Kleren maken de mens

© Amsterdam Museum

Parelvormige tranen

In Shape Your Body zijn naast indrukwekkende historische korsetten drie designs te zien van modeontwerper Ninamounah, van oorsprong biologe. Zij reflecteert op het (ver)vormen van het lichaam. Haar ontwerpen zijn ‘een ode aan het pure dier in ons’, ze toont de lichaamsvormen die de maatschappij onderdrukt. Een van haar stukken is een geruit broekpak voor zwangere vrouwen waarin ruimte is uitgespaard bij buik en borsten. Marga Weimans werpt in More is More een blik op volume, en toont drie jurken van polyester, tin en plastic, gedrapeerd op zwarte poppen. Eén jurk heeft grote parelvormige tranen. Weimans neemt het publiek terug naar haar Moorse roots en uit zo kritiek op het slavernijverleden. De historische kostuums in deze zaal zijn japons met gigantische rokken, een geelfluwelen baljapon heeft een taille van slechts 54 centimeter.

Handbeschilderd katoen

Bas Kosters werpt een blik op prints in Prints in Fashion & Embroidered Bodies. Hij toont eigen creaties uit Permanent State of Confusion, een collectie over mindfulness waarmee Kosters zichzelf opnieuw uitvond. De stukken zijn unieke exemplaren, samengesteld uit ge(re)cycelde materialen. Pastel Prince is een bonte creatie met hoofddeksel en bijbehorende tas die Kosters zelf in elkaar zette. Dutch flag anti-suit is een pak waarin de Nederlandse vlag is versierd met pailletten, zeefdrukken en vezelvulling. De creatie ernaast heeft een eveneens drukke, kleurrijke print en een bijpassend stoffen hondje op wielen dat door het model op de catwalk aan een touw werd meegenomen. Ook vrolijke accessoires als een wortelcorsage horen erbij en liggen in een vitrine uitgestald. De oude kostuums in de zaal zijn rijk geborduurde jurken en jakken van sits: kostbaar katoen uit India met handbeschilderde blad- en bloemmotieven.

Alles zwart

Na Prints volgt Shades of Black. Hierin geeft modeduo Art comes First een eigentijdse visie op kleurgebruik in de mode. Het duo bestaat uit Sam Lambert en Shaka Maidoh, ontwerpers die graag conceptueel werken en daarmee voorbij esthetiek willen kijken. Hun eigen creaties zijn zwart, modern en strak met gebruik van denim, viscose, rubber, satijn en fluweel. Ook de naam van de pakken is modern: Sophisticated wolf man. De historische kledij in de ruimte is eveneens donker, maar van een totaal andere orde: elegante japons met veel borduursels en kant. Zwart was vroeger een dure en dus exclusieve kleur, een van de japonnen is een zwarte bruidsjurk uit circa 1900. Tot halverwege de twintigste eeuw werd er kennelijk veel getrouwd in zwart.

© Amsterdam Museum

Exclusieve sneakers

In Not Made For Walking wordt op schoeisel gereflecteerd door Patta, twee ras-Amsterdammers met dito tongval. Patta’s grof vormgegeven exclusieve sneakers, vaak samenwerkingen met grote merken als Nike, contrasteren met de tientallen verfijnde muiltjes van zijde, fluweel, leer of suède met strikjes, veters en knoopjes. Bijna al die schoenen behoorden toe aan Sophia Adriana de Bruijn (1816-1890), vrouw van een Amsterdamse koopman en een negentiende-eeuwse shopaholic. Ten slotte speelt ontwerper Karim Adduchi de hoofdrol in Hips Don’t Lie. Evenals Weimans gaat hij in zijn ontwerpen terug naar zijn roots; door Berbers en Marokkaans handwerk te gebruiken wil hij Berberse vrouwen een stem geven. De ingrediënten zijn wol, katoen en naar buiten uitwaaierende synthetische draden die aandoen als riet. Dat geeft zijn jurken veel volume zonder in te boeten aan elegantie. De historische stukken zijn robes à la Françaises: japonnen met een doorsnee van ruim twee meter, uitbundig versierd met strikken, linten, parels en edelstenen. Zulke japonnen werden tot aan de Franse Revolutie in 1789 aan het Franse hof gedragen.

© Amsterdam Museum

Mooi én leerzaam

Fashion Statements is niet alleen een lust voor het oog, maar ook leerzaam. De uiteenlopende ontwerpen vertellen ons namelijk veel over de tijdsgeest en bijbehorende maatschappelijke ontwikkelingen. De toevoeging van hedendaagse creaties geeft een frisse twist aan de expositie, die nog eens versterkt wordt doordat in elke zaal muziek klinkt die door de betreffende ontwerper is uitgekozen en een video te zien is waarin de ontwerper zijn of haar visie uit de doeken doet. De eigentijdse blik van van moderne ontwerpers plaatst de historische kostuums in een nieuw perspectief en voegt een welkome dimensie toe die bezoekers stimuleert om verder te kijken dan alleen esthetiek. Daarom is de tentoonstelling niet alleen boeiend voor modeliefhebbers, maar ook voor cultuursnuivers die eens wat anders dan beeldende kunst willen zien.

Zie ook het interview met Bas Kosters