Film / Films

Welke jonge Adam?

recensie: Young Adam

Als Joe (Ewan McGregor) voor het eerst zijn hand onder de rok van de schippersvrouw laat glijden, duikt de camera schaamteloos mee onder de stof. Blauwe aders kronkelen door het witte vlees. Niets is geretoucheerd. De body doubles die volgens de aftiteling zijn ingezet voor de vrouw, hadden in ieder geval niet de taak om haar mooier te maken.

~

In Young Adam is de seks zweterig en ligt pijn dicht bij genot. Het is het tegenovergestelde van de keurige Hollywood-seks waarbij vrouwen hun bh aanhouden in bed en hun make-up altijd blijft zitten. De meeste vrouwen in de film zijn geen schoonheden: ze hebben buikjes en hangborsten en de camera registreert dat feilloos.

Verleiden

~

De rauwe film van David McKenzie is gemaakt naar het gelijknamige boek uit 1954 van de Schotse beatschrijver Alexander Trocchi. Joe is de nieuwe hulp van binnenvaartschipper Leslie (Peter Mullan). Over zijn verleden praat hij niet en niemand vraagt ernaar. Hij doorbreekt de sleur van het bestaan door de vrouw van de schipper (Tilda Swinton) te verleiden.

Nieuwe vragen

De film opent met een andere doorbreking van die sleur: Joe vist met zijn baas een dood meisje in een niets verhullende onderjurk uit het water. Als zijn baas niet kijkt, legt hij zijn hand liefdevol op haar natte rug. Wat de relatie is tussen Joe en het meisje, is de vraag die je vanaf de eerste minuten bezig houdt. Als het antwoord halverwege de film wordt gegeven, besef je dat je inmiddels andere, boeiendere vragen hebt: wat drijft de zwijgzame Joe? Schuldgevoel, verveling, uitzichtloosheid of iets anders? Wat moet hij toch met die oudere vrouwen met kinderen? Hoe komt het dat hij vrij is en tegelijkertijd zo vast zit? Elk antwoord roept nieuwe vragen op en daardoor is het niet erg dat de dialogen schaars zijn.

Geen body double

Wat ook helpt zijn het camerawerk en de prachtige composities: de dichte Schotse mist waarin het schip plotseling opdoemt. Een schip dat van bovenaf gefilmd schuin het beeld uitvaart, terwijl Joe tegen de vaarrichting in loopt en dus stil lijkt te staan in het beeld. De troosteloze duisternis waarmee de hoofdpersonen het grootste deel van de tijd omringd zijn. Bovendien kun je in deze film zien hoe vooral Ewan McGregor – die overigens geen body double gebruikt – maar ook de andere acteurs, het beste uit zichzelf weten te halen.

Ongepolijst

Weinig dialoog, veel seks, fletse kleuren, een onbegrijpelijke titel (in de hele film komt geen Adam voor) en een kadrering die net zo belangrijk is als het verhaal. Ik geef toe dat deze typische filmhuisfilm voor sommigen misschien te traag of te ongepolijst is. Voor anderen – en ook voor mij – is het juist een herademing na al het plastic Hollywood-geweld van de afgelopen zomer.