Poëtische western
The Proposition heeft een speciale ontstaansgeschiedenis. Regisseur John Hillcoat wilde een film maken waarin het ruige landschap van de Australische outback centraal stond. Daarnaast was hij van jongs af aan geïnteresseerd in het plaatsen van specifieke genres in bijzondere contexten, in dit geval wilde hij de klassieke Amerikaanse western verplaatsen naar Australië. Hij benaderde Nick Cave, voor wie hij al jaren videoclips maakt, om de muziek voor deze film te maken. Bij het ontbreken van een script bedacht hij dat Cave ook wel het script zou kunnen schrijven, en zo ontstond een bijzonder debuut.
Australië, begin negentiende eeuw. De gevangen genomen outlaw Charlie Burns (Guy Pearce) krijgt een verschrikkelijke keuze voorgelegd door politiechef Stanley (Ray Winstone): als hij zijn oudere broer Arthur opspoort en vermoordt, zal Stanley het leven van zijn jongere broertje Mikey sparen. Met dit morele dilemma gaat Charlie op pad, terwijl Stanley probeert de jonge en naïeve Mikey te beschermen tegen de woeste en wraakzuchtige inwoners van het dorp waar hij gevangen zit.
Geen typische western
Wie bij het kijken van deze film een typische western verwacht, komt bedrogen uit; geen zwart-wit schets van de held die tegen de slechterik vecht en geen jolige saloonscènes. The Proposition is een film over een gevoel van ontheemdheid. Het misplaatste witte tuinhekje van het huis van Stanley en zijn vrouw Martha (Emily Watson) in de ruige woestijn, het constante gezoem van vliegen, de blanke man die het land van de Aboriginals probeert te ‘civiliseren’; niets of niemand is op zijn plek in dit verhaal. De Europeanen die met grote verwachtingen naar Australië reisden, kwamen bedrogen uit. De outback blijkt een meedogenloze, snoeihete en bijna onbewoonbare plek.The Proposition is boven alles poëtische beeldkunst. Het gaat hier vooral om het neerzetten van een desolaat gevoel, een gevoel dat door de lege Australische woestijn uitstekend benadrukt wordt. De personages staan in dienst van het thema en missen daardoor soms diepgang. Dit zorgt er wellicht voor dat veel kijkers aan het einde met een onbevredigd gevoel blijven zitten, maar betekent niet dat The Proposition het kijken niet waard is. Het ingetogen acteerwerk en de duidelijk voelbare invloed van Nick Cave maakt dit een sfeervolle muzikale schets van een uitzichtloze, verlaten plek.
Aboriginals
De dvd bevat ruim anderhalf uur aan extra’s. Naast de making of zijn er nog de reportages over het scenario, de personages, de research en geschiedenis, de thema’s en de opnames. Hierin wordt echter grotendeels herhaald wat er in de making of ook al aan bod was gekomen. Maar naast de verplichte kontkusserij en “wat was het leuk om met iedereen te werken” is er ook ruimte voor een serieuze noot, zoals de bespreking van het ontbreken van de Aboriginals in de Australische geschiedenis. Dat dit onderwerp nog steeds gevoelig ligt, blijkt wel uit het feit dat meerdere malen wordt benadrukt hoe goed het is dat er nu eindelijk een film is die een reëel beeld schetst van de verhouding tussen de Britse kolonisten en de oorspronkelijke bewoners van het land.Het is waarlijk een gemis dat The Proposition in Nederland maar een beperkte bioscooprelease heeft gekend (o.a. bij het festival van Recente Australische Cinema in het Filmmuseum), de dvd kijken blijft helaas de enige optie.