Theater / Voorstelling

Indrukwekkend spektakel met beklemmend verhaal

recensie: 40-45, de Musical - Midden Nederland Hallen, Barneveld

Een spektakelmusical over de Tweede Wereldoorlog vol technische hoogstandjes en met rijdende theatertribunes. Dat klinkt als de beschrijving van de al 14-jarige Soldaat van Oranje – De musical, maar dit is juist de kern van de gloednieuwe musical 40-45, die op 21 september in première ging in de vernieuwde Midden Nederland Hallen. Weet deze musical van Studio 100 net zoveel indruk te maken in Nederland als in Vlaanderen?

40-45, de Musical ging zes jaar geleden in Puurs (vlak bij Antwerpen) in première en is met 750.000 bezoekers de best bezochte Vlaamse theatervoorstelling ooit. Joop van den Ende liet Studio 100 baas Gert Verhulst destijds weten dat Nederland deze musical ook nodig had en daarna is het productiebedrijf gaan werken aan een Nederlandse versie. De verhaallijn van de musical is hetzelfde, maar de historische feiten en plaatsen zijn veranderd. Het verhaal speelt zich nu af in Rotterdam, na het bombardement, bij de Nederlandse familie Zegers, wiens bioscoop Luxor Palast als één van de weinige gebouwen overeind bleef staan.

IJzersterk verhaal

foto: Studio 100

‘Als er een oorlog zou uitbreken, dan ga ik in het verzet!’ Menig persoon hoopt in tijden van oorlog een heldenrol te vervullen en de goede partij te ondersteunen. Maar wie is de goede partij? En hoe vanzelfsprekend is het om in opstand te komen? 40-45, de Musical laat zien dat de situatie in tijden van oorlog niet zo zwart-wit is en maakt zelfs inzichtelijk hoe iemand kiest voor de verkeerde kant.

40-45 vertelt het verhaal van de familie Zegers, bij wie twee Duitse SS’ers in huis komen te wonen tijdens de oorlog. Vader Emiel (Kees Boot), eigenaar van bioscoop Luxor Palast, is hier fel op tegen, maar heeft geen keuze. Broers Louis (Soy Kroon) en Dirk (Dorian Bindels) wonen, net als veel andere Rotterdamse studenten, een bijeenkomst van de NSB bij en roepen beide vol enthousiasme allerlei leuzen mee.

Dirk is dan ook verbaasd als hij erachter komt dat zijn broertje Louis zijn antisemitische uitspraken niet deelt. Hij was toch ook enthousiast? Louis is juist verbaasd dat zijn broer, arts nota bene, zulke gedachten heeft en legt uit: ‘Het is net als bij Feyenoord in de Kuip, ook als je niet van voetbal houdt, juich je binnen de kortste keren met iedereen mee.’ Een rake uitspraak, die je als theaterpubliek echt voelt, want door de opzet van de NSB-bijeenkomst, met NSB-vlaggen op de tribunes en klappende acteurs tussen het publiek, moet je de neiging onderdrukken om mee te klappen.

De Tweede Wereldoorlog verscheurt de familie Zegers tot op het bot, automonteur Louis kiest voor het verzet en broer Dirk wordt opzichter in Kamp Westerbork. Vader en moeder staan er tussen in. Dit levert een hoop spannende en verdrietige momenten op.

Spektakel in balans

Een vliegend vliegtuig, een auto, een motor, een neergestort vliegtuig en zelfs een trein. 40-45 is een echte spektakelmusical, waar je dankzij de rijdende tribunes letterlijk middenin zit en bijna onderdeel van wordt. Toch maakt deze show geen spektakel van de Tweede Wereldoorlog en vertelt een mooi en ontroerend verhaal, doordat de spectaculaire momenten het verhaal echt ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan de scene ‘Doe maar’, waarbij de broers op een neergestort vliegtuig tegenover elkaar komen te staan. De theatertribunes draaien rustig in cirkels om deze scène heen, waardoor je deze dramatische situatie van alle kanten kunt bekijken en nog intenser beleeft.

Het spektakel ondersteunt de acteurs in hun verhaal en maakt daardoor zoveel indruk. De musical heeft een top cast met onder andere Gaia Aikman, Soy Kroon, Dorian Bindels en Kees Boot. Er is niet één acteur die er met kop en schouders boven uitsteekt, ze zijn allemaal erg goed en dragen het verhaal dat zij echt met z’n allen vertellen. Noemenswaardige momenten zijn het liefdesduet tussen Louis en Leah, de strijd tussen de broers in het lied ‘Doe maar’ en de wanhoopssolo van Dirk, allemaal maken ze veel indruk.

foto: Studio 100

In 40-45, de Musical is alles in balans: het verhaal, het spektakel, het acteerwerk en de zang. Dat maakt de show ijzersterk en bijzonder. Je voelt de wanhoop en machteloosheid van de personages en je schrikt van de geweerschoten en huilt om de verschrikkingen van de oorlog. Hierdoor gaat 40-45 nog net een stapje verder dan Soldaat van Oranje en laat het publiek voelen hoe het is om bepaalde keuzes te maken in oorlogstijd.