The Man Who Wasn’t There

Ed Crane (Billy Bob Thornton) is een man van weinig woorden. Hij slijt zijn dagen in een kapsalon waar hij tweede kapper is. Dag in dag uit knipt hij zijn klanten zonder een woord met ze te wisselen. Zijn vrouw Doris (Frances McDormand) vond het wel een prettig idee met een zwijgende man te leven. Maar Doris is niet de betrouwbaarste. Ed zegt niets, maar weet als enige wat er gaande is. Wanneer op een dag een louche zakenman zich na sluitingstijd laat knippen, vertelt deze dat zijn grootste wens een eigen stomerij is. Het enige dat daar voor nodig is tienduizend dollar. Ondanks zijn zwijgende karakter droomt Ed Crane van een beter leven waarin hij zijn eigen touwtjes in handen heeft. Dit lijkt de uitgelezen kans om nog iets van zijn leven te kunnen maken. Maar hoe aan tienduizend dollar te komen? Ed is niet achterlijk en besluit uit zijn verdriet voordeel te trekken. Hij gaat de minnaar van zijn vrouw chanteren. Zoals zo vaak zijn de gevolgen van een onschuldige daad vaak niet te overzien, zeker niet door een zwijgende kapper.

Schitterend ironisch

The Man Who Wasn’t There is de negende film van Joel en Ethan Coen (Fargo, O Brother Where Art Thou?). En meer dan in al hun andere films weten ze een sfeer te creëren die onnavolgbaar is. De setting lijkt in alles op een film noir, ware het niet dat de ingrediënten alleen uit het kookboek van de broers Coen kunnen worden gehaald. De werking van Eds gelatenheid wordt op een schitterende ironische manier gebracht. Kalm en zonder omhaal van woorden vertelt hij zijn levensverhaal, alsof hij altijd al heeft geweten dat het niet goed met hem zou aflopen.

De film is geschoten in zwart-wit. De gradaties en nuanceringen hierin zijn zo mooi op elkaar afgesteld dat je zou wensen dat alle films er zo uit zouden zien. De genuanceerde omgeving samen met Billy Bob Thorntons sterke gelaatstrekken maakt de film onaantastbaar.

De kunst van het weglaten

Vreemd genoeg heeft The Man Who Wasn’t There slechts een Oscarnominatie voor de beste cinematografie. Wat mij betreft had Billy Bob Thornton genomineerd mogen worden voor beste acteur. Want de kunst van het weglaten is essentiëler dan alles expliciteren. In de manier waarop Ed Crane zich beweegt zien we de kansloosheid van een kapper met een droom. Hier is ieder woord teveel.