Tot niets leidende vervreemding

Daniel (Romain Duris) is een labiele man die in een wankele relatie zit met Sonia (Charlotte Gainsbourg). Het is een getroebleerd personage; zijn emoties voeren vaak de overhand en hij leeft in een groot en leeg appartement terwijl hij klust om rond te komen. Het incident aan het begin van de film dient als introductie van een naamloos personage (Jean-Hugues Anglade) dat Daniels leven zal ontregelen. Het is de vraag of deze man, die door Daniel ‘Le fou’ (de gek) wordt genoemd, echt is, of juist een verbeelding van Daniels angsten en onzekerheden.

Vingeroefening

Patrice Chéreau is een veelzijdige regisseur met een achtergrond in theater en opera. In 2009 regisseerde hij Leoš Janáèeks opera Van het huis van de doden in het New Yorkse Metropolitan. Hij maakte het historische drama La reine Margot (1994, ook met Anglade) en in Engeland Intimacy (2001). Die laatste film werd gezien als controversieel wegens het expliciet tonen van seks.

Persécution komt in vergelijking met zijn andere films klein over als een mislukte vingeroefening, waarin het aanwezige acteertalent wordt verbruikt zonder een pakkend resultaat. De hoofdrolspelers proberen het wel, maar tevergeefs. Als je Duris boos en kwetsbaar ziet worden, word je teruggebracht naar zijn rollen in films als De battre mon coeur c’est arrêté en vooral Dans Paris, die dezelfde pijnlijke niet-met-en-niet-zonder-relatiedynamiek kent als Persécution. Het verschil met die films is dat Duris’ personage dramatisch te mager is. Daniel is een vrij vlak personage dat al snel zijn kwetsbaarheid en onzekerheid toont, zonder dat het motief daarvoor echt duidelijk wordt. Zijn relatie met Sonia is ook bijzonder vlak en als kijker word je gelijk in het diepe gegooid, waardoor je niet begrijpt hoe ze überhaupt op elkaar zijn gevallen.

Confessie

Chéreau komt op een laat moment met diepgang en daardoor ook met het dramatische hart dat van de personages levende karakters maakt, maar dan is het al te laat. Problematischer is echter de rol van Anglade. Is het een echte gek, een personificatie? En waarom stalkt hij Daniel zonder enig motief om vervolgens door Daniel onderdak aangeboden te krijgen? Anglade doet denken aan het personage van Rhys Ifans in Enduring Love, maar heeft geen enkele geloofwaardigheid. Uiteindelijk kun je er niets mee en de enige functie van Anglades rol lijkt dat van een luisterend oor te zijn voor een lange emotionele confessie van Daniel tegen het einde van de film.

Wat Persécution mist is een sterk verhaal en goed uitgedachte rollen. De afwezigheid van deze elementen wordt door Chéreau visueel opgevuld door degelijk camerawerk en inhoudelijk door de  standaard thema’s van de arthousefilm, die verwaterd en ongeïnspireerd op de toeschouwer overkomen. Daniel is duidelijk vervreemd met een grote hoofdletter V. Er bestaat geen twijfel over dat hij communicatieproblemen heeft met zijn vriendin. En de wat geforceerde toevoeging van Anglade zinspeelt op identiteitsproblemen en psychologische instabiliteit. Deze ingrediënten zorgen niet vanzelf voor een goede film, maar in de handen van een eigenzinnig en geïnspireerde regisseur worden ze tastbaar en relevant voor de kijker. Helaas mist Persécution ondanks Chéreaus statuur deze kracht en valt de film daarom ten prooi aan een voorspelbaarheid die alle dramatiek en thematiek van zijn lading ontdoet.