Film / Films

Geen opgeheven vingertjes

recensie: Runaway Jury

In Amerika wordt er bij grote rechtszaken met jury’s gewerkt. De leden van deze jury beslissen uiteindelijk over de uitslag van de zaak. Schrijver John Grisham maakt in zijn boeken dankbaar gebruik van dit gegeven. Grisham grijpt de kans om een gemengd gezelschap te laten beslissen over goed en slecht, over recht en onrecht. In de boeken van John Grisham wint de advocaat altijd. In Runaway Jury is er voor een gemakkelijke oplossing gekozen: twee advocaten staan tegenover elkaar. De overwinning wordt echter door een derde partij geregisseerd, die aanwezig is binnen en buiten de rechtbank…

~

In Runaway Jury vormen zestien mensen de jury. Zij moeten een uitspraak doen in een zaak die van groot belang is voor de wapenindustrie in Amerika. Het verhaal: een zakenman gaat op maandag naar zijn werk. Hij heeft dat weekend de vijfde verjaardag van zijn zoontje gevierd. Zijn mooie vrouw, veel vrienden en aardige buren zijn aanwezig om het ventje de kaarsjes te zien uitblazen. Het leven lacht de zakenman toe. Hij komt zijn kantoor binnen en de ideële wereld wordt aan flarden gescheurd door een ex-medewerker die de vrijdag ervoor is ontslagen en gewapend het gebouw binnenstormt. Diverse medewerkers worden neergeschoten, waaronder onze zakenman.

Tegenstrijdige belangen

Twee jaar later gaat het verhaal verder. Advocaat Wendell Rohr (Dustin Hoffman) heeft de zaak op zich genomen en verdedigt de jonge weduwe. Hij heeft zich voorgenomen voor het eerst een rechtszaak tegen de wapenindustrie te winnen. Directeuren van de wapenindustrie hebben Rankin Fitch (Gene Hackman) in de arm genomen om voor een goede afloop van de zaak te zorgen. Fitch manipuleert de juryleden, kent al hun achtergronden en beïnvloedt met deze informatie de procesgang. Zijn lijfspreuk is: “Trials are too important to be decided by juries.” Nick Easter (John Cusack) wordt gekozen tot jurylid en blijkt eveneens andere belangen te hebben dan een eerlijke uitspraak.

Iedereen is winnaar

~

Samen met zijn vriendin Marlee (Rachel Weisz) blijkt hij zijn huiswerk meer dan gedaan te hebben. Ze chanteren beide advocaten, willen een grote som geld en nemen alle partijen, inclusief de wapenindustrie, in een wurgende greep. Ze zijn de manipulerende Fitch steeds een stap voor, zorgen ervoor dat de weduwe een schadevergoeding krijgt en bezorgen Rohr een historische overwinning. Nick Easter en Marlee lopen in de laatste scène als winnaars het beeld uit. Runaway Jury wil duidelijk maken dat iedereen een winnaar kan zijn. Niet de industriëlen trekken aan het langste eind, maar de gewone man. In dit geval een gewone man met een ongewone hoeveelheid hersenen en een zeer slimme vriendin.

Voetnoot

Hypocriet, natuurlijk, deze film. De film pretendeert stelling te nemen tegen de wapenindustrie en de vele ongelukken die er in Amerika gebeuren door wapenbezit van de gewone burger. De arme weduwe krijgt het geld, de corrupte manipulator kan met pensioen en de twee outsiders gaan er met het geld vandoor.
Er is echter niet gekozen voor moraal, maar voor commercie. Een aansprekend onderwerp, een uitstekende groep acteurs en actrices en voldoende budget om alles goed in beeld te brengen. In de film wordt gelukkig geen moralisme bedreven, er wordt nergens met een opgeheven, sentimenteel vingertje gezwaaid. Dat zou maar afleiden van het te vertellen verhaal. Slechts eenmaal wordt er gesproken over het aantal slachtoffers in Amerika door het wapenbezit van veel burgers, maar veel meer dan een voetnoot is dit niet.

Kritische noot

Runaway Jury is vooral een commerciële film, bedoeld voor een groot publiek die – dus – geen politiek standpunt inneemt. Regisseur Gary Fleder vertelt met snel gesneden scènes en veel high tech een redelijk spannend verhaal Elke manipulatie wordt aangekondigd en daarna utgevoerd. Niet eenmaal gaat de toeschouwer naar het puntje van de stoel, maar onderhoudend is het wel. Hackman en Hoffman spelen voor het eerst samen in een film en doen dit op een te verwachten hoog niveau. Cusack en Weisz stelen de show. Runaway Jury is glad en van plastic, maar goed gemaakt vermaak voor de massa. Denk er echter wel aan dat je na de film gewoon nog even Bowling For Colombine van Michael Moore uit de videotheek haalt voor een echte kritische noot over de Amerikaanse wapenindustrie.