Het doel heiligt de middelen

Clay Jannon, vormgever, marketeer en semiprogrammeur, heeft een baan nodig. Hij wordt aangenomen bij boekwinkel Penumbra – voor de nachtdienst, want deze winkel is 24 uur per dag open. Penumbra is geen gewone boekhandel. Een selecte groep klanten komt regelmatig een versleuteld boek lenen, waarvan de inhoud al even cryptisch en nietszeggend is als de titel. ‘Gewone’ boeken worden nauwelijks verkocht. Is het een sekte, een uit de hand gelopen hobby, een eewenoud geheim genootschap?

De kracht van de digitalisering
Het geheim van Penumbra’s boekwinkel is een 007-waardige speurtocht met vervalsingen en gadgets, maar dan zonder de wereldvernietigende schurken. De superhelden zijn onvertrouwd en eigenaardig, maar zeer sympatiek. En werkelijk briljant, ieder op zijn of haar eigen manier, met een eigen set uiteenlopende vaardigheden en trucjes. Vriendinnetje Kat doet datavisualisatie bij Google, Neel heeft supersonische borstensoftware ontwikkeld, en Mat maakt levensechte miniatuurbouwerken. Clay is eigenlijk nog het normaalst van het stel en moet het vooral hebben van zijn doortastendheid en socialiteit. De personages zijn nerdy en geniaal, maar niet ‘onvolgbaar’. Het boek gaat dan wel over de Grootse Mogelijkheden van de computer, maar technische nitwits hoeven zich geen zorgen te maken het verhaal niet te kunnen volgen.

Penumbra’s boekwinkel is een cultboek in uitvoering, maar dan wel een heel toegankelijk, voor ieder wat wils verhaal. Excentriek en absurdistisch, maar ook fris, positief, enerverend en zo ontzettend geloofbaar. Bijzonder voor een boek dat eigenlijk een mix is tussen een avonturenroman, een feelgoedboek en een fantasyverhaal. Sloan schrijft beeldend en heeft een groot gevoel voor detail. Het boek leest alsof je naast Clay staat achter de kassa, achter hem aankimt de ladder op. De auteur heeft ook een subtiele humor waar je snel overheen leest: ”Hoe dan ook, volgens mij kunnen we over een week of twee klaar zijn. Twee weken vanaf nu.’ Ze knikt energiek. […] werkt hier al vijf eeuwen aan. Nu zetten we het voor een vrijdagochtend op de agenda.’ Ga daarom niet als een dolle de ontknoping tegemoet, hoe verleidelijk dat ook is.

Het maakt niet uit hoe je het leest
Het boek is een kreet om de vooruitgang toe te juichen, om technologie voor je te laten werken. Maar het oude wel te blijven eren. Google heeft bijvoorbeeld een big box waarin een kopie van het hele wereldwijde web wordt gehuisd. Toch is een megagroot deel van de menselijke, traditionele, oude kennis (nog) niet gedigitaliseerd. En wat is de digitale gigant jaloers op die kennis. De kracht van het conventionele en traditionele is nog steeds sterk. Sloan leidt je dan ook in sneltreinvaart langs de geschiedenis van het boek: van het begin van de boekdrukkunst tot digitale ontwikkelingen die nog in de prototypefase zitten. Maar in Het geheim van Penumbra’s boekwinkel speelt veel meer: geloof. En een vleugje magie. En dromen en ideeën. Meer kun je als lezer niet wensen. Hoe deze emoties de lezer bereikt – vanaf papier of een scherm of op een andere manier – maakt dan bepaald niet uit.