Film / Films

De trotse vrouw en de projectontwikkelaar

recensie: Aquarius (dvd)

Hoe goed kun je iemand in tweeënhalf uur leren kennen? Best wel goed, denk je als kijker na het intieme Aquarius, dat zoveel meer is dan een portret van een trotse vrouw op leeftijd.

Clara (indrukwekkend gespeeld door de 67-jarige Sonia Braga) is geboren en getogen in de Noord-Braziliaanse stad Recife. In het begin van Aquarius zien we in sepiafoto’s hoe die stad er rond haar geboorte uit moet hebben gezien. Een vriendelijk provinciestadje aan een kilometerslang zandstrand.

Projectontwikkelaar

Aan dat strand woont anno nu de 65-plusser Clara in een van de weinige overgebleven oude appartementencomplexen. Recife is uitgegroeid tot miljoenenstad, zo is de boulevard is volgebouwd met hoogbouw. In haar woning vol oude langspeelplaten lijdt de voormalige muziekcritica een aangenaam leven. Ze zwemt iedere dag, ze gaat uit met vriendinnen, flirt met mannen en past op de kleinkinderen. Met plezier en weemoed denkt ze terug aan de mooie momenten in haar leven, totdat een glimlachende projectontwikkelaar op de deur bonst.

Ze willen haar appartement in het kleine wooncomplex Aquarius kopen voor een riant bedrag en op dezelfde plek de woontoren Aquarius 2 bouwen. Clara weigert echter haar woning van de hand te doen. Waarna er tussen de vastgoedbaas en de vrouw op leeftijd een psychologische oorlog losbarst. Werklieden beginnen de naburige appartementen met veel lawaai te verbouwen. Er worden feesten gegeven en er breken brandjes uit.

Sociale autopsie

Regisseur Kleber Mendonça Filho had een volbloed thriller kunnen maken, maar kiest voor het ongemak, zonder opzichtig effectbejag. Iets wat hij ook al deed in zijn unheimische debuut Neigbouring Sounds uit 2012. Clara’s verhaal illustreert hoe de Braziliaanse middenklasse worstelt met veranderingen en hoe een woonomgeving de identiteit bepaalt. Lange tijd leidde Clara een comfortabel leven – aan zee, met personeel – nu wordt ze met enig geweld weggedrukt door een nieuwe, corrupte elite van rijken.

Clara is sterk en principieel – een mooi voorbeeld van de moderne oudere die geniet van kunst, seks en eten – tegelijkertijd is ze hooghartig, onaardig tegen haar huishoudster en vindt ze het vanzelfsprekend om gelijk te krijgen. Een sociale autopsie blijft Clara niet bespaard. Dat tilt Aquarius uit boven het niveau van politiek pamflet. Clara is een mens van vlees en bloed die je in het strak gekaderde en meanderend vertelde Aquarius in 145 minuten graag leert kennen.