De jongen met het rode haar

Vlam en Citroen zijn de bijnamen van de Deense verzetsstrijders Bent Faurschou-Hviid en Jørgen Haagen Schmith. Tijdens de Duitse bezetting liquideren ze op koelbloedige wijze verraders en nazi-sympathisanten. De film bevat een fluisterende voice over van Vlam (met overtuigende beheersing gespeeld door Thure Lindhart) die begint als de nazi’s Kopenhagen in marcheren. Deze monologen, die door de gehele film te horen zijn, geven zijn kant van het verhaal. Net als Citroen (een sterke Mads Mikkelsen) vecht Vlam uit idealisme tegen de Duitsers.

Complexer wordt het als de film zich richt op de verzetsgroep waar Vlam en Citroen deel van uitmaken. Geleid door de politiecommissaris Aksel Winther lijkt de groep op het eerste gezicht in dienst van de Britten te opereren. Gaandeweg blijkt Winther ook een eigen agenda te hebben en gebruikt hij verzetsmensen om zijn eigen belangen na te streven.

Intrige en verraad

Flammen & Citronen is vooral sterk in het tonen van de complexe intriges waar het koppel in verzeild raakt. Hun verzetsidealen zijn niet bestand tegen de politieke spelletjes die door hun superieuren worden gespeeld. Als zij zich realiseren dat ze niets meer dan pionnen zijn, worden hun idealen ontkracht. Citroen is door zijn vrouw verlaten en omdat hij geen geld heeft, berooft hij een winkeleigenaar die pro-Duits is. Vlam valt uiteindelijk voor de charmes van de mysterieuze Ketty Sellmer, een complex personage dat banden heeft met het hoofd van de Gestapo, maar ook met de opportunistische Winther.

De desillusie is merkbaar in het spel van beide hoofdrolspelers. Mikkelsen speelt Citroen, die erachter komt dat hij onschuldige mensen heeft vermoord, als een aan zelfhaat lijdende en twijfelende verzetstrijder. Lindharts Vlam is een jonge zelfverzekerde held, die stijlvol gekleed gaat. Zijn rode haar en het constant opsteken van een sigaret verklaren zijn bijnaam. Als hij moet accepteren dat hij slechts een speelbal, is slaat ook bij hem de twijfel zichtbaar toe.

Effectieve deconstructie

Regisseur Ole Christian Madsen heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de periode en de film heeft een authentieke Tweede Wereldoorlog-look. Madsen is echter meer geïnteresseerd in het behouden van het tempo dan het uitwerken van details. Veel zaken worden maar terloops genoemd en niet echt opgepakt. Zo passeert een heel scala aan verzetsmensen de revue, maar wordt hun rol in de groep niet uitgediept. Ook is het duo aan het begin van de film erg vrij in het uitvoeren van zijn liquidaties en het vluchten naar het neutrale Zweden wanneer dat hen uitkomt.

De dreiging van de Duitsers is pas in de tweede helft van de film echt merkbaar als Vlam en Citroen in het nauw worden gedreven door de Gestapo en de steun van hun superieuren wegvalt. Het geromantiseerde beeld van de verzetsheld is op dat moment al effectief gedeconstrueerd. Dat vormt het sterkste punt van de film. Waar in veel ander oorlogsfilms heldendaden de kijker nog kunnen geruststellen, heeft de fatalistische conclusie van Flammen & Citronen een wrange, maar realistische nasmaak.