Geen schitterend ongeluk

2e prijs in de categorie Overige studiejaren: Carissima Blokland, Oh mijn God.

‘Een schitterend ongeluk’ – toch leuk bedacht door de verzekeraars van veel onheil!- refereert aan de evolutie en de mens die daar als het ware per ongeluk uit ontstaan is. Sven Kn&oumlptels maakte daarom een foto van een baby op sterk water met teveel vingertjes. Annick Ligtermoet viel in de prijzen met een verrassende en eenvoudige foto van een korstje op een huid. ‘Po&eumltisch en intrigerend,’ noemde de jury het kleine fotootje dat als enige onopvallend aan een pilaar hangt.

Beide studenten behoren tot de weinigen die het thema evolutie op deze dubbelzinnige manier oppakten. De meeste foto’s verwijzen naar chaos, toeval en ongelukken. Sommige van die ongelukken zijn wel erg opvallend in sc&eumlne gezet. Een rommelige kamer met ontklede, slapende mensen na een bacchanaal, met de titel Een uit de hand gelopen feestje, valt wat mij betreft eerder onder voorspelbare studentenhumor dan onder artistieke fotografie. En Afgeleid van Janus van der Eijnden, waar de ‘Bil Boards’ van Sloggi zorgden voor een fietsongeluk, neemt het thema ook erg letterlijk. Dit is geen schitterend ongeluk.

Onvoorspelbaar

Wat technische uitvoering betreft springen er verschillende werken uit. De Paaldanseres van Sabrina van den Heuvel, in zwart-wit, is bijvoorbeeld een sterke en spannende foto. En Arne Mayntz (Pauze) maakte een mooi vervreemdend werk van een snelweg met twee voetgangers. Het doet door de scherptedieptewerking een beetje denken aan de maquetteachtige foto’s van Frank van der Salm.

Het voorgeschreven thema kan ook uitgelegd worden als een metafoor voor onheil: hoe we ook ons best doen, soms leidt iets onvoorspelbaars toch tot een vreselijk resultaat. Koos Schaart verbeeldde dit knap met zijn drie desolate landschappen. ‘Het onbeheersbare van een droom’ noemt hij een stukje Nederland waar het onverwachte een rol speelt. De liggende foto’s zijn verschillend van formaat, wat een beetje jammer is in de opstelling.

De foto’s van de genomineerden en winnaars verschillen onderling erg in aanpak en technische uitvoering en dat is natuurlijk ook het aardige van een expositie van een aanmoedigingsprijsvraag voor studenten. De Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam is overigens afwezig, juist vanwege dit wedstrijdelement. Jammer, ook al kost het een student veel tijd, het is toch erg leerzaam en confronterend.

Gedurfd

Hannah Schuh, De indringer

De Fotoprijs bestaat sinds 2002 en ieder jaar doen meer studenten van meer opleidingen mee. Dit jaar mochten voor het eerst ook niet-examenkandidaten deelnemen. De winnaar van deze categorie is Roland Pupupin met zijn Rubbish. De (niet erg scherpe) foto van een afvalstortplaats werd gewaardeerd vanwege het verrassende perspectief en de knappe esthetisering van rotzooi. Opvallend is overigens dat alle zeven prijswinnaars uit Breda (kunstacademie St. Joost en School voor Fotografie) of Den Haag (Koninklijke Academie) komen. De kritische jury constateerde dat de rol van ‘de straat’ om te leren fotograferen afneemt. Jammer, want de werkelijkheid biedt veel toeval in tegenstelling tot de in elkaar gezette situatie, waarin helemaal geen ‘ongeluk’ voorkomt, aldus de jury. Extra eervolle vermeldingen waren er daarom voor gedurfde of verrassende inzendingen. Zo viel Mathieu Keuter in de prijzen met zijn conceptuele werk Waar ben je nou toch? Het betreft een plakboek met enveloppen met de tijd erop gestempeld en foto’s erin. Het is een verwijzing naar de tijdgeografie van Torsten H&aumlgerstrand: ieder individu volgt een pad door ruimte en tijd.

Het werk wijkt af van de spelregels die voornamelijk bestaan uit voorgeschreven resolutie en maximale afmetingen van de foto. Geen woord over digitale bewerking, maar dat is gezien sommige inzendingen blijkbaar een vanzelfsprekend onderdeel geworden. En helaas geen woord over het gebruik van glas bij de presentatie, jammer dat er nu verschillende foto’s achter spiegelend glas wordt getoond. Het bederft echter niet het kijkplezier van deze onbevangen foto’s. Als bezoeker word je vanzelf verleid tot het bedenken van een eigen top 3. Riga van Dani Zonderland zou dan een kanshebber zijn. Een treffend voorbeeld van sociale fotografie, deze foto van tienermoeders in Riga die alleen hun ouderlijk huis kunnen ontvluchten door een gezin te beginnen.