Wilde waardigheid

Al in de openingsshots wordt duidelijk dat Hushpuppy, de zesjarige hoofdpersoon van de film, een wijs meisje is. “Alles in het universum is afhankelijk van elkaar. Als 1 stukje kapotgaat, al is het het kleinste stukje, gaat het hele universum kapot.” Hiermee doelt ze op The Bathtub, het gebied waar ze woont – een stukje samenleving afgezonderd van de rest van de wereld, waar de inwoners één zijn met de natuur. Het gebied wordt voortdurend geteisterd door het stijgende zeewater, en de inwoners moeten dan ook creatief zijn om te overleven.

Hushpuppy en haar vader Wink zijn op zichzelf aangewezen, nadat haar moeder uit het zicht is verdwenen. Wink is geen type rolmodel met zijn heetgebakerde karakter en veelvuldig drankgebruik. Op harde wijze leert hij Hushpuppy te overleven en vast te houden aan de waarden van de gemeenschap. Gaandeweg blijkt Wink te kampen met ernstige gezondheidsproblemen, en daar komt bij dat er weer een storm op komst is: de inwoners van The Bathtub moeten alles doen om letterlijk het hoofd boven water te houden. Zijdelings aan het overleven in The Bathtub speelt de zoektocht van Hushpuppy naar haar moeder. Deze scènes zijn op magisch-realistische wijze vormgegeven, waarbij fantasie en de rauwe werkelijkheid door elkaar heen lopen.

Een krachtige boodschap
Beasts of the Southern Wild is het opmerkelijke debuut van de jonge regisseur Benh Zeitlin. The Bathtub is geen bestaande gemeenschap, maar geïnspireerd op enkele geïsoleerde en onafhankelijke vissersgemeenschappen in Lousiana, bedreigd door erosie en het stijgende zeewater. De film is geschoten met een 16mm-camera en er zijn puur onbekende acteurs gebruikt. Aanvankelijk moest de film een komedie worden, maar met hoofdrolspeelster Quvenzhané Wallis kon de regisseur toch de diepte in.

Want wat zet Wallis Hushpuppy dierlijk, koppig en krachtig neer. Wanneer een inwoner haar leert krab te eten, dwingt haar vader haar het beest op te vreten. Woest breekt ze zijn schaal en slurpt ze het vlees naar binnen, gevolgd door een oerkreet. Als een dierlijk schepsel, net als de oerossen die in de film als metafoor gebruikt worden voor daadkracht en overleven.

Overleven en trouw blijven

Overleven doen ze, Hushpuppy en Wink. Samen met andere inwoners die de storm getrotseerd hebben bouwen ze hun gemeenschap op creatieve wijze weer op. Maar The Bathtub is een bedreigd gebied geworden en ondanks hun verzet moeten de inwoners geëvacueerd worden. Na alle beelden van het primitieve vissersleven is het onwerkelijk om de vrijgevochten Hushpuppy fris gewassen in een jurkje te zien rondlopen. En al even onwerkelijk is het om de koppige en geharde Wink aan een zuurstofmachine te zien liggen. Hoewel zijn gezondheid steeds meer verslechtert, besluit Wink om samen met Hushpuppy en de andere geëvacueerden terug te keren naar The Bathtub.

Overleven en trouw blijven aan je afkomst, dat is het waar het om gaat in Beasts of the Southern Wild. Wanneer Hushpuppy zich hardop afvraagt of ze na de zoveelste ramp wel in de The Bathtub moeten blijven, valt haar vader haar onmiddellijk in de rede. Weggaan uit The Bathtub is geen optie. Hushpuppy zal, ook zonder haar vader, moeten leren om te overleven en niet op te geven. En zo groeit zij naarmate de film vordert steeds meer uit tot een voorvechter van haar generatie, de lippen krachtig op elkaar geperst, een daadkrachtige blik in de ogen.

Een bijzondere film
Ondanks zijn zware thematiek – milieurampen, ziekte, overleven – is Beasts of the Southern Wild niet zwaar op de hand geworden. Een film als Winter’s Bone, die zich ook afspeelt in het Zuiden en waarin overlevingskracht een grote rol speelt (en de zoektocht van een meisje naar haar vader), is veel grimmiger en kaler. In Beasts of the Southern Wild is er meer ruimte voor fantasie en voor hoop, ook al is er de wetenschap dat er wellicht niets van The Bathtub over zal blijven. Daarbij is de film niet gespeend van humor, zoals de memorabele scène hoe Hushpuppy verwekt is. Visueel zijn er de ongerepte natuurbeelden, waarin het portret van Hushpuppy prachtig versmelt. Als een kleine oeros laat zij een verpletterende indruk achter, en inderdaad zal er over duizend jaar nog over Hushpuppy en The Bathtub gesproken worden.