Shortbus

Dat klinkt als porno zonder enige thematisch interessante toevoeging. Regisseur John Cameron Mitchell, die eerder furore maakte als schrijver, regisseur en hoofdrolspeler van de culthit Hedwig and the Angry Inch (over een transseksuele punkzanger), beweerde in interviews vooral conservatieven als president Bush te willen provoceren. Bijvoorbeeld door – heel patriottisch – drie homo’s tijdens een uitbundig in beeld gebracht triootje het volkslied te laten zingen. Aha, porno met een politieke boodschap dus. ‘Functioneel naakt’ dat in mijn ogen eerder overbodig is, net als de veel kortere expliciete scènes in films als The Idiots van Lars von Trier en La vie de Jésus van Bruno Dumont.

Parade van geslachtsorganen

Toch weet Shortbus vrij snel te raken. In de openingsbeelden glijdt een camera, begeleid door een lief liedje, over een maquette van Manhattan vol feeërieke verlichting, waardoor hedendaags New York er nog sprookjesachtiger uitziet dan Parijs in Amélie. En waar Amélie zich al afvroeg hoeveel mensen in de stad op een en hetzelfde moment seks zouden hebben, vliegt de camera in Shortbus verschillende ramen binnen voor het antwoord. Vervolgens zien we de beloofde parade van geslachtsorganen voorbij komen in veel bijzondere en soms ook humoristische standjes. In dit deel worden de personages geïntroduceerd die we later beter zullen leren kennen, volgens hetzelfde principe als in zoveel ensemblefilms. De hoofdpersonen ontmoeten elkaar met een groot aantal andere paradijsvogels in de voor elk wat wils biedende seksclub Shortbus, dat uitgroeit tot de thuisbasis van één grote hechte familie.

We leven in het tijdperk na 11 september, dus het algehele hedonisme heeft plaatsgemaakt voor de vraag of dit alles is in het leven. Zo zijn daar twee homo’s met relatieproblemen, die tijdens de daad regelmatig worden begluurd door een steeds verbaasder kijkende overbuurman; een relatietherapeute die nog nooit is klaargekomen en zich daardoor geen compleet mens voelt; en een SM-meesteres met uitzicht op Ground Zero (Bush moet even tegen de haren in gestreken blijven worden, nietwaar), die nooit echt menselijk contact heeft. Vooral de toenadering tussen de wanhopige orgasmezoekster en de gesloten mevrouw met de zweep ontroert.

Met dezelfde mensenwensen

Net als in andere films van het type Magnolia imponeert Shortbus door de vorm – een door muziek begeleide gelijktijdige catharsis bij alle belangrijke karakters bijvoorbeeld – maar stel je je achteraf de vraag waar het nu helemaal over ging. Over een stel tobbende twintigers en dertigers na 9/11, niet meer, niet minder. Doordat je veel shockerende scènes verwacht en ook daadwerkelijk voorgeschoteld krijgt, zorgt het humanisme in de film ervoor dat hij ook op een ander niveau indruk maakt. Homo’s, travestieten en SM-liefhebbers zijn ook maar gewone mensen, met dezelfde mensenwensen, en dezelfde mensenstreken. Zonder de genoemde scènes en de voorpubliciteit hierover voegt de film echter niet zo veel toe aan eerdere films over deze met zichzelf worstelende generatie.