal gesproken niet in de natuur terug te vinden is.
Daglicht speelt een belangrijke rol bij het werk van Kruip, vandaar dat het museum geopend is tot zonsondergang. Na zonsondergang is het site-specific werk Rehearsal (2002-2009) te zien. Eerder werd het werk al getoond in het Stedelijk Museum in Amsterdam, maar het neemt met De Paviljoens als podium weer compleet andere vormen aan. Van buitenaf is het pulserende kunstlicht dat na sluitingstijd het museum overneemt goed te zien. De subtiliteit van de werken en de manier waarop Kruip gebruik maakt van de directe omgeving zorgen voor een ervaring waarbij het gebouw van De Paviljoens een net zo grote speelt als de werken zelf.
Zie voor actuele openingstijden www.depaviljoens.nl