Pure chaos, verfrissend optimisme

Gate community in Bangalore

Want er valt wat te vertellen over de bouwplannen in het moderne India. Vijf jonge Indiase architecten uit vijf grote steden, te weten Delhi, Ahmedabad, Mumbai, Kolkata en Bangalore, hebben de rode draad van de tentoonstelling Building India bepaald. Hen werd gevraagd een beeld te scheppen van de architectonische en stedenbouwkundige plannen in hun stad. Echter, een beeld scheppen van een chaotische, snel uitdijende Indiase miljoenenstad is geen gemakkelijke opgave. Een ieder die wel eens in India is geweest, kan dit beamen. Toch lijkt de nette en geordende tentoonstelling dit te weerleggen.

Mooi verhaal

De expositie bevindt zich in een enkele zaal op het entreeniveau. Wel een fijne zaal. Hoog, ruimtelijk en zeer licht door grote glaswanden die uitzicht bieden op het altijd bedrijvige Oosterdok. De tentoonstelling bestaat uit drie rijen hangende presentatieplaten. Bovendien hangen op de enige wand in de ruimte een vijftal stadsplattegronden en twee flatscreen tv’s waarop moving images worden vertoond. Doordat deze voorzien zijn van koptelefoons, veroorzaken ze geen geluidsoverlast. De bezoeker krijgt een goede indruk van de mooie plannen die de architecten presenteren. Bungalowtje hier, stadspark daar, shopping malls, boulevards, zelfs complete (en nette) woonwijken. Het lijkt niet op te kunnen. Maar dit is toch niet de pure chaos van India? Geen sloppenwijken, geen ongelijkheid, geen uitzichtloze toekomst. Nee, dit is het optimisme van de jonge generatie moderne Indiërs. Op verfrissende wijze laten zij zien dat India nog zo slecht niet is. Met goede plannen willen zij werken aan een toekomst die wel degelijk hoopvol is.

Of toch niet?

Plattegrond van het River Front Project in Ahmedabad

Helaas heeft dit mooie verhaal een keerzijde. Puur praktisch al. De presentatieplaten, waar de tentoonstelling eigenlijk uit bestaat, zijn duidelijk vormgegeven, hebben weinig tekst en zijn voorzien van veel foto’s en bouwtekeningen. Hier ligt echter het probleem. Deze tentoonstelling is bedoeld voor kenners. Over het algemeen is het voor de gemiddelde tentoonstellingsbezoeker lastig om bouwtekeningen te lezen, begrijpen en visualiseren. Een uitstekend medium dat hierbij kan helpen en verduidelijking kan bieden, is een maquette. Maquettes zijn namelijk veel tastbaarder dan tekeningen. Het gebrek aan 3D en de overvloed aan 2D zorgen er eigenlijk voor dat deze tentoonstelling extreem saai is. Natuurlijk speelt ruimtegebrek een rol, en maakt het uitzicht op het Oosterdok veel goed. Desalniettemin heeft het ARCAM hier de spreekwoordelijke plank misgeslagen. Zeker omdat Building India in het kader van het Amsterdam India Festival wordt gepresenteerd. Het ARCAM heeft hiermee duidelijk tot doel om een breder publiek te trekken. Het is echter twijfelachtig of deze expositie ook daadwerkelijk een groot publiek zal aanspreken. Over aanspreken gesproken: de informatieteksten zijn, afgezien van de Nederlandse introductie, in het Engels weergegeven. Een leuke gratis krant, als een soort alternatieve catalogus, is dan wel weer beschikbaar. Goede zet.

Positief blijven!

Of dit een presentatie is van een stel verheven upperclass architecten, die de enorme massa’s armen en kastenlozen voor het gemak over het hoofd zien, moet maar even in het midden worden gelaten. Of de mooie plannen passen in de huidige Indiase samenleving en haalbaar zijn, eveneens. De zelfkritische noot is namelijk al te bespeuren. Zoals op een van de tekstbordjes treffend wordt verwoord: ‘However, planning and development (…) is not always well thought out and is not necessarily in the interest of all people concerned.’ Ondanks alles is het bemoedigend om te zien dat er een groep jonge Indiërs is die het aanzien van hun steden en de toekomst van hun land willen vormen. Hopelijk kunnen ze met hun verfrissend optimisme orde brengen in de pure chaos.