Hand in hand: natuurwetenschap en kunst
De in Amsterdam gevestigde Argentijnse kunstenares Irene Kopelman (1974) maakt werk op het kruispunt van natuurwetenschap en kunst. In deze solotentoonstelling in Witte de With is werk te zien uit verscheidene wereldwijde projecten waaraan de kunstenares werkte tussen 2012 en 2016.
Wetenschap als basis
De bindende factor in Kopelmans werk is de manier waarop zij haar nieuwsgierigheid en creativiteit uit, namelijk in de vorm van natuurwetenschappelijk onderzoek. Voorafgaand aan het maken van kunst, doet zij intensief onderzoek naar de ecosystemen en landschappen van de gebieden waar zij zich door laat inspireren. En deze gebieden zijn uiteenlopend: ze deed onderzoek op de vulkanische eilanden van Hawaii, beproefde het bergachtige binnenland van Borneo en ze bestudeerde het Peruaanse regenwoud. Haar wetenschappelijk onderzoek bestaat voor een groot deel uit scherpe observatie en documentatie, soms samenwerkend met lokale wetenschappers.
Irene Kopelman: Puzzle Piece (2012) Foto Kristien Daem
Hawaii: observatie en registratie
In 2012 vervaardigde Kopelman het werk The Levy’s Puzzle piece #2, geïnspireerd op vulkanische lavagronden die zij mocht onderzoeken op Hawaii. Met dit werk bootste de kunstenares de patronen in zwarte vulkanische grond na, door de scheuren en aantasting te weergeven. In het eerste opzicht lijkt de sculptuur op een puzzel; de lavastukken lijken zorgvuldig bij elkaar gebracht te zijn in de juiste vorm. De kunstenares zelf linkte hieraan een symbolische waarde, namelijk haar verlangen om het landschap te kunnen traceren en het te kunnen doorgronden. De sculptuur neemt een centrale plek in, waaromheen haar schilder- en tekenwerk is geplaatst.
De schilderijenreeks Colors of a Volcanic Landscape (A) uit 2016 is ook gebaseerd op een expeditie naar Hawaii. In 2015 bezocht de kunstenares daar nogmaals het vulkaangebied, waar zij verschillende soorten steen verzamelde en meebracht naar haar atelier in Amsterdam. Hier onderzocht zij de verschillende gesteentes, aan de hand waarvan ze een kleurenschema opstelde. Deze index diende als startpunt voor het maken van Colors of a Volcanic Landscape. De vormentaal die Kopelman hanteert is eveneens afgeleid van de vormen die zij ontdekte in de stenen, die zij vastlegde in vele studies.
Irene Kopelman: Sampling Greens (2012) Foto Kristien Daem
Peru: elementen op papier
Naast sculptuur en schilderijen zijn er van Kopelman ook tekeningen te zien in haar solotentoonstelling. In 2012 reisde ze af naar Reserva Territorial Madre de Dios in Peru, een reservaat dat een grote variatie aan types regenwoud kent. Kopelman maakte ter plekke veel tekeningen, waarvan er een aantal te zien zijn in de tentoonstelling, maar ook werkte ze in haar atelier veel van haar observaties uit. Wat de kunstenares beschreef in een interview biedt een verklaring voor haar werk: wat haar het meest raakte tijdens de expeditie was de enorme dichtheid van het woud. Analyseren van een afstand was onmogelijk, de kunstenares stond er middenin.
Irene Kopelman: 77 Colors of a Volcanic Landscape A (2016) and Puzzle Piece (2012) Foto Kristien Daem
Empirie tot kunst
De vraag of (natuur)wetenschappelijk onderzoek kan dienen als inspiratiebron voor kunst, of in het geval van Kopelman als leidraad in een oeuvre, is een veel gestelde. Kunst en wetenschap lijken in hun grondprincipes niet overeen te stemmen, maar sluit dit coöperatie uit? Irene Kopelman bewijst met haar werk het tegendeel. Als observerende, onderzoekende kunstenaar verwerkt zij haar analyses in esthetisch beladen objecten. Natuurwetenschappelijk onderzoek dient als leidraad in haar werk, maar daarnaast spelen haar emotionele belevingen een grote rol in het proces van haar kunst. Vanaf haar expedities tot aan het maakproces gaan kunst en wetenschap hand in hand.
