Dood aan de communisten!
We schrijven 1953. De Verenigde Staten zijn in de ban van de verhoren van het House of Un-American Activities Committee, een door de overheid ingestelde onderzoekscommissie die mensen met (vermeende) communistische sympathieën aan strenge ondervragingen onderwerpt. Ook Hollywood blijft deze heisa niet bespaard. Een prominente groep regisseurs en acteurs steunde namelijk openlijk of in het geheim het communisme, en dit had veel onrust in de filmwereld tot gevolg. Communistisch-gezinden werden bedreigd (Gale Sondergaard), gedwongen om namen van andere sympathisanten te noemen (Elia Kazan) of werden geboycot door de rest van Hollywood (Kirk Douglas). In deze gespannen politieke arena verscheen de anticommunistische film Pickup on South Street van regisseur Sam Fuller.
~
Angstaanjager
Pickup on South Street werd duidelijk gemaakt om de communisten neer te zetten als de slechteriken. En dat is gelukt, de rooien komen er beroerd vanaf. Ook al komen ze in het begin over als normale Amerikanen, het blijken stuk voor stuk dieven, verraders en moordenaars te zijn. Tegen het einde van de film hebben ze zulke gruweldaden op hun naam staan en trekken ze zulke boeventronies dat de kijker geen greintje sympathie meer voor hen kan opbrengen. De boodschap moge duidelijk zijn: vertrouw niemand, iedereen kan een rooie zijn. Een perfecte angstaanjager deze film, precies zoals de toenmalige Republikeinse regering Eisenhower dat graag zag. Pickup on South Street moet dan ook meer gezien worden als propagandafilm dan als een speelfilm. Hoe vaak zie je niet dat een regering burgers angst aan probeert te praten door een vijand annex zondebok naar voren te schuiven? Hitler had de Joden, de rechtse Amerikaanse regering gebruikte lange tijd de communisten en tegenwoordig lijkt het er op dat rechtse regeringen de Islam zwart maken. En dat allemaal om de onderdanen te laten geloven in een sterke overheid, die desnoods wetten breekt om de burgers te kunnen beschermen…
Spanning
Pickup on South Street is niet veel beter dan vele andere politiethrillers of film-noirs uit de jaren na de Tweede Wereldoorlog maar is wel bijzonder interessant in verband met de politiek-maatschappelijke verhoudingen van die periode. Je proeft de spanning, de druk van een of andere studiobons die de rechtse regering te vriend wil houden, die zijn of haar rol in dit politieke hoofdstuk wil spelen. Het enige dat er op filminhoudelijk gebied echt uitspringt, is Thelma Ritter, die de rol van Moe de tipgeefster fantastisch speelt. Ritter speelt voor die tijd opvallend naturel, ontroerend breekbaar en erg overtuigend. Ook dat maakt de film de moeite waard.
