De kleffe hand van Gingrich

• Met de presidentsverkiezingen van 6 november in aantocht besteedt 8WEEKLY extra aandacht aan Amerika, met wekelijks nieuwe recensies over het land van de onbegrensde mogelijkheden. Deze keer: het spektakel van buitenaf •

Dat komt niet doordat Kleijn niets interessants over Amerika, de excessen van het politieke klimaat of de kwaliteiten van Amerikaanse politici te zeggen heeft. Hij volgde de Republikeinse voorverkiezingen van eerder dit jaar op de voet, bezocht talloze stump speeches en sprak met gewone Amerikanen in Iowa, Florida en New York om een beeld te krijgen van wat de Amerikanen zelf vinden van – inderdaad – het circus van de verkiezingen.

Spagaat
Het probleem is dat nooit helemaal duidelijk wordt voor wie, en met welke bedoeling, Circus Amerika geschreven is. Analyses van het politieke proces, ooggetuigenverslagen van een toespraak van Romney in een gymzaal in New Hampshire: fascinerend, als je geïnteresseerd bent en de verkiezingen op de voet volgt. Maar dan gooit Kleijn het over een heel andere boeg en begint allerlei zaken uit te leggen alsof zijn beoogde lezer zelfs nog nooit van het woord ‘primary’ gehoord heeft. Het gedoe over de belastingaangiftes van Romney, zijn rampzalige avonturen in Londen deze zomer, de keuze voor Paul Ryan als running mate – is dat allemaal nu al voor herhaling vatbaar?

Kleijn heeft lijkt niet te kunnen kiezen tussen aan de ene kant reportagewerk voor de fanatiekeling, of aan de andere kant een lesje Amerika voor de casual viewer. Zonde, want nu komt geen van beide aan z’n trekken. Daarbij is het de vraag hoe relevant Circus Amerika na 6 november nog zal zijn. We krijgen net niet genoeg informatie over de Romney-campagne om er achteraf iets aan te hebben (waar ging het fout, of juist goed?), en net niet genoeg analyse voor echt nieuwe inzichten die in 2016 van pas zouden kunnen komen.

Met eigen ogen
Maar, zoals gezegd, Kleijn is overal bij geweest, en Circus Amerika is op z’n best als hij zich opstelt als observator. Zijn werk als correspondent geeft de lezer een kijkje achter de schermen bij, bijvoorbeeld, CNN. En op tv of online zie je wel de toespraken en de ballonnen van de conventies, maar je bent er niet zelf bij, je kunt geen praatje maken met de omstanders of politici in de ogen kijken.  En dan gaat er niets boven iemand als Kleijn:    

Ik kijk naar Newt Gingrich, die nog niet zo lang geleden zijn campagne verbitterd en gedesillusioneerd opgaf. Hij zit een stukje verderop, bij de gedelegeerden uit zijn thuisstaat Georgia. Zijn vrouw Callista zit naast hem. (…) We lopen op hem af en als ik hem vraag of hij hier als een blij man aanwezig is, zegt hij volmondig ja. Gingrich is tevreden met Romney en Ryan en veegt de maar net afgelopen vuile campagnestrijd nonchalant terzijde. ‘Ik denk dat Romney de beste man is om de volgende president te zijn.’ En wat betreft de eenheid in de partij: ‘Het is altijd leuk om op een conventie te zijn. Het is één grote reünie. De strijd was misschien wat lang, maar ja, maar de partij is nu eenmaal een grote disfunctionele familie.’ Hij glimlacht breeduit en ik schud zijn zachte, kleffe hand.