In the Land of Blood and Honey

Angelina Jolies ambitieuze regiedebuut is een hard oorlogsdrama waarin een onmogelijke liefde tijdens de Bosnische oorlog centraal staat. Maar wat aangrijpend zou moeten zijn, werkt juist averechts.

Voor een ambassadrice van de vluchtelingenorganisatie van de VN is het waarschijnlijk een logische keuze om politiek maatschappelijke discussies aan de kaak te stellen en hier een debuutfilm over te maken. Maar om je als buitenstaander te bemoeien met zulke gevoelige kwesties waarin etnische zuivering centraal staat, is wel erg gewaagd. Misschien iets te gewaagd, want al gauw vervalt In the Land of Blood and Honey in een stereotypering, die de kijker niet uitlegt waar de oorlog eigenlijk precies om draait.

Oorlog zonder drama
Op de vooravond van de Bosnische oorlog worden de Servische agent Danijel (Goran Kostić) en de Bosnische moslimkunstenares Ajla (Zana Marjanović) verliefd op elkaar in een bar die kort daarna wordt opgeblazen. Een paar maanden later wordt Ajla door Servische soldaten uit haar flat gehaald en met een groep vrouwen naar een kamp gebracht waar de Serviërs hun kwartier hebben opgeslagen. De commandant van het kamp blijkt Danijel te zijn. Hij behoedt vervolgens Ajla voor verkrachtingen en andere vernederingen door haar op te eisen als zijn eigendom. Al gauw krijgen de twee een relatie, maar deze blijft moeilijk in stand door de afschuwelijke gevechten en de tegenstrijdige opvattingen.

Terwijl Danijel midden in het gevecht zit en zich aan zijn vader, een nationalistische harde Servische generaal, moet bewijzen, is Ajla vrijwel passief in alles wat ze doet en laat. Vanwege zijn eigen tweestrijd komt Danijel menselijker over, maar zowel bij hem als bij Ajla is er weinig sprake van emotie of expressie. Ontroerende scènes moeten sterk worden aangedikt met een melodramatisch deuntje om het gevoel over te brengen. Dit alles gaat ten koste van de gepresenteerde realiteit.

Onduidelijkheid regeert

Al vanaf het begin wordt de toon van de film gezet: een zeer complexe geschiedenis wordt afgedaan in drie beknopte, slecht onderbouwde openingszinnen. De echte aanleiding voor de Bosnische oorlog wordt nooit echt duidelijk, omdat dit onderwerp alleen door Danijels vader kort en op een zeer subjectieve wijze wordt aangehaald. En omdat juist het kamp van Danijel de badguys vormt, is het voor de kijker en zelfs voor Ajla tot het einde van de film vrij onduidelijk waar de hele situatie om draait. Helaas leidt dit er toe dat In the Land of Blood and Honey ongeloofwaardig overkomt.

Eén ding moeten we Angelina Jolie wel nageven: ze kaart oorlogs-onderwerpen aan waar serieus over nagedacht moet worden. Naast de verkrachtingen, massamoorden en andere gruwelijkheden wordt nadrukkelijk de afwezigheid van een VN-ingreep onder de loep genomen. Op haar eigen wijze maakt Jolie een politiek statement, dat misschien wel heroïsch te noemen is. Maar dit streberige regiedebuut is helaas geen succesfilm.