Boeken / Fictie

Een retro-Apple op stand-by

recensie: Thomas von Steinaecker (vert. Gerrit Bussink)

.

Eerlijk gezegd, dit debuut lijkt bij voorbaat niet bijster origineel. Zijn er al niet talloze familie-epossen verschenen, zoals die van Heinrich Böll vijftig jaar geleden? Dat boek (Billard um halbzehn) is, hoe kan het ook anders, doorweekt met oorlog en de daarbij behorende ethische kwesties. In Wallner begint te vliegen komen andere, meer moderne, ethische kwesties aan bod vanuit een perspectief dat dagdromen, hallucinaties en visioenen combineert.

Vliegen
De eerste Wallnertelg verlaat het boek abrupt: op de eerste pagina, omstreeks het jaar 2006, vliegt Günter Wallner bij een treinongeluk door de coupé en sterft. Hierna volgt het verwarde leven van diens zoon, Stefan. In zijn hoofd bevinden zich groene, blauwe en rode vlekken, zo blijkt uit een hersenscan. Volgens de dokter niets ernstigs, maar paranoïde gedachtes krijgen de overhand in Stefans brein. Vanuit verschillende perspectieven is de lezer getuige van een destructief proces. Wat er precies gebeurt, laat Von Steinaecker in het midden: er bestaat in dit boek geen absolute waarheid.

Popstar
In het tweede hoofdstuk (Costin goes and fucks himself) treffen we de zoon van Stefan: Costin de popstar. Zijn deelname aan een Duitse talentenjacht op televisie maakt hem tot idool van vele pubermeisjes, en een slechte zoon: de dood van zijn vader komt hem pas maanden later ter ore. Mocht het de lezer ontgaan zijn: popstar zijn is een trieste bedoeling. Costin probeert zijn ‘carrière’ continu nieuw leven in te blazen met zijn popgroep Pingpongs, door in Hitler – de tekenfilm de stem van Goebbels in te spreken of door deelname aan de relatiesoap Bergdriften (waarin de geslachtsdrift van Costin live op televisie te zien is). Het mag allemaal niet baten en Costin is, net als zijn vader, niet bepaald gelukkig. Totdat hij zijn achttienjarige (buitenechtelijke) dochter ontdekt: Wendy. Zij is de derde generatie Wallner en schrijft in het laatste hoofdstuk, rond het jaar 2056, de (ontluikende) Wallner familiegeschiedenis.  

Retro
Om meerdere redenen is het gemakkelijker om over het verleden te schrijven, dan over de toekomst. De auteur dient over een enorm rijke fantasie te beschikken, zoals Aldous Huxley tentoonspreidde in Brave New World. Von Steinaecker heeft weliswaar fantasie, maar zijn toekomstvisioenen zijn niet bijster origineel – zoals de retro-Apple doet vermoeden. Gelukkig doet dat niets af aan deze goed geconstrueerde roman waarin de moderne mens en zijn habitat op satirische wijze worden bespot.

Het boek is in die zin ook maatschappijkritisch en Von Steinaecker lijkt ogenschijnlijk een cultuurcriticus. Dat laatste is hij niet, getuige zijn eigen myspace en zijn nieuwste roman Geister waarin hij comics en tekst combineert. Von Steinaecker houdt de maatschappij een spiegel voor: Popstars, wees gewaarschuwd.